1-asosiy savolning bayoni.
Hozirgi kunda o‗tmish avlodlarning ko‗p asrlar davomida ta‘lim va tarbiya
sohasida orttirgan boy, ijobiy tajribasini o‗zlashtirish asosida yosh avlodni
jumhuriyatimizning mustaqilligiga erishuvi yo‗lida olib borilayotgan umumiy ishda faol
ishtirok etadigan qilib kamol topdirishga alohida e‘tibor berilmoqda. Shu tufayli ham
jumhuriyat xalq ta‘limi vazirligi halq pedagogikasini tashkil etishni, o‗quvchilarni
milliy-madaniy an‘analar va umuminsoniy qadriyatlar asosida tarbiyalashni o‗z oldiga
asosiy vazifa qilib qo‗ydi. Bu esa halqimiz qoldirgan milliy-madaniy merosni ta‘lim
muassasalarida va oilada tarbiya sohasida qo‗llanayotgan tajribalarni jiddiy o‗rganib,
ularga amaliy yordam ko‗rsatishni taqazo etadi.
Ma‘lumki, o‗zbek halq pedagogikasi yosh avlodni hayotga tayyorlashda ko‗p
asrlar davomida qo‗llangan usul va vositalar, tadbir va shakllari, milliy urf-odat va
an‘analar, tarbiya haqidagi g‗oyalar mujassamdir. Halq pedagogikasida ifodlangan
g‗oyalar, tajribalar halq yaratgan afsonalarda, og‗zaki ijod namunalarida, og‗zaki,
yozma yodgorliklarda o‗z ifodasini topgan; ulug‗ mutafakkir olimlarning ilmiy va
amaliy jihatdan asoslangan asarlarida bayon etilgan. Buni biz yaratgan maqol,
topishmoq, ertak, latifa, dostonlarda, Ahmad Yassaviy, Sa‘diy Sheroziy, Ahmad
Yugnakiy, Rabg‗uziy, Yusuf Xos Hojib, Munis, Horazmiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu
Nasr Forobiy, Qozizoda Rumiy, Hisrav Dehlaviy, Abdurahmon Jomiy, Alisher Navoiy,
Fahriddin Roziy, Zamahshariy, Gulxaniy, Furqat kabi mutafakkir shoirlar, O‗rta
Osiyoda yetishgan va musulmon olamida mashhur bo‗lgan Imom Ismoil al-Buxoriy,
Muhammad ibn Iso Termiziy asarlarida ko‗ramiz. Bu ulug‗ allomalar o‗zlaridan oldin
o‗tgan avlodlar donishmandligini kelgusi avlodlar uchun ko‗zgu deb bildilar va
o‗zlaridan keyingi avlodlarga taqdim etdilar.
XX asrning tiniqli yozuvchisi va shoirlari ta‘lim-tarbiyaga doir asarlar yaratdilar.
Behbudiy, Fitrat, Munavvar Qori, Abdulla Avloniy, Abdulla Qodiriy, Cho‗lpon, Oybek,
Abdulla Qahhor, Odil Yoqubov, Said Ahmad, Primqul Qodirov, O‗tkir Hoshimov
hikoya va romanlar, Hamza Hakimzoda, Elbek, G‗ofur G‗ulom, Hamid Olimjon, Erkin
Vohidov, Abdulla Oripov, Shuhrat kabi shoirlar she‘r va hikoyalar ijod etdilar.
M. Hayrullaev, N. M.Mallaev, Z. Mirtursunov, I. Husanxo‗jaev kabi olimlar
o‗tmish mutafakkirlarning tarbiya haqidagi fikrlarini tahlil etib, ilmiy pedagogik
8
tadqiqotlar yaratdilar. X.Zarif, M. Alaviya, T. Mirzaev, G‗. Jahongirov, M. Obidova va
boshqa folklorshunoslar halq og‗zaki ijodi na‘munalarini tadqiq etdilr.
«Halq pedagogikasi – inson kamolotining asosi» deb nomlngan ushbu qo‗llanma
ham o‗zbek halq pedagogikasini o‗rganish va tiklash sohasida dastlabki tajriba sifatida
yaratildi. O‗ylaymizki u muallim, murabbiy va ota-onalarga bola tarbiyasi sohasida olib
borayotgan ishlarida yordam beradi.
Kitobdan o‗rin olgan «O‗zbek halq pedagogikasini qayta tiklash yo‗riqnomasi
konsepsiyasi», «Halq pedagogikasi va unga xos hususiyatlar», «Halq pedagogikasining
mutafakkirlar ijodida aks ettirilishi», «Halq pedagogikasida bola tarbiyasi», «O‗tmishda
bola tarbiyasida qo‗llangan usullar», «Ta‘limda halq pedagogikasidan foydalanish»,
«Halq pedagogikasida mehnat tarbiyasi», A. Zununov, «O‗tmish mutafakkirlar ta‘lim-
tarbiya haqida», M.Hayrullaev, «Halq pedagogikasining og‗zaki ijodda aks ettirilishi»,
N.T. Xatamov, «Etnopedagogik aloqalarning ha lq qo‗shiqlaida ifodalanishi», O.
Safarov, va D. O‗rayeva, «Halq pedagogikasida axloqiy tarbiya»
M. Isayeva tomonidan yozildi.
Qo‗llanma haqida o‗zlarining samimiy fikr-mulohazalarini bildirib, kelgusi
ishlarimizga ko‗maklashgan o‗rtoqlarga o‗z tashakkurimizni izhor etamiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |