3-sinf Tabiatshunoslik A. Bahromov,Sh. Sharipov,M. Nabiyev Ona tili va o`qish savodxonligi tuzuvchilari 1-2-sinf Iroda

5-bob yashash joyi
-O`rmon-o`tlar va butalar zich o`sadigan,hayvonot 
dunyosiga boy joydir.O`rmonlarda yog`ingarchilik ko`p bo`ladi.To`qaay 
o`rmonlari daryo bo`ylarida uchraydi,o`t,uta,daraxt o`sadi.Tog` 
o`rmonlarida daraxt zich o`sishi va hayvonlar ko`pligi bilan ajrab turadi.Chol 
o`rmonlari saksavul va yulg`unzordan iborat. 
Tog`lar-tabiiy ravishda hosil bo`lgan ulkan balandlik,Hisor,Oloy, Tyanshan 
kabi juda baland to`galar bor,to`gda yog`in ko`p bo`ladi,shuning uchun to`g 
daryolari sersuv bo`ladi,tog`lar o`simliklar,hayvonlar va insonlar yashashi 
uchun yashash joyidir,tog`lar muzliklarning “uyi”.
 
6-bob bizning sayyora
-Vulqonlar-yer ichki qismining ayrim joylari qaynoq 
suyuq moddadan iborat,uning harorati juda yuqori,bu modda Yer yuzining 
mo`rt ,yupqa joylaridagi yoriqlardan tashqariga kata kuch bilan otilib 
chiqadi,vulqon otilishidan tog`lar hosil bo`ladi,vulqon otilgan vaqtda yer 
qimirlash sodir bo`ladi,agar yer qimirlashi kuchli bo`lsa yerda yoriqlar paydo 
bol`ishi,ayrim joylar cho`kib, boshqa joylar ko`tarilishi mumkin. 
Suv havzalaariga- okean,dengiz,daryo, ko`l va suv omborlari 
kiradi,dengizlar okeanning bir qismi,ko`l-tabiiy chuqurlikda suv 
to`planishidan hosil bo`ladi,tog`larda qor va muzliklarning erishidan daryo 
hosil bo`ladi,kanal-inson tomonidan maxsus qazilgan sun`iy daryo,daryo 
suvini yig`ish maqsadida unga to`g`on qurib,suv omborlari hosil qilinadi,suv 
ombori-sun`iy ko`ldir. 
7-bob-ob-havo
-Havo haroratining o`zgarishiga quyosh nuri,shamol va 
yog`inlar ta`sir etadi,inson uchun eng qulay haarorat-18-20 
gradus,termometrda tana haroratini o`lchash uchun 5 minut vaqt kerak. 

---

Yer yuzasidagi eng yuqori harorat 1922-yilda Afrikada qayd 
etilgan,Afrikaning havo harorati yuqoribo`lgan joylarida cho`llar vujudga 
kelgan,Afrikadagi eng katta cho`l - Sahroyi Kabir ( katta cho`l ma`nosini 
bildiradi) 
Yer yuzidagi doimiy sovuq joylardan biri-Arktika.U asosan suzib yuruvchi 
muzlar aysberglar bilan qoplangan,u yerda oqayiqlarni uchratish 
mumkin,Yer yuzidagi eng sovuq joy-Antarktida,u yerda yil davomida sovuq 
havo va izg`irin shamol hukmron,doimiy muzliklar hosil bo`lgan,pingvinlarni 
uchratish mumkin.