A. K. Igamberdiev S. Aliqulov traktorlar va qishloq xo’jaligi mashinalaridan foydalanish, texnik servis

10.2-§. Agregatning sof ish vaqtini oshirish imkoniyatlari 
Smena vaqti (Tsm) kuyidagi tashkil etuvchilardan iborat:
T
sm
 = T
ish
 + T
s.yur
 + T
tex
 + T
txk
 + T
buz
 + T
tjr
 +T
yoq
 +T
oho„
 + T
fiz
 +T
is
, 
bundan toza ish vaqti:
T
ish
 = T
sm
 - T
s.yur
 -T
tex
 - T
txk
 - T
buz
 - T
tjr
 -T
yoq
 -T
oho„
 - T
fiz
 -T
is
. 
bu erda:
T
ish
- ishni bajarish uchun ketgan toza vaqt; 
T
s.yur
-salt yurishlar uchun ketgan vaqt; 
T
tex
- texnologik xizmat ko‗rsatish (urug‗ solish, sig‗imdagi material va 
mahsulotlarni transport vositasiga to‗kish) uchun ketgan vaqt; 
T
txk
– texnik xizmat ko‗rsatish uchun ketgan vaqt; 
T
buz
- buzilishlarni bartaraf etish uchun ketgan vaqt; 

---

60 
T
tjr
– texnologik jarayonni rostlash (urug‗ tushmay qolishi , ishchi qismlarni 
tozalash) uchun ketgan vaqt; 
T
yoq 
– yoqilg‗i yo‗qligi uchun to‗xtab turganligi uchun ketgan vaqt; 
T
oho
‗
- ob-havo o‗zgarishi (yomg‗ir, qor, shamol, tuman) tufayli bekor 
turish uchun ketgan vaqt; 
T
fiz
– traktorchi va yordamchi ishchilarning fizologik va maishiy ehtiyojlari 
uchun (noxushlik va b.) ketgan vaqt; 
T
is
. – ish sifatini nazorat qilish uchun ketgan vaqt va boshqalar. 
Agregatning ish unumini oshirishda quyidagilarga alohida ahamiyat berish 
lozim: qamrash kengligi va ish tezligi maqbul bo‗lgan agregatlar tuzish; Tezkor va 
serquvvat traktorlardan keng foydalanish; Keng qamrovli va qurama agregatlardan 
foydalanish; Vaqtdan foydalanish koeffitsientini oshirishga yordan beradigan 
mehnatni ilmiy tashkil qilishning ilg‗or usullarini (agregatlarni guruhlarga bo‗lib 
ishlatish va b.) qo‗llash; Traktorchilar va yordamchi ishchilarning malakasini doimo 
oshirib borish .