Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiyot fakulteti

“Farzandlarimiz bizdan 
ko`ra, bilimli, bizdana zukko va aqlli bo`lishlari kerak”
1
degan so`zlari 
yuqoridagi fikrlarimizning asosi bo`lib xizmat qiladi. 
Malakaviy bitiruv ishining o’rganilganlik darajasi:
Oila va bola mavzusi 
mustaqillik yillarida ilmiy-tadqiqot ishlarining bosh mavzusi sifdatida e’tirof 
etilmoqda. Uning turli qirralari yoritilib, milliy va umuminsoniy qadriyatlar 
asosida yosh avlodni oilaviy hayotga tayyorlash bosh muammolardan biriga 
aylandi. A. Q. Munavvarov, G’. B. Shoumarov, V. M. Karimova, O. 
Musurmonova, M. Inomova
2
, M. Xolmatova, M. R. Bo’riyevalar
3
ilmiy-tadqiqot 
ishlarida bu muhim muammoni tadqiqot ob`ekti qilib belgilab, ular mazkur yirik 
muammolar tarkibida yoshlarni oilaviy hayotga tayyorlashda yangi mazmun, yangi 
uslublar kashf etdilar. Shu asnoda yoshlar kelajagimiz poydevori ekan, ularni 
keltirilgan mana shu vazifalar asosida ongini oshirishimiz, tarbiyalashimiz 
lozimdir. Bu esa jamiyatimizda mavjud bo`lgan muhitga, ta’lim tarbiyaga hamda 
oilaga bog’liq. 
Uzoq asrlardan buyon ajdodlarimiz oilaviy hayotni sog’lom turmush 
tarzining asosiy qismi deb, oilaviy hayotning muqaddasligini e’tirof etib, oilada 
farzandlarni hayot gulshani deb, ularni baquvvat, aqlli, odob-andishali qilib 
o`stirishga katta ahamiyat berishgan. Oila pokligi, ma’naviy madaniyati, uning 
islom shariati asosida shakllanishi, zo`ravonlik asosiga qurilgan munosabatlarga 
yo`l qo`ymagan. Farzand tarbiyasi oilaning muqaddas vazifasi bo`lib hisoblangan.
Malakaviy bitiruv ishining maqsadi: 
Bola tarbiyasi ijtimoiy hodisa 
ekanligi xususida fikr yuritganda, uning aniq maqsadga yo`naltirilgan ekanligi 
ta’kidlanadi. Inson kamolotiga ta’sir etuvchi omillarni tahlil qilish shuni 
ko`rsatadiki, bu omillar ichida tarbiya muhim va yetakchi o`rinda turar ekan. 
Har bir farzand oilada tarbiya topar ekan, dastlab unga ta’sir etuvchi asosiy 
omillar – ota-ona va atrof muhitning ta’siri bo`lib hisoblanadi. 
1
I.A.Karimov “Barkamol avlod orzusi”. ”Toshkent ” Sharq. 1997 yil. 
2
M.Inomova “Oilada bolalarning ma’naviy-axloqiy tarbiyasi”. Toshkent. 1999-yil. 
3
Bo`rieva M. R. O`zbekistonda oila demografiyasi. – T.: «Universitet», 1997.

18 - b. 

---

6 
Shu o`rinda haqli savol tug’iladi: tarbiyaning maqsadi nima? Uning 
maqsadini kim va nima belgilaydi? 
Tarbiyaviy ishning samaradorligi mana shu savollarga javob topishga 
bog’liq. Bolalarda yuz beradigan tushkunlik holatlari va ularni bartaraf etish chora-
tadbirlari xususida ma`lumotlar yetkazish asosiy maqsadlardan biri hisoblanadi.