Toshkent davlat sharqshunoslik instituti ―Sharq tillarini o‗qitish metodikasi va pedagogika‖ kafedrasi

6-MAVZU: ShAXS RIVOJLANIShI, TARBIYaSI VA IJTIMOIYLAShUVI 
 
Reja: 
1.Shaxs, inson, individ tushunchalariga izox bering.  
2.Shaxs tarbiyasiga ta‘sir etuvchi omillar. 
3.Shaxs rivojlanishining biologik va ijtimoiy asoslari xamda jixatlari. 
4.Shaxs rivojlanishida muxitning roli. 
5.Rivojlanishning yoshi va o‗ziga xos xususiyatlari. 
6.Shaxsning ijtimoyilashuvi. 
 
Tayanch so‗z va iboralar: shaxs, individ, inson, rivojlanish, muHit, shaxs rivojlanishiga 
ta`sir  etuvchiomillar,  fiziologik,  biologikva  psixologik  ta`sir,  O‗spirinlikdavri,  balog`at  yosh, 
faoliyat...    
 
1.  Shaxs  rivojlanishi  haqida  tushuncha.  Individ,  shaxs,  individuallik.  Shaxs 
tushunchasi insonga taalluqli bo‗lib, psixologik jihatdan taraqqiy etgan, shaxsiy xususiyatlari va 
xatti-harakatlari bilan boshqalardan ajralib turuvchi, muayyan xulq-atvor va dunyoqarashga ega 
bo‗lgan  jamiyatning  a`zosini  ifodalashga  xizmat  qiladi.  Odam  shaxs  bo‗lishi  uchun  psixik 
jihatdan  rivojlanishi,  o‗zini  yaxlit  inson  sifatida  his  etishi,  o‗z  xususiyatlari  va  sifatlari  bilan 
boshqalardan farq qilmog`i kerak. 

---

―Individ‖  nima?  Bola  ma`lum  yoshga  qadar  ―individ‖  sanaladi.  Individ  (lotincha 
―individium‖  so‗zidan  olingan  bo‗lib,  «bo‗linmas»,  «alohida  shaxs»,  «yagona»  ma`nolarini 
anglatadi)  xatti-harakatlarini  shartli  refleks  yordamidagina  tashkil  eta  oluvchi  biologik 
mavjudotdir.