R. H. Djurayev pedagogika fanlari doktori, akademik

Valeologiya
» lotincha so‘z bo‘lib, 
“aloe”-«salomatlik», «sog‘lom bo‘lish»
ma'nosini anglatadi. Bu atamani birinchi 
bo‘lib 
K.I.Brexman 
1987 yilda fanga kiritdi. Valeologiya fan va o‘quv predmeti 
sifatida keng e'tibor qozonmoqda. Bugungi kunda valeologiya darsliklari chop 
etilmoqda.
Darslik mualliflaridan biri 
V.N.Vayner
(2001) ning fikricha «Valeologiya» 
oliy o‘quv yurtlarida asosiy o‘rinlardan birini egallaydi. 
Valeologiya talabalarda jismoniy tarbiyaning nazariy, amaliy va mustaqil 
mashg‘ulotlariga ongli barqaror va pozitiv munosabatlarini shakllantirishga 
yo‘naltirilgan 
bo‘lib 
salomatlikni 
yaxshilaydi, o‘quv 
jarayonlarining 
unumdorligini oshiradi, jismoniy madaniyat elementlarini shakllantiradi.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10
 
www.google.ru
. 21.10.2015. 

---

24 
 
 
 
 
Pedagogikaning asosiy tarmoqlari 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Умумий педагогика 
Ёшлар педагогикаси 
Мактабгача таълим 
педагогикаси 
Катта ёшдагилар 
педагогикаси 
Махсус 
педагогика 
Педагогик фанлар 
тизими 
Методика 
Мактабгача таълим 
методикаси (услубияти) 
Умумтаълим 
методикаси 
Касб-хунар таълими 
методикаси 
Махсус таълим 
методикаси 
Олий таълим 
методикаси 
Сурдо педагогикаси 
Тифлопедагогика 
Алигофрено 
педагогика 
Педагогика тарихи 
Умумий таълим 
педагогикаси 
Мактабгача таълим 
педагогикаси 
Оила педагогикаси 
Касб-хунар таълими 
педагогикаси 
Олий таълим 
педагогикаси 
Ишлаб чиқариш 
педагогикаси 
Иқтисодий 
педагогика 
Тиббиёт педагогикаси 
Ҳарбий педагогика 
Менежмент педагогикаси 
Спорт педагогикаси 
Мактаб педагогикаси 
Халқ педагогикаси 
Андрогигика (катталар 
педагогикаси) 
Герогогика (қариялар 
педагогикаси) 
Ижтимоий педагогика 
Инновацион педагогика 

---

25 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Pedagogika tarixi va nazariyasi asosini tashkil qiluvchi birinchi guruhning 
uchta pedagogik fan tarmoqlariga umumiy tasnif beradigan bo‘lsak, bularning 
uchalasi boshqa pedagogik fan tarmoqlariga asos bo‘lib, o‘zaro aloqadordir. 
Didaktika va umumiy pedagogikada ishlab chiqilgan asosiy prinsiplar, 
qoidalar va maxsus tushunchalar maktab hamda maxsus pedagogika 
guruhlaridagi pedagogik fan tarmoqlari, didaktika prinsiplari va umumiy 
pedagogikadagi qonun-qoidalarni, ta'lim-tarbiya berishning o‘ziga xosligidan 
kelib chiqib o‘zgartiradilar va o‘z sohasiga moslashtiradilar. 
Pedagogika insonlar orasidagi munosabatlarni va ijtimoiy muhitning insonga 
ta'sirini tadqiq etuvchi fan sifatida iqtisodiyot, madaniyat rivojlanishining o‘ziga 

---

26 
xosligi hamda ularning inson shaxsi shakllanishiga ta'sirini o‘rganadi. Shu bilan 
birga, pedagogika o‘quv muassasasi tizimining tashkiliy jihatlaridagi ko‘pgina 
masalalarni hal etishga, shaxslarni tarbiyalashda o‘quv muassasasi, oila va 
jamoatchilikning o‘zaro hamkorlikda ish olib borishiga yordam beradi. 
«Pedagogika» fani tarbiya jarayonini ijtimoiy hodisa sifatida o‘rganar ekan, tabiiy 
ravishda jamiyatdagi barcha fanlar bilan bog‘liqdir. Pedagogika (fan sifatida) 
falsafa fani zamirida rivojlandi. Har qanday fan yakka holda o‘zi mukammalikka 
erisha olmaydi. U boshqa fanlar bilan aloqada, ularning yutuqlaridan foydalangan 
holda mazmunan boyib boradi. Xuddi shuningdek pedagogika fani ham hozirgi 
kunda umumbashariyat tomonidan yaratilgan bilimlar va kelajak haqidagi 
ma'lumotlarga tayanadi. U tabiat va jamiyat rivojlanishi qoidalari to‘g‘risidagi 
ma'lumotlarga asoslanadi, o‘zi ham ijtimoiy fan sifatida rivojlanib, insonning 
ijtimoiy kamolotiga xizmat kiladi. U falsafa, tarix, iqtisod, psixologiya, 
sotsiologiya, etika, estetika, biologiya, madaniyatshunoslik, siyosatshunoslik va 
boshqa fanlar bilan uzviy aloqadadir .