Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

Korporatsiya
(lotincha
“compagnie”
— “birlashma”, “hamjamiyat” 
so’zidan) biron-bir faoliyat uchun uyushgan aksiyadorlar jamiyati. Hozir 
bozor iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlarda xo’jalikning barcha 
tarmoqlarida asosiy mavqega ega. Korporatsiyalar asosan bir xil 
mahsulotlar ishlab chiqaruvchilarni birlashtiradi. Investitsiya kapitalini 
markazlashuviga yordam beradi. Ilmiy-texnika taraqqiyoti, mahsulotning 
raqobatbardoshligini ta’minlaydi.
Korporatsiyalar mulk egaligi ma’nosiga ko’ra davlat, xususiy, qo’shma 
(aralash); tarmoqlar bo’yicha esa sanoat, qishloq xo’jaligi, aloqa va 
boshqalarga bo’linadi.
Firma 
(ital’yancha “
firma
”
 — 
“imzo” so’zidan) korxona, kompaniya 
va tijorat tashkilotlarining umumiy nomi. Xodimlar soni, mulk shakli, 
huquqiy holat va boshqalarga ko’ra xilma-xil firmalar mavjud. Firmalarda 
band bo’lgandar soni 2 — 3 kishidan 20 — 30 mingtagacha bo’lishi 
mumkin.
50
2.5-rasm.
“O’zqurilish materiallari” aksiyadorlik kompaniyasining 
boshqaruv tashkiliy tuzilmasi

---

Firmalarning quyidagi turlari farqlanadi:
affilirlangan
(qo’shilgan) — filial, sho’’ba korxona shaklida yirikroq 
turdosh bosh korxona tarkibida faoliyat ko’rsatadigan firmalar;
broker 
— tijorat maqsadini ko’zlaydigan va mijoz topshirig’iga ko’ra va 
uning hisobidan vositachi sifatida faoliyat yuritadigan firmalar;
venchur
— kichik va o’rta investitsion firmalar hisoblanib, ilmiy 
tarkiblar va muhandislik ishlanmalarini amalga oshiradi;
investitsion
— investitsiyalash va qimmatli qog’ozlar bilan bog’liq 
operatsiyalarni o’tkazadigan firmalar;
injiniring 
— muhandislik maslahati ko’rsatishga ixtisoslashgan firmalar;