Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

yu.f.d.dosent G.Z.Tulaganova 

---

7 
1-BO‘LIM. KRIMINALISTIKANING UMUMIY QOIDALARI 
1-MAVZU. KRIMINALISTIKANING PREDMETI, 
VAZIFALARI, TIZIMI VA BOSHQA YURIDIK FANLAR BILAN 
ALOQASI 
 
Kriminalistika fani, uning predmeti va vazifalari. Kriminalistika 
tizimi. Kriminalistikaning boshqa yuridik fanlar bilan aloqalari.
Kriminalistika fani, uning predmeti va vazifalari 
Kriminalistika jinoyatlarni ochish va oldining olishda dalillarni 
topish, olish, mustahkamlash va tadqiq etish bilan bog ‘liq harakatlarni 
JPK ga ko ‘ra amalga oshiradigan taktik-metodologik usullari, shu 
maqsadda qo‘llaniladigan ilmiy-texnik vositalar va ularni joriy qilish 
to‘g‘risidagi fandir. Uning asosiy vazifasi tergov qilishda va 
jinoyatchilikni ochishda huquqni himoya qiluvchi organlarni ilmiy 
asoslangan usullar, vositalar va metodlar bilan qurollantirishdan 
iboratdir. 
Kriminalistikani turli mamlakatlarda turlicha nom bilan atalgan – 
“ilmiy politsiya”, “texnik politsiya”, “jinoiy texnika” va h.k. Bizning 
davrimizda ham bu atama bir xilda qo‘llanilmaydi – bir qator 
mamlakatlarda u “kriminalistik texnika” ma’nosida ishlatiladi. 
Esda tuting!
“Kriminalistika” (lot. “criminal” - “jinoyat”, 
yunon. “logos” - “ta’limot” - so‘zma-so‘z “jinoyat haqidagi fan” 
ma’nosini anglatadi) atamasi ilk marotaba XIX asr ohiri - 1908 yilda 
avstriyalik olim Gans Grossning “Kriminalistika tizimi sifatida 
tergovchilar uchun qo‘llanma” asarida jinoyatning tergov qilish 
tehnikasi, taktikasi va metodikasini o‘rganadigan fanga nisbatan 
qo‘llanilgan edi. Unda kriminalistikaga jinoyat huhuqiga nisbatan 
yordamchi fan, jinoyat huhuqini amalga oshirishga qaratilgan ta’limot 
sifatida yondashilgan.
Esda tuting! Kriminalistika - jinoyatni ochish va oldini olish 
maqsadida dalillarni izlash, yig’ish, qayd etish va tadqiq etish boyicha 
jinoyat-protsessual qonunida nazarda tutilgan harakatlarni bajarish 
uchun qo‘llaniladigan tehnik vositalar, taktik usullar va metodlar 
to‘g’risidagi fan. 

---

8 
Kriminalistikaning 
predmeti
– jinoyatchilik mexanizmi, jinoyat va 
uning ishtirokchilari to‘g’risidagi ma’lumotning vujudga kelishi, 
dalillarni to‘plash, tekshirish, baholash va foydalanish qonuniyatlari va 
ularni bilish asosida jinoyatlarni tergov qilish va oldini olishning maxsus 
vosita va usullari majmui.
Kriminalistika