Sportda matematika

6. Orqaning pastki tishsimon muskuli
– bu muskul 
2
pastki kukrak va 2 yuqorigi bel 
umurtqalarining utkir usimtalaridan boshlanib, 
4
pastki qovurg`agacha birikadi. Muskul 
qisqarganda qovurg`alar pastga tushadi. 
Orqaning chukur muskullari 
Orqaning chuqur muskullari
(rasm 2)
umurtqa pog`onasining ikki yonida joylashib, qovurg`alar 
burshaklarida, umurtqalarning utkir usimtalari orasida va suyakli chuqurliklar ichida joylashadi. 
Chuqur muskullar asosan gavda xarakatlarida ishtirok etadilar. Umurtqa pog`onasining xar bir 
yonida uchta – orqa, lateral va medial muskuli tutamlar xosil buladi. Bu traktlardagi muskullar 
umurtqa pog`onasi bo`lib joylashadi. Bu muskullarga boshning va buyinning kamarsimon 
muskullari, gavdani tiklovchi muskul, kundalang utkir usimtali muskul kiradi. Umurtka pogonani 
yozishda ishtirok etuvchi eng kuchli muskul – bu gavdani tiklovchi yoki rostlovchi muskul. Uning 
tuzilishi xam murakkab. Bu muskul dumgazaning orka yuzasidan va yonbosh suyagining tashki 
kirrasidan boshlanib, ensagacha davom etadi. Muskul 3 kismdan: utkir usimtali muskul, orkaning 
eng uzun muskuli va yonboshkovurga muskullardan iborat. Kundalang-utkir uismtali muskul 
orkaning eng uzun muskuli va utkir usimtali muskullar ostida joylashgan. Bu muskul xam 
dumgazadan boshlanib ensagacha davom etadi. Bu muskul uch katlam bulib joylashgan muskul 
tutamlaridan iborat.
Ko`krak muskullari 
Kukrak muskullar bajaradigan funksiyasiga karab 
2
guruxga bulinadi. Birinchi guruxdagi muskullar 
yuza joylashib, elka kamarini va kulni xarakatga keltiradi. Bularga kukrakning katta muskuli, 
kukrakning kichik muskuli, umrov osti muskuli va oldingi tishsimon muskullari kiradi. Ikkinsi 
guruxga chukur joylashgan muskullar kirib, ular nafas olishda va kukrak kafasini xarakatlarida 
ishtirok etadi. Bularga tashki va ichki kovurgalararo muskullari, kukrakning kundalang muskuli 
kiradi.