B. M. Mamatkulov, X. E. Rustamova jamoada hamshiralik

Bo‘limdagi katta tibbiyot hamshirasiga
tajribali va malakali o‘rta 
tibbiyot xodimi tayinlanadi. Katta hamshira bo‘limdagi o‘rta va kichik 
tibbiyot hamshiralarining ishini tashkil qiladi, ish grafigini tuzadi, 
bo‘limni va kasallarni sanitariya holatini kuzatib boradi, dori-darmonlar 
bilan ta’minlaydi, kasallarni to‘g‘ri rejim bilan ovqatlanishini tashkil 
qiladi hamda ro‘yxat, hisobotlarga javob beradi. 
Tibbiyot hamshirasining ish grafigi -
tibbiyot hamshirasining ishini 
grafik asosida tashkil qilishning bir nechta usullari mavjud: 
1.bir smenda bir sutkalik navbatchilik; 
2.ikki smena - kunduzgi va tungi smena; 
3.uch smenali ya’ni bir postda 5 tibbiyot hamshirasi xizmat qilsa. 
Yuqoridagi ikki smenaning kamchiligi quyidagilardan iborat: 
-tibbiyot hamshiralari tez charchaydilar, binobarin kasallarni parvarish 
qilish sifati buziladi. 
-tibbiyot hamshirasining bitta kasalga uzluksiz qarab turish holati 
buziladi. 
-davolovchi vrach bilan bevosita mulqotda bo‘lolmasligi kasallarni 
parvarish qilishga ham salbiy ta’sir ko‘rsatadi. 
Shu boisdan eng yahshi 3 smenali ish grafigi bo‘lib, bu holatda barcha 
kamchiliklarni bartaraf etish mumkin. 
Kasallarni parvarish qilish 
yuqorida etib o’tilgandetk
 
ikki va uch 
bosqichli bo‘ladi. Ikki bosqichli parvarish qilish sistemasida kasallar 

---

194 
bilan fakat vrach hamda o‘rta tibbiyot hamshirasi muloqotda bo‘ladilar, 
uch bosqichli parvarish qilish sistemasida esa kichik tibbiyot 
xodimlarining ham kasallarni parvarish qilishga ruxsat etiladi. Bunga 
faqat og‘ir kasallarni parvarish qilishdagina yoʼl qo‘yiladi . 
Davolash himoyalash rejimi. 
Kasallarga kasalxonada davolanish 
vaqtida optimal sharoitni yaratib berish kasallarni tez tuzalishi uchun 
barcha chora-tadbirlarni qo‘llamoq zarur, va bu jarayonni amalga 
oshirishda hamshiralar vazifalaridan biridir. 
Buning uchun quyidagilarga rioya qilish zarur: 
1.Kasalxonada ma’lum bir darajada rejalashtirilgan kun bo‘lishi kerak. 
2.Iloji boricha fiziologik uyquni cho‘zish kerak. 
Z.O‘z vaqtida va sifatli ovqatlanish. 
4.Palatalarni etarli darajada yoritish, 
kechasi chiroklar bilan 
ta’minlangan bo’lishi kerak. 
5.Dam olish xonalarini tashkil qilish, televizor radiolarni ovozini baland 
qilmaslik, 
quloqni 
uskuna (naushnik) bilan ta’minlash,yozma 
adabiyotlar bilan etarli ta’minlash. 
6.Mehnat bilan davolash usulidan foydalanish. 
7.Yorug‘lik orqali signalizatsiya usulidan foydalanish. 
8.Palatalarni vaqti-vaqti bilan shamollatib, tozalab turish.
9.Ko‘ngilsiz muolajalar vaqtida shirma bilan to‘sib kuyish, har hil 
muolajalar qilishda ustalikni oshirish. 
10.Kasallarni palatalarga taqsim qilishda og‘ir yoki engilligiga ahamiyat 
berish. 
11.Og‘riq va qo‘rquvni oldini olish. 
12.Tibbiyot etikasini va deontologiyasiga ahamiyat berish va h.z.