Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

psixologik aloqa 
E’tibor qiling! 
Tergovchining 
taktik qarorlari
 
tergov vaziyati 
tahliliga, jinoyat sodir etish usullari va ularni amalga oshirish 
mexanizmlarini, 
kriminalistika 
ilmiy 
tavsiyalarini 
bilishga, 
harakatlarning optimal variantini tanlashga yo‘l ko‘rsatadigan tergov 
faoliyati borasidagi shaxsiy tajriba va kasbiy mahorati va ishonchiga 
asoslanadi.
Tergovchini taktik qaror qabul qilishga quyidagilar olib keladi: 
texnik, taktik va qidiruv usullari va vositalaridan keng foydalanish 
asosida bevosita vazifalarni va ularni yechish usullarini belgilash, 
ushbu vaqtda yuzaga kelgan tergov faoliyati sharoitlarida kriminalistik 
faoliyatning barcha sub’ektlari kelishilgan holda o‘zaro aloqa qilishini 
ta’minlash. 

---

175 
o‘rnatish
, tergovchi va ishda ishtirok etuvchi boshqa shaxslarning 
manfaatlari to‘qnashgan nizoli va muammoli tergov vaziyatlarida 
ayniqsa dolzarb ahamiyat kasb etadigan qarama-qarshilik holatini 
bartaraf etish;
2) jabrlanuvchi, guvoh yoki boshqa shaxsga bilish vazifalarini hal 
qilishda 
yordam ko‘rsatish
, masalan: tanib olish uchun ko‘rsatiladigan 
shaxslar yoki narsalar guruhini tanlashda idrok etishning xolisonaligi va 
izchilligini ta’minlash; so‘roq qilinuvchi xotirasining assotsiativ 
aloqalarini faollashtirish yo‘li bilan unutilgan faktlar va tafsilotlarni 
yodga solish va sh.k.;
3) tergov vazifalarini hal qilish uchun zarur bo‘lgan 
optimal 
shaxslararo munosabatlarni o‘rnatish, 
kerakli psixologik mo‘ljal 
berish, masalan: tintuv qilinayotgan shaxsni sinchiklab kuzatish; 
ayblanuvchini uning ko‘rsatuvlar berishdan bosh tortishi qilmishning 
holatlarini xolisona aniqlashni qiyinlashtirishi mumkinligiga ishontirish 
va sh.k.
Muayyan taktik usularni tanlash tergovchi tomonidan ruhiy va 
psixologik jarayonlarning kechish ob’ektiv qonuniyatlarini, tergov 
ostidagi shaxs, jabrlanuvchi, guvoh-shohid va ishda ishtirok etuvchi 
boshqa shaxslarning individual xususiyatlarini, ulardan har birining 
maqsad va mo‘ljallari, rag‘batlantiruvchi motivlari, boshqa ob’ektiv va 
sub’ektiv omillar, masalan, tergovga uyushqoqlik bilan qarshilik 
ko‘rsatish mavjudligini hisobga olgan holda amalga oshiriladi.
Tashkiliy-texnik vazifalarni hal qilayotib, tergovchi o‘z faoliyatini 
rejalashtirishga, tashkiliy-texnika, transport, aloqa, kriminalistik texnika 
vositalariga, hisob yuritish-ro‘yxatga olish va bildirgich ma’lumotlarga, 
ahamiyatga molik axborotni topish va unga ishlov berish uchun 
kompyuter vositalariga tayanadi, bularning barchasi tergovchi ishining 
samaradorligini yanada oshirishga xizmat qiladi. 

---

176 
Tergovchi jinoyat ishlari bo‘yicha ishni yuritar ekan, quyidagi 
turdagi harakatlarni bajarishi mumkin.