Зиѐвуддин Раҳим, Одилхон қори Юнусхон ўғли

َكدددَبيَيُِ َكدددْيَلَع ْذدددُخ
 َلددِسَو
يددِنِتْئا َّمددُُ َكَح
َؿاػػَقَػف ُهَأػػَطْأَط َُّثُ َرػػَ َّنلا َِّفِ َدَّ ػػَصَف ُأػػَّضَوَػتَػة َوػػُىَو ُوػػُتْيَػ َأَف
: 
 َُددطِزَُ يددّْنِإ
 
 ُللها َكََّْلددَلُيَدف َْيددَُ ىددَلَع َكددَثَعْدبََ ْنََ
ةَحِليَص ةَبْغَز ِليََْلا ْنِم َكَل ُبَغْزَََو َكََِنْغُدطَو
ُتْلُػق َؿاَق
: 
ِللها َؿوُسَر اَة
،
َأ ّْنَِكَلَو ِؿاََْلا ِلْجَأ ْنِم ُتََْلْسَأ اَم
ِفِ ًةػَبََْر ُتََْلػْس
َلْسِلا
َو ِـ
ِؿوُسَر َعَم َفوُكَأ ْفَأ
ُللها ىَّلَص ِللها
َؿاَقَػف َمَّلَسَو ِوْيَلَع 
: 
وُردََْع يَط
 ،
 
 ِحِليدَّصلا ِفْردََْلِل ُحِليدَّصلا ُليدََْلا َمدْعِن
 
ُّيِراػَخُبْلا ُهاَوَر
ِيرِبَكْلا ِفِ ُّ ِنِاَرَػبَّطلاَو ِدَنْنَُْلا ِفِ ُدَْحَأَو ِدَرْفَُْلا ِبَدَلا ِفِ
ٌحيِحَص ُهُدَنَسَو
.
Амр ибн Ос розияллоҳу анҳу ривоят қилади:
“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам менга 
одам жўнатиб, кийимларингни, қурол-яроғингни олиб, олдимга кел, деб айтиб юборибдилар. Мен у 
зот ҳузурларига борсам, таҳорат қилаѐтган эканлар. Шунда менга бошдан-оѐқ бир разм солиб, кейин 
нигоҳларини пастга қаратдилар, “Мен сени бир қўшинга бошлиқ қилиб юбормоқчиман. Аллоҳ сени 
соғ-саломат қилиб, ўлжалар олишни насиб этади. Мен сенинг яхши ният ила бойлик касб 
қилишингни хоҳлайман”, дедилар. Шунда: “Мен бойлик орттириш учун эмас, Исломни хоҳлаб, 
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан бирга бўлиш учун мусулмон бўлганман”, дедим. 
Шунда у зот: “Эй Амр, солиҳ бойлик солиҳ киши қўлида бўлса, қандай яхши!” дедилар”
(Бухорий 
“Ал-адабул муфрад”да, Аҳмад “Муснад”да, Табароний “Кабир”да ривоят қилган. Ривоят санади саҳиҳ).
Амр ибн Ос ибн Воил Абу Абдуллоҳ Қураший машҳур саҳоба, Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу 
анҳунинг отаси. У жасурлиги, паҳлавонлиги билан шуҳрат қозонган, кўплаб фатҳларда иштирок этган. 
“Сиҳоҳи ситта” соҳиблари ундан ҳадис ривоят қилишган. 
Бир куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Амр ибн Ос розияллоҳу анҳу олдига одам 
юбориб, кийимларини, қурол-яроғини олиб, ҳузурларига келишни буюрибдилар. Амр у зот олдиларига 
келса, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам таҳорат қилаѐтган эканлар. Ҳазратимиз Амр ибн Осга 
бир назар солдилар. Кейин нигоҳларини бошқа томонга буриб: 
– Эй Амр, сени бир қўшинга саркарда қилиб юбормоқчиман. Шояд Аллоҳ сизларга нусрат берса, 
соғ-саломат сақлаб, кўп миқдорда ўлжалар ато этса. Мен сенда бойлик бўлишини хоҳлайман, – дедилар. 
Буни эшитган Амр: 
– Эй Расулуллоҳ, мен бойликка ѐки мансабга эришиш учун эмас, Ислом динини ҳақ деб билганим, 
Аллоҳнинг Расули билан бирга бўлиш учун мусулмон бўлганман. Сиз буюраѐтган вазифалар орқасидан 
мол-дунѐ орттиришни истамайман, – деб жавоб берди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам 
Амр ибн Оснинг бойликка муносабатини тўғрилаш учун: 
– Эй Амр, солиҳ бойлик солиҳ киши қўлида бўлиши қандай яхши! – дедилар. 
“Солиҳ бойлик” деганда ҳалол йўл билан топилган, ҳақи адо этиладиган бойлик назарда тутилади. 
“Солиҳ киши” Аллоҳ таолога ҳақиқий имон келтирган, У Зотга тақво қилувчи, бой бўлса-да, ҳадидан 
ошмайдиган, камтар, мулойим, қўли очиқ бандадир. 
Демак, ҳалол йўл билан топилган бойлик тақводор мўмин киши қўлида бўлиши яхши экан. Бу ҳолат 
хайрли ишларга, мўминлар аҳволи яхшиланишига, Ислом равнақига – дунѐ ва охират саодатига восита 
бўлади. 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

63 
َو
ِللها ِدْبَع ِنْب ِذاَ ُم ْنَع
َؿاَق ِوََّْع ْنَع ِويِبَأ ْنَع ٍبْيَػبُخ ِنْب 
:
ٍسِلَْمَ ِفِ اَّنُك
ُللها ىَّلػَص ُِّبِػَّنلا َءاػَجَف
ِوػِسْأَر ىػَلَعَو َمَّلػَسَو ِوػْيَلَع
اَنُضْ َػب ُوَل َؿاَقَػف ٍءاَم ُرَػثَأ
: 
َؿاَقَػف ِسْفَّػنلا َبّْيَط َـْوَػيْلا َؾاَرَػن
: