Kompyuter tarmoqlari va ularda ishlash asoslari

 
8 
bog’lanish uzoq masofalarda ham aloqani ta’minlaydi 
(provaydergacha bo’lgan masofa 50 km gacha bo’lishi 
mumkin). Ma’lumotlarni uzatish tezligi 11 Mbit/sekundga 
yetadi. Sarkor — Telekom provayderi shu usuldan 
foydalanadi. 
SLIP va RRR orqali bog’lanish oddiy telefon 
tarmoqlarida standart modem yordamida ishlovchi Internet 
dastur ta’minotidir. Bunda siz oddiy telefon tarmog’idagidek 
ishlaysiz. Ish seansini tugatgandan so’ng telefon tarmog’ini 
bo’shatasiz va unda boshqa foydalanuvchi ishlashi mumkin 
bo’ladi. Bunday bog’lanishning yutugi shundaki, ular 
internetga tog’ridan-tog’ri kirishga imkon beradi. 
SLIP — bu oddiy telefon tarmog’i va modemdan 
foydalanadigan Internet bayonnomadir. 
RRR — bu SLIP ga uxshash va undan keyinrok 
yaratilgan bayonnoma. Uning imkoniyatlari SLIP ga 
nisbatan ko’proq. 
«Chaqiruv» asosida bog’lanish internetga kirishga 
imkon beradi. Bunda foydalanuvchi mantiqiy nom va parol 
yordamida 
internetga 
tog’ridan-tog’ri kirib ishlash 
imkoniyatiga ega bo’ladi. Bunday tarmoqdan bir nechta 
foydalanuvchi foydalanadi va shuning uchun tarmoqning 
tezligi sustroq bo’ladi. Internet bilan bog’lanish davomida 
uning imkoniyatlaridan mumkin kalar tularok foydalanish 
lozim. Chaqiruv bo’yicha bog’lanishni o’rnatish juda 
oddiydir. Bu usulning narxi kamroq bo’lganligi tufayli 
undan foydalanuvchilar ko’p. Bu usulda honadonlardagi 
kompyuterlarni ham internetga ulash va foydalanish qulay. 
«Chaqiruv» asosida bog’lanishning sifatli usuli ISDN dir. 
ISDN (Integrated Service Digital Network) — bu 
raqamli telefon tarmog’idir. U odatdagi telefon tarmog’idan 
ma’lumotlarni uzatish tezligi bilan fark qiladi. Bu tezlik 
telefon tarmog’iga qaraganda 4,5 barobar oshadi va 120 

---

 
9 
Kbit/sekundni tashkil etadi. ISDN ning narxi boshqalariga 
nisbatan baland. 
UUCP yordamida bog’lanish. UNIX operatsion tizimi 
UUCP 
deb 
ataluvchi 
servisdan 
foydalanadi 
va 
ma’lumotlarni standart telefon tarmog’i orqali uzatish 
imkonini beradi. UUCP faqat fayllarni bir tizimdan 
boshqasiga uzata oladi, Internet aloqa bo’limi va USENET 
bilan ishlashga imkon beradi. Bu bog’lanish uchun ham 
telefon tarmog’i va modem zarur bo’lib, UNIX dasturining 
zarurati yo’q.