|
3.15 – rasm. GKQ yoki GVL dan qoplangan pardevorlarda eshiklar o‘rnatilgan
joylarning karkasini kuchaytirish variantlari.
106
КMК 23-03-2003 tomonidan havo shovqini indeksi bo‘yicha me’yorlangan
GKQ va GVL lar bilan qoplangan pardevorlarni qoplamalar orasidagi karkas
bo‘shliqlarni tovushni izolyatsiya qiladigan material bilan to‘ldiriladigan qilib
loyihalash kerak (3.16-rasm).
3.16-rasm. Qoplanadigan devorlarga PN profillari bo‘laklari yordamida ustun
profillarini mahkamlash.
Qoplanadigan devorlarga PN profillari bo‘laklari yordamida ustun
profillarini mahkamlashni qoplamalarning balandligi S625 uchun 6,0 m, S626
uchun esa 6,3 m qilib olinadi. Turli xildagi bino va inshootlar xonalaridagi
tayanch devorlarni karkassiz qoplash, montaj yelimi yordamida qoplanadigan
yuzaga GKQ larni yelimlash bilan amalga oshiriladi. Qoplanadigan yuzaning
notekisliklariga qarab, karkassiz qoplashning uch usuli ma’lum (3.3.-jadval).
107
3.3-jadval
Karkassiz qoplash usullari
Кarkassiz qoplamaning
varianti
Tayanch devor
yuzasining holati
GKQ ni mahkamlash usuli
Yuzasi tekis
Mahkamlash, taroqsimon
shpatel yordamida GKQ
yuzasiga КNAUF
Fugenfyueller shpaklyovka
qorishmasini surtish bilan
amalga oshiriladi
Yuza balandligi 20 mm
gacha bo‘lgan
notekisliklarga ega
Mahkamlash, kulchasimon
ko‘rinishdagi, listning
markazida va perimetri
bo‘ylab surtilgan, markazlari
orasidagi masofalar taxminan
350 mm bo‘lgan,
КNAUF
Perlfiks montaj yelimi
yordamida amalga oshiriladi
(5.5.-rasm)
Yuza balandligi 20 mm
dan ortiq bo‘lgan
notekisliklarga ega
Tayanch devor yuzasida eni
taxminan 100 mm bo‘lgan
GKQ tasmalaridan tekis
tayanch yuzalar
shakllantiriladi. Uroven bilan
tekislangan tasmalar pol va
shiftlar yonida yopishtiriladi,
so‘ng qadami 600 mm
bo‘lgan vertikal tasmalar
yelimlanadi. Tekislangan
tayanch yuzalarga
Fugenfyo‘ller shpaklyovka
qorishmalari yordamida GKQ
lar yopishtiriladi (A varianti)
GKQ ning qoplanadigan yuzaning materiali bilan bog‘lanishining
mustahkamligi, bir tomondan, qoplama va qoplanadigan yuza materiallarining
xossalariga, ikkinchi tomondan esa – gips asosidagi aralashma qorishmasining
yelimlash imkoniyatlariga bog‘liqdir.
Hozirgi paytda qo‘llanilayotgan gips asosidagi qorishmalar ularni yana,
montaj yelimlari deb ham atashadi, qotish jarayonida odatda GKQ bilan yaxshi
ulanishni ta’minlaydi, ammo turli devor materiallari yuzalari bilan ulanishi
108
ko‘pgina faktorlarga bog‘liqdir. Bulardan birtasi devor materiallarining xossalari
bo‘lib hisoblanadi (loy yoki silikat g‘isht, sementobeton, shlakobeton, gazobeton,
aralash terish).
Кo‘pgina hollarda devorlarning yuzalari shuvoqlanadi yoki
opalubkadan chiqqandan keyin ifloslanishi, bo‘yoqlanishi, gidroizolyatsiya-
lanishi mumkin. Bu materiallarning turli xildagi fakturasi va g‘ovakligi montaj
yelimining asos (qoplanadigan yuza) bilan ulanishiga anchayin ta’sir o‘tkazadi.
Asos materialining g‘ovakligi uning suruvchanlik qobiliyatini aniqlab
beradi. Agar montaj yelimini tayyorlash uchun ishlatiladigan suv asos tomonidan
tez surib olinadigan bo‘lsa, unda yelimning yelimlash qobiliyati va mustahkamligi
qotayotganda yetmasligi mumkin. Aks holda, garchi yelim o‘zining yelimlash va
mustahkamlik xossalarini yo‘qotmasada, uning realizasiyasi uchun uzoq vaqt
talab etilishi mumkin, bu esa qurilish jarayonida ma’lum darajada xalaqit berishi
mumkin.
Dunyoning ko‘pgina davlatlarida quruq shuvoqlashning keng tarqalishi va
qurilishida yig‘ilgan tajribalar asos devorlarga bir qator talablarni ifodalashni
imkonini beradi:
• asoslar mustahkam, shamoldan zarar ko‘rmagan, atmosfera agentlaridan
himoyalangan (haroratning va havo namligining keskin o‘zgarishi va atmosfera
yog‘inlari ) bo‘lishi kerak;
• asosning yuzasi toza bo‘lishi kerak (moylardan, bo‘yoqlardan,
changlardan, qurilish qorishmalaridan, mag‘orlardan, moxlardan, qog‘ozlardan
va boshqalardan tozalangan bo‘lishi kerak);
• suvni yuqotilishini kamaytirish va qurilish sifatlarini pasaytirish
maqsadida, yuqori surish imkoniyatiga ega bo‘lgan asoslariga, oldinroq montaj
yelimi bilan ishlov berilishi kerak.
