O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

Maxsus ko'rsatmalar.
Bir vaqtda boshqa dori vositalari bilan ishlatilganida 
shifokor bilan kelishish kerak. Preparatni 5 kun qo'llanganidan keyin periferik qon 
manzarasini va jigarning funktsional holatini nazorat qilish kerak. Jigarning zaharli 
shikastlanishidan saqlanish uchun paratsetamolni alkogolli ichimliklar bilan birga 
qabul qilish, hamda alkogolni surunkali iste'mol qilishga moyilligi bo'lgan 

---

- 762 -
shaxslarda qo'llash mumkin emas. Paratsetamol saqlovchi preparatlarni tez-tez 
qabul qilish bronxial astma belgilarini yomonlashuviga olib kelishi to'g'risida 
ma'lumotlar bor. 
Tempalgin 
Farmakologik xususiyatlari. 
Metamizol
- me'da-ichak yo'lida tez va to'liq 
so'riladi, qabul qilgandan so'ng o'rtacha 30-120 minutlarda plazmada maksimal 
kontsentratsiyalarni hosil qiladi. Plazma proinlari bilan qisman bog'lanadi va 
jigarda jadal metabolizmga uchraydi. Metamizol fermentsiz gidroliz yo'li bilan 4-
metilaminoantipiringacha 
(MAA) 
tez 
metabolizmga 
uchraydi. 
Keyingi 
metabollanishi faol 4-aminoantipirin (AA) orqali 4-atsetilaminoanti-piringacha 
(AAA) 
boradi. 
MAA 
ni 
to'liq 
bo'lmagan 
oksidlanishi 
yo'lida 
4-
formilaminoantipirin (FAA) birikmasi hosil bo'ladi. 
Shunday qilib yuborilgan dozaning faqat 65-70% metabolizmga uchraydi. Asosiy 
metabolite AAA ni chiqarilishi 90% gacha buyraklar orqali va 10% gacha safro 
orqali taxminan 10 soatlik yarimchiqarilish davri bilan amalga oshiriladi. Yoshga 
qarab MAA ni yarimchiqarilish davri 2,6 soatdan (21-30 yoshgacha) 4,5 soatgacha 
(73 - 90 yoshgacha) oshadi. 
Triatsetoamin-4-toluensul`fonat -
me'da-ichak yo'llarining yuqori qismlarida jadal 
so'riladi va plazmada terapevtik kontsentratsiyalarini qabul qilingandan so'ng 30 
minutda hosil bo'ladi. 
Farmakodinamik 
xususiyatlari.
Tempalgin 
o'rtacha 
namoyon 
bo'lgan 
yallig'lanishga ta'siri bilan birga kuchli va davomli og'riq qoldiruvchi va isitmani 
tushiruvchi ta'sir samarasiga ega. Uning anal`getik ta'sir samarasi kuchi va 
davomiyligi bo'yicha metamizolning samarasidan ustun turadi. Triatsetonamin-4-
toluensul`fonat og'riqning (emotsional) ruhiy tarkibiy qismiga ham yaxshi ta'sir 
ko'rsatadi. Metamizol siklooksigenazani ingibirlab, 
prostaglandinlar sintezini tormozlaydi, hamda biroz membranani mustahkamlovchi 
ta'sirga ega, endogen pirogenlarni hosil bo'lishini tormozlaydi. Triatsetonamin-4-
toluensul`fonat kuchli anksiolitik faollikka ega va bezovtalik, qo'rquv va zo'riqish 
holatlarini bartaraf etadi. Harakat qo'zg'aluvchanligini kamaytiradi, markaziy N-

---

- 763 -
xolinometik ta'sirga ega, metamizolning anal`getik ta'sirini kuchaytiradi va 
uzaytiradi. 
Qo'llanilishi.
Bosh og'rig'i, tish og'rig'ini davolash va og'riqli stomatologik 
muolajalarda davomli bo'lmagan simptomatik davolash uchun qo'llanadi.