Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги заҳириддин муҳаммад бобур номидаги

Adabiyotlar: 
1.
O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuni, 
23.07.2020, O‘RQ-637-son. 
2.
A.A’zamov va boshq. Geometriya:
 
umumiy o‘rta ta’lim maktablarining
7-sinfi uchun darslik.. – T.: “Yangiyo‘l poligraf servis” NMIU, 2017. – 160 b. 
3.
Golish L.V., Fayzullayeva D.M. Pedagogik texnologiyalarni 
loyihalashtirish va rejalashtirish: O‘quv-uslubiy qo‘llanma. Innovatsion ta’lim 
texnologiyalari seriyasi. – T.: “Iqtisodiyot”, 2011. – 206 b. 
4.
Muslimov N.A., Usmonboyeva M.H., Sayfurov D.M., To‘rayev A.B. 
Innovatsion ta’lim texnologiyalari / O‘quv-uslubiy qo‘llanma. – T.: “Sano 
standart” MCHJ, 2015. – 208 b. 
66 

---

IZOTROP FAZODA PARALLEL KO‘CHIRISH VA BURISH 
TENGLAMALARI 
Tillayev Doniyor Rustambek o‘g‘li,
Zaynobiddinov Ibrohimjon Sirojiddin o‘g‘li,
Yusupov Ikrom Muhammadibrohim o‘g‘li,
Mo‘ydinov Xusniddin Nuriddin o‘g‘li, 
AndDU Matematika kafedrasi o‘qituvchilari
 
Annotatsiya. Ba’zi geometrik masalalarni tekshirishda bir-biriga nisbatan 
ma’lum munosabatda bo‘lgan bir koordinatalar sistemasidan boshqa sistemaga 
o‘tishga to‘g‘ri keladi. Chiziq tenglamasining ko‘rinishi umuman u chiziqning 
koordinatalar sistemasiga nisbatan o‘rniga bog‘liqdir. Izotrop fazodagi harakat 
natijasida ikki nuqta orasidagi masofa va egri chiziqlar orasidagi burchak 
saqlanadi. Bu harakatning geometrik ma’nosi o‘rganilgan. 
Kalit so‘zlar: koordinatalar sistemasi, izotrop fazo, vektor, masofa, parallel 
ko‘chirish, burish. 
Bizga 
fazo va unda ikkita 
va 
vektorlar 
koordinatalari bilan berilgan bo‘lsin. 
Ikki vеktоrning skalyar k
o‘paytmasi 
ga teng, agar 
bo‘lsa, 
shaklda aniqlangan 
affin fazоga Izotrop 
fazosi deyiladi va 
kabi belgilanadi. 
Bu fazoda skalyar ko‘paytmadan foydalanib vektor normasi va 2 nuqta 
orasidagi masofa tushunchasini kiritamiz. 
Vektorning normasi deb shu vektorlarning o‘z-o‘ziga skalyar ko‘paytmasini 
ildizdan chiqarilganiga aytiladi: 
va 
ikki nuqta orasidagi masofa deb ikki nuqta 
tutashtiruvchi vektorning normasiga aytiladi va u quyidagicha aniqlanadi: 
Kiritilgan masofadan ko‘rinib turibdiki, va nuqtalar orasidagi masofa 
ularning 
tekisligidagi proeksiyasiga, agar bu masofa nolga teng bo‘lsa, 
ularning 
o‘qidagi proyeksiyasiga teng bo‘ladi. 
67 

---