Самиғов Нигматджон Абдурахимович Хасанова Мухаббат Қодировна Зокиров Жамолиддин Сайфутдинович

Ўқитиш фаолиятининг мазмуни ғиштнинг зичлигини, маркасини аниқлашда 
асбоблар ва намуналар билан таништиради 
1-расм. Зичликни аниқлайдиган асбоб. 
Ғиштдан қилинган 
намуналарнинг сиқилишдаги 
мустахкамлигини аниқлашда 
кўриниши
а) сиқилишдан олдин;
б) синалгандан сўнг. 
Гидравлик пресс схемаси 
1тс =9,81 10
3
Н-10кН 
1 кгс/см
2
=9,80655 10
4
Па 0,1 
МПа 
а) б)

---

50 
Эгилишга синаш учун тайѐрланган
намуналарнинг кўриниши 
2-илова
Лаборатория ишини жонлантириш учун саволлар беради 
Ғиштни маркасини аниқлаш учун намуна қандай тайѐрланади? 
Ғиштни маркаси қандай аниқланади?
Ғиштни сув шимувчанлиги қандай аниқланади? 
Ғиштни ўртача зичлиги кандай аникланади? 
Ғиштни говаклиги қайси формула ѐрдамида аниқланади? 
Ғиштни стандарт ўлчамлари қандай бўлади? 
3-илова 
ЎҚУВ УСЛУБИЙ МАТЕРИАЛ 
СОПОЛ БУЮМЛАР. ОДДИЙ ПИШИК ҒИШТ
Вазифа:
Хоссаларини аниқлаш
 
Ғиштга қўйилган умумий талаблар: 
Лойга шакл бериш, уни қуритиш ва пишириш йўли 
билан олинган сунъий тошлар сопол тош (сопол) деб аталади. Оддий пишиқ ғишт тўғри 
тўрт бурчак шаклида, ўлчамлари 250
х
120
х
65 ѐки 250
х
120
х
88мм бўлади. Амалда аниқ 
ўлчамли ғишт олиш қийин. Шу сабабли давлат стандартларига мувофиқ ғиштнинг 
ўлчамлари қуйидагича ўзгариш билан ишланади. Узунлиги ±3-2 мм, эни ±2, баландлиги
±1ммга фарқ қилади.
ҒИШТНИ ЎРТАЧА ЗИЧЛИГИНИ АНИҚЛАШ 
Умумий тушунчалар
: 
Ўртача зичлик деганда, табиий холатдаги материалнинг 
(ғоваклари, коваклари билан биргаликдаги) массасини унинг хажмига бўлган нисбати 
тушунилади.