Urganch davlat universiteti I. S. Ruziyev, F. X. Mavlanov mashina detallari

 
 
Laboratoriya ishi №4 
Mavzu:
 Konussimon g‘ildirakli reduktor 
konstruksiyasini o‘rganish 
 
Ishdan maqsad: 
Konussimon g‘gildirakli reduktor konstruksiyasini o‘rganish. Konussimon 
g‘ildirakli uzatmalarni geometrik va kinematik parametrlarini hisoblash, hamda 
o‘lchash yo‘li bilan aniqlash. 
Kerakli jihozlar: 
1. Konussimon reduktor. 
2. Alohida joylashgan konussimon tishli ilashma. 
3. O‘lchash asboblari, shtangensirkul, lineyka. 
 

---

UrDU • Mashina detallari • Laboratoriya ishlari
37
Umumiy ma’lumotlar: 
Vallarning geometrik o‘qlari ixtiyoriy 

burchak bilan kesishgan hollarda 
konussimon g‘ildiraklardan foydalaniladi. Ko‘pincha vallarning orasidagi burchak 

=90 bo‘lgan uzatmalar ishlatiladi. 
Konussimon g‘ildiraklar tayyorlash silindrik g‘ildiraklar tayyorlashga qaraganda 
bir muncha murakkab bo‘lib tishlar qirqish uchun maxsus asbob va stanoklardan 
foydalanishga to‘g‘ri keladi. Konussimon g‘ildiraklarni talab etilgan aniqlik bilan 
yig‘ish undan ham qiyin. 
Val o‘qlarining o‘zaro kesishuvi ularning tayanchlarini joylashtirishni 
qiyinlashtiradi va g‘ildiraklarning biri faqat bir tamondan joylashgan tayanchga 
o‘rnatiladi. Bu uzatmalarning uzatish soni konus shaklidagi friksion uzatmalarniki 
singari topiladi. 
Ilashishda bo‘lgan konussimon g‘ildirakli uzatmalarning vallariga aylana
 R
kuch 
radial (val o‘qiga tik) 
T 
kuch, hamda val o‘qi bo‘ylab yo‘nalgan 
S
kuch ta’sir etadi. 
Tekshirishlar shuni ko‘rsatadiki tishga ta’sir etuvchi solishtirma kuch ham tishning 
ko‘ndalang kesimi ham, tish bo‘yicha o‘zgarganligidan eguvchi kuchlanish tishning 
uzunligi bo‘ylab hamma erda bir xil bo‘ladi. SHuning uchun eguvchi kuchlanishga 
tishning istalgan kesimi bo‘yicha hisoblash mumkin. 
Agar uzatish soni katta bo‘lmasa, ya’ni (u

6,3) elektr dvigatelga ulanadigan val 
bilan ish bajaruvchi qismga harakat uzatadigan vallar o‘zaro perpendikulyar holatda 
joylashgan bo‘lsa, konussimon g‘ildirakli reduktorlardan foydalaniladi (4.1-rasm).