36
to’lashi lozim. Ushbu korxonaga yer uchastkasiga egalik qilish uchun tuman
hokimligini hujjatiga muvofiq 2,9 gektar yer ajratilgan, bu bo’yicha byudjeti
hisoblangan soliq summasi 153095758,9 so’mni tashkil etgan.
Qishloq xo’jiligida foydalaniladigan yer maydonlari uchun yer solig’i
zonalar bo’yicha emas, balki yer boniteti (klasslarga)ga muvofiq hisoblanadi.
Mahalliy soliqlar va yig’imlar to’liq mahalliy byudjetlarga o’tkaziladi.
Yuridik shaxslarning mol-mulkiga solinadigan soliqning hisob-kitobi soliq
bo’yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organiga yilda bir marta,
yillik moliyaviy hisobot topshiriladigan muddatda taqdim etiladi. Soliq davri
mobaynida soliq to’lovchilar yuridik shaxslarning mol-mulkiga solinadigan
soliq bo’yicha joriy to’lovlar to’laydilar.
Joriy to’lovlar miqdorini hisoblab chiqarish uchun soliq to’lovchilar joriy
soliq davrining 10 yanvarigacha, yangi tashkil qilinganlari esa davlat
ro’yxatidan o’tkazilgan sanadan e’tiboran o’ttiz kundan kechiktirmay, soliq
bo’yicha hisobga olish joyidagi davlat soliq xizmati organlariga
mo’ljallanayotgan soliq solinadigan bazadan (tegishli yil uchun mol-mulkning
o’rtacha yillik qoldiq qiymatidan (o’rtacha yillik qiymatidan) va belgilangan
stavkadan kelib chiqqan holda hisoblangan joriy soliq davri uchun yuridik
shaxslarning
mol-mulkiga
solinadigan
soliq
summasi
to’g’risidagi
ma’lumotnomani taqdim etadilar.Yuridik shaxslar mol-mulkidan olinadigan
soliq majburiy to’lov sifatida davr xarajatlarida hisobga olinadi. Mol-mulk
solig’i bo’yicha korxonalar byudjetga joriy to’lovlar so’mmasini mol-mulkning
hisobot yilidagi o’rtacha yillik qiymati va soliq stavkasi asosida mustaqil holda
hisoblaydi hamda har oyning 10 kunidan kechiktirmay, yillik to’lov
so’mmasining 1/12 miqdorida to’lovni amalga oshiradilar.
Jismoniy shaxslardan mol-mulk solig’i esa, soliq inspektsiyasi xodimlari
hisoblab yozib bergan «to’lov xabarnoma»dagi summani yilning 15 oktyabrdan
kechiktirmasdan amalga oshiradilar. Mol-mulk uchun muklchilik huquqi
taqvimiy yil davomida bir-mulkdordan boshqa mulkdorga o’tgan holda soliq
37
dastlabki mulkdor tomonidan shu yilning birinchi yanvaridan u mol-mulkka
mulkchilik huquqini yo’qotgan oygacha to’lanadi, yangi mulkdor esa unda
mulkchilik huquqi paydo bo’lgan oydan boshlab soliq to’lashni amalga
oshiradi.
Jismoniy shaxslar bo’yicha ham ortiqcha to’langan soliq summalari kelgusi
muddat yoki yil uchun xisobga olinadi yoxud to’lovchining arizasiga muvofiq
qaytarib beriladi. Jismoniy shaxslar mol-mulk va yer solig’ini naqd pulda
to’laydilar. Yuridik shaxslar mahalliy soliqlar xisoblanadigan yer solig’ini
yilning har choragida, baravar ulushda chorakning ikkinchi oyini 15-kunigacha
to’laydilar.
Mahalliy soliqlar va yig’imlarni to’lovchilar soliqlar bilan birgalikda ayrim
yig’imlarni ham to’laydi. Mahalliy yig’imlarni hisoblash va to’lash tartibi
mahalliy soliqlardan biroz farqlanadi. Mahalliy soliqlarni soliq to’lovchilar
(jismoniy shaxslardan tashqari) o’zlari mustaqil hisoblab belgilangan
muddatlarda byudjeti o’tkazilsa, mahalliy yig’imlarni to’lash tartibi asosan
mahalliy hokimiyat organlari tomonidan undirilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: