“Kasb-hunar ta’limi” jurnaliga 2020 yil uchun obuna davom etmoqda

АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ
шакллантириш.
Мультимедиали электрон услубий кўр
­
сатманинг асосий мақсади – муаммони кўра 
оладиган ва ифодалай оладиган, ҳал қилиш 
услуб ва воситаларни аниқлай оладиган 
мутахассисни тайёрлашдан иборат. Ушбу 
мультимедиали электрон услубий кўрсат
­
маларга қуйидагилар хос;
а) аудитория ва аудиториядан ташқари 
мустақил иш нисбатини ўрнатиш ва шунга 
мос ўқув жараёнини ташкил этиш;
б) илгариловчи мустақил иш (ахборот- 
коммуникация технологияларидан фойда
­
ланишга асосланган маъруза ва семинар
­
лардан аввал);
в) дастурлаштирилган ўқитиш (ҳамма 
ўзига мос темпда ишлайди);
г) ўқув жараёнида автоматлашган ўқи
­
тиш тизимини қўллаш;
д) ўқув-тадқиқотчилик ишини тала
­
ба белгиланган вазифани ҳал қилиш учун 
адабиётларни ўрганишга эҳтиёж сезадиган 
тарзда ташкил этиш.
Мультимедиали электрон услубий 
кўр сатмалар талабалар учун ўқув ва ил
­
мий ахборотга эркин кириш шунингдек, 
ўзлаштирилган билимларни текширишга 
тайёрланиш учун қулай шароит таъминлаб 
бериш имкониятига эга.
Мультимедиали ўқув-маълумотнома 
нашр лари илмий ва амалий таснифдаги қу
­
лай жойлашган гиперҳаволалар орқали ўқи
­
тиш учун мўлжалланган қисқа ахборотларни 
ўз ичига олади. Мультимедиали ўқув-маъ
­
лумотнома нашрлари мазмуни бутун тех
­
нологик жараённи қамраб олган ва тала
­
баларни ривожлантиришга йўналтирил ган 
қуйидаги бўлимларни ўз ичига олади:
а) ишларни хавфсиз ўтказиш техноло
­
гиясини билиш; иш жойида мавжуд бўлган 
хавфли ва зарарли ишлаб чиқариш омилла
­
ри; иш жойларида қўлланиладиган машина 
ва механизмлар ва уларнинг ўзига хос хусу
­
сиятлари;
б) машина ва механизмлар ишлаш на
­
тижасида юз берадиган хавфли ва зарар
­
ли ишлаб чиқариш омилларининг таъсири 
оқибатларини тушуниш; шунингдек иш 
шароитларининг ўзига хослигининг ишчи 
ходимларга таъсири; ишларни хавфсиз таш
­
кил этиш талабларига риоя этиш зарурияти;
в) иш жойларида мавжуд бўлган зарар
­
ли ва хавфли ишлаб чиқариш омиллар таҳ
­
лили;
г) зарарли ва хавфли ишлаб чиқариш 
омиллар таҳлилини ўтказиш орқали иш ша
­
роитларида хавфлилик ва жароҳатни камай
­
тириш услубларини топиш;
д) график материалларда тасвирлан
­
ган илгари кўриб чиқилган ишлаб чиқариш 
вазиятларига мувофиқ ишчи майдондаги 
хавфлилик даражасини баҳолаш;
е) олинган билимларни зарарли ва 
хавфли ишлаб чиқариш омилларини па
­
сайтириш ёки бартараф этиш учун ҳамда 
ишлаб чиқариш ишларини хавфсизлигини 
таъминлаш учун қўллаш.
Мультимедиа асосида яратилган ўқув- 
библиографик маълумотномалар тақдим 
этилаётган ахборотнинг кўргазмалилиги
­
га таяниб ўқитиш сифатини ошириш им
­
конини беради. Динамик, яъни ўзгарувчи 
маълумотлар базасини қўллаш эса ўқув ах
­
боротини шундай тақдим этиш имконини 
берадики, унда таълим олувчининг ўзи гра
­
фик ёки матнли ҳаволалар орқали матери
­
аллар билан ишлашнинг турли схемаларини 
қўллаш мумкин, гиперматнли технология 
эса гипериловалар туфайли навигацияни 
сезиларли даражада соддалаштиради. Бу
­
ларнинг барчаси таълим беришга табақа
­
лаштиришга ёндашувни амалга ошириш 
имконини беради [4].
Мультимедиали электрон ўқув-библио
­
график маълумотнома бу сифат жиҳатидан 
янги ўқитиш воситаси бўлиб, унинг ўзига 
хосликлари қуйидагилардан иборат:
а) талабаларда тадқиқотчилик фаолия
­
ти малакаларини ривожлантириш;
б) талабаларда ахборот маданиятини, 
ахборотни қайта ишлай олиш кўникмаси 
шакллантириш;

---

71
2019 №4, Kasb-hunar ta’limi