R. H. Djurayev pedagogika fanlari doktori, akademik

Hayotiy misol:
1-
misol.
Nobel mukofoti sovrindori 
Albert Eynshteyn 4 yoshiga qadar gapira 
olmagan, kollejda esa uning uchun eng 
qiyin fan fizika bo‘lgan. Maktabda ham, 
kollejda ham muntazam ravishda “ikki” 
baho olgan Eynshteyn o‘zining fizikaga 
qobiliyati borligiga ishonishda davom 
etavergan.
2-
misol.
Lampochkani ixtiro qilgan olim Tomas Edison bolaligida 
maktabdan uyiga kelgach onasiga o‘qituvchisi berib yuborgan xat solingan 
konvertni uzatadi. Onasi xatni o‘qir ekan, ko‘zlaridan yoshlari dumalab tushadi. 
Yosh Tomas xavotirlanib yig‘ining sababini so‘raydi. Onasi xotirjamlik bilan 
javob beradi: 

---

158 
-
 
Sening kuchli qobiliyating bor ekan. Mana eshit. “O‘g‘lingiz 
o‘ta iqtidorli, maktab unga va uning qobiliyatiga torlik qildi. Shuning 
uchun o‘g‘lingiz uyida ta'lim ola qolsin!” Shunday qilib Edison o‘z
uyida 
 
onasidan tarbiya ola boshlaydi. Oradan 
ko‘p yillar o‘tib, lampochkani ixtiro qiladi. 
Olim onasining vafotidan so‘ng shkafdan 
konvert topib oladi. Ancha yillar o‘tgan 
bo‘lsa-da, o‘sha xatni taniydi. Bu bolaligida 
maktabdan kelgan xat edi. Edison xatni 
o‘qiydi. Unda shunday yozilgan edi: 
“O‘g‘lingiz o‘ta beaql va qobiliyatsiz bola. 
Ertadan 
boshlab 
qaytib 
maktabga 
kelmasin!”. 
Samarasi:
Ishontirish jarayonida bolalarda yangi bilim, ko‘nikma, malaka 
hamda axloqiy sifatlar shakllantiriladi. Bular esa o‘quvchilar va ularning 
atrofidagilar uchun me'yor (mezon) bo‘lib xizmat qiladi. 
Ishontirish bilimlar, qarashlar va xulq-atvor me'yorlari tizimi bo‘lib 
qolmay, balki ularni shakllantirish usullari hamdir. Ishontirish yordamida yangi 
qarashlar, munosabatlar shakllanadi yoki noto‘g‘ri fikrlar o‘zgaradi.