Ўэбекистон Республикаси п резиденти қузуридаги д авлат ва ж ам ият қурилиш и академияси Ў эбекистон Республикаси Ваэирлар м ахкамаси

Тикланмайдиган знергия
ресурслари
Нефп.
Га>
Дорп
Тарф
Слалец
Ғкилгн 
булмаган 
'шергмя 
ресурслари
Тикланадиган энергил 
ресурсларп
С у1
Шямол
К>«м
Ўтин
Сув ресурслари энергиясидан фойдаланиш учун сув 
оқими махсус қурилган ингиоотлар ва жиҳозлар мажмуи 
- гидроэлектр станциялар (ГЭС) ёрдамида электр энер- 
гиясига айлантирилади. Мамлакат гидроэнергетикасининг 
истиқболдаги тараққиёти, асосан, кичик сув ҳавзалари гид- 
роресурсларидан фойдаланиш билан боғлиқ (8.1.2-чизма).
2 Муаллиф томонидан тайерланган.
142
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Энергия иетеъмоли миқдори — бу ривожланган дав- 
латнинг белгиси ҳисобланади. Шу нуқтаи назардан олиб 
қаралганда ёқилғи—энергетик комплекс бугунга кунда ҳар 
бир давлат иқгисодиётининг асоси бўлиб қолади. Энерге- 
тик ресурсларни ишлаб чиқариш кўлами, унинг самара- 
дорлиги, исътемоли ишлаб чиқариш кучлари миқцори ва, 
шундан келиб чиқаётган иқтисодиёт соҳалари ривожла- 
нишиш
1
таъминлайди. Замонавий глобал дунёда ҳар бир 
давлат учун энг муҳим бўлган муаммо бу ўз энергоресурс- 
лари билан ўзини таъминланиши.
8.1.2-чизма
Энергетика турлари3
•'Энергетик хавфсизлик” ва “энергетик мустаққилик” 
тушунчалари ҳар бир мамлакат учун ўта муҳим бўлиб, 
аҳолисининг яшаш тарзига катта таъсир кўрсатади. Шу- 
нинг учун баъзи саволлар пайдо бўлиши табиий: замона- 
вий дунё ва ҳар бир давлатни бирламчи энергия манбаи 
заҳираси қай миқдорда. бу заҳираларнинг қанча вақтга
3 Муаллиф томонидан тузилган.
143
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

етиши, уларнинг оқилона ишлатилиши, энергетикани ат- 
роф муҳитга таъсири ва ҳ к.
Ҳар бир энергия манбаини қаэиб олиш, қайта иш- 
лаш, истеъмол қилиш билан боғлиқ муаммолар бор. Бу- 
тун дунёда энергетик хавфеизлик муаммоси турган пайт- 
да, жаҳон боэоридати рақобагнинг кучайиши, қоида бўйи- 
ча, айрим бир регионларда, давлатларда энергетик хавф- 
сизликка тахдид солиши м>гмкин.
Жаҳон энергетик хўжалигининг ҳолатини кўриб чи- 
қайлик. Дунё саноат кўтарилишининг бошланғич босқич- 
ларида цивилизация ривожланиш стратегиясида энерго- 
ресурслар тугалмас бойлик деб ҳисобланган. Охирги икки 
асрда аҳоли сони 6 баробар кўпайиб, олти миллиардан 
ошиб кетди, энергия истеъмоли эса ҳар бир аҳоли бо- 
шига 5(беш) баробарга кўпайди (8.1.1-расм).