T. Vesos “Yetim qolgan opa-uka” (Qushlar) birinchi qism

 
31
Ertalab Mattis Xegening Yorgenga hadeb- ko'z uzmay qarayotganini 
payqadi. Ilgari Xegeda bunday odat yo'q edi. Endi bo'lsa Yorgendan boshqasini 
ko'rmaydi. Bu hoi Mattisga yoqmadi. O'tinchi ketishga chog'lanayotganda shartta 
uning oldiga bordi. 
— Kecha xato eshitibsan, seni deb ahmoq bo'lganim qoldi. 
— Xato eshitgan boiishim mumkin, —javob berdi Yorgen. 
Shunday dedi-yu, o'rmonga ketdi. 
Boshqa bir so'z ham demadi. Yorgenning yoniga yaqin yo'lash oson emas. 
Xege bir chetda o'tirgandi, barmoqlari to'quv simlarida qotib qoldi. U erkaklarga... 
ko'z-quloq bo'lib turdi. Yorgen ketishi bilan, barmoqlari yana ishga tushdi. 
Voqealarning borishi o'sha-o'sha, ammo harholda nimadir o'zgargandi. Mattis bu 
to'g'rida uzoq o'yladi va javob topdi. Obakidandonni sog'inibman, dabdurustdan 
xayoliga kelgani shu bo'ldi. 
Do'konchining oldiga otlandi: boshidan o'tgan qo'rquvlardan keyin sal o'zini 
ovutmoqchi edi, ammo Xege unga pul bermadi. 
— Bugun do'konga o'zim boraman, — dedi u. — Anchadan beri u yerga o'zim 
boryapman. 
To'g'ri, Mattis buni unutibdi. O'zi har kuni ko'lda band. 
— Sen tashkachilikdan qolsang bo'lmaydi, — davom etdi Xege. — Bu jiddiy 
masala. Do'konda senga doim bo'lar-bo'lmas savollar berib g'ashingga tegishadi. 
— Hech kirn g'ashimga tegmaydi. 
— Endi xiralik qilishlari mumkin, chunki hech kim ularning mushugiga «pisht» 
demaydi. Tushunarlimi? 
Xege shunday dadil gapirardiki, Mattis darrov taslim bo'ldi. Kecha Mattis 
uyga qaytib kelganida, Xege qanday baxtiyor edi-ya! Bugun ham yuzlaridan 
baxtiyorlik yog'ilib turibdi. 
Shu orada Xege Mattisga yegulik solingan qog'oz xaltani ko'rsatdi. 
— Yorgen nonushtasini uyda unutib qoldiribdi, — dedi u, tashvish tortib. — 
Do'konga borganda buni ham oborib beraman. 
— Men eltib bera qolay, — taklif qildi Mattis. — Men u qayerda ishlashini 
bilaman. 
— Yo'q, sen tashkachilikka borishing kerak, — javob berdi Xege. — Hech gapdan 
hech gap yo'q, ishni tashlab qo'yish mumkin emas. 
Shunda Mattis lop etib o'ylaganini aytib yubordi: 
__Endi ko'zingga Yorgendan boshqasi ko'rinmaydi. Hatto jirkanadi odam. 

---

Xege shoshib qoldi. 
- 
Senga nima bo'ldi? — so'radi u, bir oz vaqtni yutish niyatida. 
__ Menga bu ish yoqmaydi, — davom etdi 
Mattis. — Sen nuqul uni o'ylamasliging kerak. 
Xege kulib yubordi. 
— O'zing-chi, Mattis, o'zing doim kimlarni o'ylaysan? — so'radi u, Mattisga ko'z 
qisib qo'yib. — Sen ham Inger va Anna ismli qizlarni o'ylaysan-ku, axir! 
Ammo bu butunlay boshqa, demoqchi bo'ldi-yu, lekin fikrini bo'lakcha ifodaladi: 
— Unday bo'lsa
 
Yorgenga xohlaganingcha qarayver, — dedi u, shunda ko'ngli 
bir muncha yengil tortdi. Xege qanday oqila va yaxshi, o'yladi Mattis, Inger bilan 
Annani ham tushunibdi-ku, axir! 
Xege Yorgenga nonushta olib ketdi, Mattis tashkachilik qilgani ketdi. 
Qirg'oqqa borganda xayolini yangi fikrlar — tosh ostida yotgan ko'zlar egalladi. 
Tosh ustida tosh, to'r ustida to'r bo'lsa bo'lar, ammo u ko'zlarni baribir yashirib 
bo'lmaydi. 
U cheksiz-chegarasiz suv betiga tikilib qaradi. Mattisga madad ber, degan 
g'ira-shira fikr yilt etib o'tdi xayolidan. 
Nimaga? 
U seskandi. 
— Yo'q, yo'q, — ma'nosiz g'o'ldiradi u va eshkaklarga yopishdi. 
Qanotlar ichida o'q, o'yladi u, anov yoqda esa ko'zlarni bosib yotgan toshlar — 
tosh ustida tosh.