Oliyvao rtamaxsus ta’lim vazirlich karimjon Rahimqulov

O'quvchi yoshlar va talabalaming sog'lomlashtirish-sport
maskanlari 
maktab o'quvchilarining yozgi dam olish oromgohlari 
kabi tog'li joylar yoki daryo sohillarida tashkil etiladi.
Ta’kidlash lozimki, ko'pchilik kasb-hunar kollejlari va oliy 
o'quvyurtlarining sog'lomlashtirish sport maskanlari ilg'ortajriba- 
larga egadir. Ayniqsa, Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedago- 
gika universiteti (Xumson), O'zDJTI (Kumushkon), Samarqand 
DU (Urgut), Faig'ona DU (Hamzabod-Shohimardon) kabilaming 
sport oromgohlarida spartakiadalar, o'rtoqlik uchrashuvlari, sport
78

---

turlari bo‘yichabirinchiliMar, ayniqsa, 
b ir kunlik vu ko‘p ktinlik 
(2—3) piyoda yurish sayohatlari, snaryadni 
chamalash (mo'yallash) 
kabi tadbirlar bilan bir qatorda turli estafetalar, 
turli harakatli 
o‘yinlar bo‘yicha ham qiziqarli bahslar tashkil 
qilinadi. U larda, 
asosan, «Izlab top», «Arqonda tortilib chiqish», 
«Cho‘qqiga kim 
tez chiqish», «Podato‘p», «Chillik» kabi milhy va 
zamonaviy ha­
rakatli o ‘yinlar g‘oyat qiziqarli o‘tkazilib boriladi. 
Shu sababli, 
shug‘ullanuvchilar va tomoshabinlarda jismoniy sifatlar 
bilan bir 
qatorda estetik zavq olish ongi ustuvor bo‘ladi.
Mehnatkash va ziyolilarning dam olish uylari 
tog‘li joylarda 
joylashib, ularda sog‘lomlashtiruvchi milliy madaniyat tadbirlari 
rejali ravishda tashkil qilinadi. Ulaming mazmunida harakatli o‘yin- 
lar ham o‘ziga xos darajada o‘rin egallaydi. Ayniqsa, guruh, jamoa 
bo‘lib turli о‘yinlar, estafetalar ko‘proq qo‘llaniladi. Tennis, 
badminton, qo‘l voleyboli, voleybol to‘ri, tennis to‘ri ustidan to‘pni 
tepib oshirish, bosh bilan o‘tkazish kabi o‘yinlar qiziqarli ravishda 
tashkil etiladi. Maydonlarda arg'amchi bilan sakrash, chambaraklar 
orasidan o‘tib yugurish, tayoqlar, arqonlami tortish, daraxt (tumik) 
va boshqa tabiiy moslamalar (narvon)da osilish, tortilish, qo‘llarda 
osilib o‘tish, otib tutish kabi harakatli o ‘yinlar ham qo‘llaniladi. 
Eng qizig‘i esa, «Uchinchisi ortiqcha», «Qarmoq», «Qopqon», 
«To‘pni doirada aylantirish», «Kartoshka ekish» kabi o‘yinlardan 
maqsadli foydalaniladi.
M a’lumki, tog‘da joylashgan dam olish joylarida piyoda 
sayohat qilish, oqar suvda cho‘milish, suv sepib o‘ynash hamda 
ariq, jar, to‘siqlardan sakrab, osilib chiqish kabi harakatH o‘yinlar 
musobaqa shaklida o‘tkaziladi.
Dam olishning yakunidan gulxan yoqish, bahslar, aytishuvlar, 
topishmoqlar kabi harakatli o'yinlar joy oladi.
79

---

Sog'lomlashtirish tadbirlaridan mamnun bo‘lgan kattayu kichik 
yoshdagi kishilar o'z taassurotlari bilan o'rtoqlashib, harakatli 
o'yinlar, sayohatlami yanada mazmunli, qiziqarli ravishda tashkil 
etishi taklif qiladilar.
Umuman olganda, mehnatkashlarni sog'lomlashtirishda va 
dam olishlarida jismoniy madaniyat tadbirlari, ayniqsa, harakatli 
o'yinlar, piyoda sayohat qilish maqsad va mazmun jihatdan ancha 
ustuvor turadi.