GKQ larni turli yuzalarga yelimlash uchun
КNAUF to‘plamiy tizimlari
gips asosidagi Perlfiks yelimidan foydalanishni ko‘zda tutadi. U notekisliklari 20
mm gacha bo‘lgan yuzalarga GKQ larni, hamda devorlarga va GKQ ga izolyasion
materiallarni (penopolistrol, mineral momiq) va xonalar ichida
kombinatsiyalashgan panellarni yelimlashga ishlatiladi.
109
Yelim 30 kg li xaltalarda ishlab chiqarilib, ularni yog‘och tagliklarda, quruq
xonalarda saqlanishi lozim. Saqlanish muddati – 6 oy. 1 m
2
uchun o‘rtacha sarfi
5 kg. G‘ovakli (gigrosqopik) materiallardan qurilgan devorlarning surish
qobiliyatini kamaytirish uchun Grundermittel yoki Tifengrund gruntovkalaridan
foydalanib ishlov berish kerak, bu esa asos bilan yelim o‘rtasidagi ulanishni
oshiradi. Devorga yelimlangan GKQ tasmalaridan shakllangan «karkas» ga yoki
GKQ ning orqa tomoniga tishli kalibrlangan shpatel bilan Fugenfyo‘ller yelimini
yupqa qatlamda surtib chiqiladi, bundan so‘ng GKQ ni karkasga yopishtirib,
oldingilaridek chok joylarida bo‘shliqlarni hosil qilmasdan, tekislanadi (A
varianti bo‘yicha).
Mustahkam bo‘lmagan suvoqli, bo‘yoqlangan yoki keramik plitkalar bilan
qoplangan yuzali, hamda nam beton yuzali devorlar quruq suvoq bilan qoplash
uchun yaramaydi. Bunday hollarda metall profillardan qilingan karkaslarni
qurish, yoki asos yuzasini tozalash tavsiya etiladi. Alternativa sifatida GKQ larni
gips yelimi bilan mavjud mustahkam bo‘lmagan suvoqga, eski bo‘yoqga yoki
qog‘oz oboyga yelimlash, faqatgina qalinligi 12,5 mm, eni esa 10 sm bo‘lgan,
gips posteliga o‘rnatilgan va dyubel bilan asos devorlarga qotirilgan, GKQ dan
qilingan tekislovchi tasmalarga amalga oshirilishi mumkin. GKQ larni bunday
mahkamlashning sharti - qoplanadigan devorning quruq bo‘lishi va materialining
shikastlanmagan bo‘lishidir.
Oxirida shuni aytish mumkinki, kulcha va uzlo‘qsiz tasma ko‘rinishidagi
gips yelimini qoplanishi kerak bo‘lgan yuzaga surtib, keyin GKQ va undan
qilingan tayyorlanmalarni yopishtirish mumkin.
Osma shiftlarning qo‘llanish joylari va vazifasi
Osma shiftlar bu – osma mahkamlash moslamalari yordamida tomlar yo‘q
ko‘taruvchi konstruksiyalariga mahkamlangan yoki osilgan qoplamalardir.
Osma shiftlarning konstruksiyalarini loyihalash, butun konstruksiyalar va
ularning alohida elementlarini hisoblash asosida amalga oshiriladi, bunda
transportning intensiv
рarakatidan qoplamada yuzaga keladigan vibrasiyani,
deraza ochilishidan hosil bo‘ladigan shamol yo‘qlarini hisobga olish lozimdir.
110
Osma shiftlarning konstruksiyalarini loyihalash jarayonida osma
mahkamlash elementlarining yo‘q ko‘tarish qobiliyatini aniqlash, tomg‘a va
o‘rnatish joylariga moslab qoplamalarni mahkamlagichlarini tanlash kabilar
amalga oshiriladi. Bundan tashqari, osma shiftlarga Qurilish me’yorlari va
qonunlari tomonidan, asos shift yoki konstruksiyalari bilan birga ishlashini
hisobga olgan holda, ularning yong‘in-texnik, issiqlik-texnik va tovush
izolyatsiyasi tavsiflari qismlari bo‘yicha talablar qo‘yiladi.
КNAUF to‘plamli tizimlarining osma shift konstruksiyalari barcha
sxemadagi va tipdagi turar-joy, jamoat, va sanoat binolarining xohlagan eng
yuqori mas’uliyatlisiga, olovga chidamlilik bo‘yicha xohlagan darajasiga
mo‘ljallangan. Ularni turli shamol rayonlarida, hamda murakkab muxandislik-
geologik sharoitlarda va yuqori seysmiklikka ega bo‘lgan rayonlarda bino va
inshootlarning qurilishida va rekonstruksiyasida ishlatish mumkin. Shuni ko‘zda
to‘tish kerakki, osma shiftlar o‘z o‘zidan binoning yo‘q ko‘taruvchi elementlari
bo‘lib hisoblanmaydi. Ular xonalarning dekorativ masalalarini yechish,
muhandislik kommunikasiyalarini bekitish, tom konstruksiyalarini tovushdan
izolyatsiyasini yaxshilash uchun mo‘ljallangan.
КNAUF to‘plamiy tizimlarining
osma shift konstruksiyalarini bino va inshootlarning quruq, normal va nam rejimli
muhiti agressiv bo‘lmagan xonalarida qo‘llash mumkin (3.4-jadval, 3.17-rasm).
111
Do'stlaringiz bilan baham: |
