Imkoniyatlari. Dasturda materiallar bilan ishlash

 
 
5.84-rasm. 

---

3D Studio Max dasturida obyektlarni xaritani to‘g‘ri joylashtirish uchun ikkita 
modifikator mavjud: UVW Map (UVW xarita) va Unwrap UVW (UVW yoyilgan 
holat). 
UVW Map (UVW xarita) modifikatori obyektning alohida tomonlariga xaritalar 
joylashtirilishini boshqarish imkonini beradi va quyidagi opsiyalarga ega: 
1. Mapping (Xaritalarni qoplash) qism menyusida xaritalarning qoplanishi 
shakllarni o‘zgartirish va cheklovchi konteynerlarni joylashtirish (Gismo) orqali 
boshqariladi: Planar (tekislik), Cylindrical (Gismo silindr shakli), Spherical (Gismo shar 
shakli), Shrink Wrap (Qobiq), Box (Quti), Face (Yoq), XYZ to UVW (Koordinatalarni 
bir-birini ustiga yotqizish) (5.85-rasm). 
Length (Uzunlik), Width (Kenglik), Height (Balandlik) parametrlari Gismo 
geometrik o‘lchamlarni boshqaradi. 
U Tile, V Tile, W Tile parametrlari yordamida obyektga turli o‘qlar bo‘yicha 
takrorlash belgilanadi. 
2. Alignment (Tekislash) qism menyusi tanlangan buyruqlarga bog‘liq ravishda 
cheklovchi konteynerni (Gismo) tekislash uchun mo‘ljallangan: X, Y, Z – tegishli o‘qlar 
bo‘yicha Gismo burish; Fit (Olib kelish) – obyekt atrofiga Gismo o‘lchamlari olib 
kelinadi; Center (Markaz) – obyektga nisbatan Gismo markaziy joylashuvi. 
 
5.85-rasm. 

---

Cheklovchi konteyner (Gismo) shakllarining turlari: 1. Planar (tekislik); 2. 
Cylindrical (Gismo silindr shakli); 3. Spherical (Gismo shar shakli); 4. Shrink Wrap 
(Qobiq); 5. Box (Quti); 6. Face (Yoq); 7. XYZ to UVW (Koordinatalarni bir-birini 
ustiga yotqizish).
Murakkab geometrik obyektlarga (modellashtirilgan qahra-monlar, hayvonlar va 
b.) xarita qoplash kerak bo‘lgan vaziyatlarda Unwrap UVW (UVW moslashgan holat) 
modifikatori ishlatiladi. Uning imkoniyatlari UVW Map (UVW xarita) modifikatoriga 
nisbatan kengroq va obyektning turli sohalarida xaritani joylashtirishni qo‘lda 
boshqarish imkonini beradi.
Unwrap UVW modifikatori uchta quyi obyektlardan tarkib topgan: Vertex (Uch), 
Edge (Qirra) va Face (Yoq). Tegishli quyi obyektni tanlab olib xaritaning joylashgan 
o‘rnini nazorat qilish, moslashgan holatni tahrirlash oynasida obyektning tanlangan 
tarkibiy qismlarini qo‘chirib o‘tish mumkin (5.83-rasm).
Mazkur modifikator tarkibida uchta bo‘lma mavjud: Selection Parameters 
(Belgilash parametrlari), Parameters (Moslashtirish parametrlari) va Map Parameters 
(Xaritalarni taqsimlash para-metrlari).
Parameters (Moslashish parametrlari) bo‘lmasida Edit… (Tahrirlash) tugmasi 
moslashishlarni tahrirlash oynasini ochadi va uning tarkibida quyidagi buyruqlar 
mavjud (5.86-rasm): 
1. Belgilangan sohani tahrirlash tugmasi o‘zida tanlangan obyektni ko‘chirish, 
burish, masshtablashtirish va akslantirish buyruqlarini qamrab oladi.
2. Orqa fon xaritasini tanlash Checker (Shaymat maydoni) parametridan foydalanib 
xaritani tahrirlash yoki Pick Texture (Teksturani tanlash) buyrug‘i yordamida obyekt 
teksturasi fonini tayyorlash imkonini beradi. 

---

 
5.86-rasm. “Shisha” obyekti uchun xaritalarni moslashtirish oynasi. 

---

3. Moslashtirish oynasida obyektni joylashtirish tugmasi proeksiya oynalari uchun 
obyektlarni joylashtirish tugmasiga o‘x-shash.
4. Selection Modes (Tanlash turlari) qism menyusi turli quyi obyektlarni tanlash 
imkonini beradi.
Reset UVWs (Chiqarish) buyrug‘i barcha o‘zgarishlarni bekor qilib dastlabki 
moslashish holatiga qaytish imkonini beradi.
Moslashish oynasidagi Mapping bandida joylashgan tushuvchi menyu 
tahrirlanadigan yuzaga obyektni uch xil usul bilan avtomatik bo‘lish imkonini beradi: 
Flatten (Tekis), Normal (Odatda,gicha) va Unfold Mapping (Kengaytirilgan).