Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

AKTIV SCHYOT
Kredit 
Boshlang‘ich saldo (Sb) 
 
Mablag‘larning ko‘payishi 
Mablag‘larning kamayishi 
>- 
(Do) Debet oborot 
(Ko) Kredit oborot 
Oxirgi saldo (So) 
Schyotdagi oxirgi qoldiq yoki saldo quyidagi formula orqali topiladi: 
So = Sb + Do - Ko 
Xo‘jalik mablag‘larining manbalarini aks ettiruvchi passiv schyotlarning ko‘payishi 
kreditda, kamayishi esa debet tomonida ko‘rsatiladi: 
Debet
PASSIV SCHYOT Kredit 
 
Boshlang‘ich saldo (Sb) 
 
Mablag‘larning kamayishi 
Mablag‘larning ko‘payishi 
 
(Do) Debet oborot 
(Ko) Kredit oborot 
Oxirgi saldo (So) 
Oxirgi qoldiq quyidagicha topiladi: 
So = Sb + Ko - Do 
Shuni ta'kidlab o‘tish joizki, 
kontr-aktiv schyotlar 
xususiyati xuddi passiv schyotlar, kontr-
passiv schyotlar xususiyati esa aktiv schyotlar xususiyati kabidir. 
Tranzit schyotlar xususiyatiga keladigan bo‘lsak, ular daromadlarni hisobga olish uchun 
mo‘ljallangan bo‘lsa-xuddi passiv schyot kabi talqin etiladi. Agarda xarajatlarni hisobga oluvchi 
tranzit schyotlar bo‘lsa aktiv schyotlar kabi ishlatiladi. 
Tranzit schyotlar tarkibida bo‘lgan ikkita taqqoslovchi schyotlar xususiyati umuman 
boshqacha, ularni quyidagi chizmada ko‘rishimiz mumkin: 

---

36 
Debet 
9200 
Kredit 
Debet 
9900 
Kredit 
Aktivlarning chiqib 
ketishidan 
xarajatlar 
Aktivlarning chiqib 
ketishidan 
daromadlar 
Xarajatlarning 
yakuniy moliyaviy 
natijaga hisobdan 
chiqarilishi yoki 
xarajatlarni
hisobga oluvchi 
tranzit 
schyotlarning 
yopilishi 
Daromadlarning 
yakuniy moliyaviy 
natijaga hisobdan 
chiqarilishi yoki 
daromadlarni 
hisobga oluvchi 
tranzit schyotlarning 
yopilishi