B. T. Toshmuhamedov

yuvenil suvlar 
deb 
nom lanadi. Yer osti suvlari paydo bo'lishi tog' jinslari dastlabki 
yotqizilish davri bilan bog'liqligi to'g'risida ham m a’lumotlar mavjud. 
Tog' jinslari yotqizilish davri bilan bog'liq bo'lgan bunday suvlarni 
sedim entatsion suvlar 
deb ataladi.
Yer osti suvlarining tasnifi
Y er osti suvlarini m a ’lum g u ruh larg a ajratilish ida, y a ’ni 
tasniflanishida ularning vujudga kelish sharoiti, qaysi guruhdagi 
to g 'jin slari qatlam larida joylashgan yoki yotishi, joylashish jaroiti 
va holati, paydo bo'lish davri, harorati, fizik hossalari, tarkibidagi 
mavjud erigan tuzlar m iqdori va boshqa xususiyatlari hisobga 
olinadi.
248

---

Y er osti suvlari paydo b o 'lish sharoitiga q arab infilatsion, 
kondentsasion va yuvenil suvlarga ajraladi. Bu suvlar to ‘g ‘risida 
yuqorida m a’u m ot berildi.
Y er osti suvlari to g ' jinslari qatlam larida yotish sharoitiga 
qarab quyidagi turlarga bo'linadi:
1.
G ‘ovak suvlar 
— Yer q o b ig 'in in g eng yuqorigi, yuqori 
qism ini tashkil qiluvchi tog' jinslari g'ovaklaridagi suvlar. Bu suvlar 
asosan to 'rtlam c h i davrning alluvial, alluvial-prolluvial genetik 
guruxidagi jin slar g'ovaklarini egallab yotadi.
2. 
G ‘ovak-qatlanili va yoriq-qatlam li suvlar 
— asosan neogen, 
paleogen, bor, yura davrlarining g'ovak (qum , sh ag 'al, allevrlit 
va boshqalar) va yoriqlari bo'lgan yarim qoya (ohaktosh, qum tosh 
va boshqalar) to g ' jinslariga xos yoriq suvlar. Bu suvlar harakat 
qiluvchi qatlam lar k o 'p holatlarda yuqori va pastki qism i bo'ylab 
suv o'tkazm aydigan tog' jinslari (gil va yoriqlari b o im a g a n boshqa 
jinslar) bilan to'silgan bo'ladi.
3. 
Yoriq suvlar 
— qoya to g ' jinslari (granit, o h ak to sh , porfir, 
g ranodiorit, tu f va boshqalar) yoriqlari b o'ylab harak at qiluvchi 
suvlar.
4. 
K ars suvlari 
— asosan o h a k to sh la rd a , g ip slard a, tuzli 
jinslarda, ularni yuvilish oqibatida yuzaga keladigan b o 'shliqlar- 
karst bo'shliqlari orqali harakat qiluvchi suvlar.
5.