‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. Q. Pardayev, B. A. Xasanov, B. Yu. Maxsudov, D

3-bob.
FUNKSIONAL QIYMAT TAHLILINING IQTISODIY
TAHLIL TIZIMIDAGI 0 ‘RNI, 0 ‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI
VA UNDA QO‘LLANILADIGAN TAMOYILLAR
3.1. Funksional qiymat tahlili iqtisodiy tahlilning
shakli ekanligi
FQ Tni qo'llashdan maqsad korxonaning xarajatlarini kamay- 
tirish evaziga uning faoliyatida yuqori samaradorlik va sifat 
ko‘rsatkichiga erishishdan iboratdir. Bunga iqtisodiy hodisa, 
jarayon va faoliyatni sodir bo‘lmasdan oldin tizimli ravishda tahlil 
qilish orqali erishiladi. Natijada mahsulotning yuqori sifati va 
ishning yuksak samaradorligi ta’minlanadi. Shu tufayli FQ T 
iqtisodiy tahlilning eng samarali va ilg'or shakllaridan bin bo‘lib 
hisoblanadi.
Tahlilning bu shakli asosan mikroiqtisodiyot darajasida qo‘l- 
laniladi. Bunda ham aniq bo‘g‘inlar, mahsulot, jarayon va faoliyat 
obyekt qilib olinadi. Masalan, biror mahsulotni ishlab chiqarish 
yoki tovar harakatini boshqarish yoki biror mutaxassis faoliyatini 
takomillashtirish kabilar FQTning obyekti hisoblanadi. Demak, 
FQ Tning qocllanilish doirasida qisqa va aniq maqsadlar ko‘zda 
tutiladi.
Shunday qilib, FQ T deganda ishning, faoliyatning, mehnat- 
ning sam aradorligi va sifatini oshirish maqsadida, ularni 
muntazam ravishda, sodir bo'lmasdan oldin, mantiqiy (evristik) 
yo‘l bilan tahlil qilish orqali mahsulotni ishlab chiqarishda, unga 
sarflanadigan xarajatlami va bajariladigan fimksiyalami kamay- 
tirish evaziga uning foydaliligi va rentabelligini ko‘paytirishga 
qaratilgan tadbirlarni amalga oshirish jarayoni tushuniladi.
F Q T bir vaqtning o‘zida tovar (ish, xizmat) ishlab chiqa- 
ruvchilar bilan birga iste’molchilar manfaatini ham ko‘zlab ish