If. •f с ж ж Салимов КимёВий технодогиянинг асосий караёнАари Во урилмоАпри I зл' Пз

абсолют геометрик г а д и р - б у д у р л и к
дейилади.
Труба д е в о р л ар и да г и г ад и р - б у д у р л и к л а р б а л а н дл и г ини н г (А) 
трубанинг э к ви в ал ен т д иа ме т ри га
(й э)
нисбати 
нисбий г а д и р -
б у д у р л и к
д е й и л ад и ва е билан и фода ла н а д и:
е = А
(4 .3 9 )
иэ
Турбулент режим учун и шк а ла ни ш коэффициенти 
х
ни топишда 
куйидаги т е н г л а м а д а н фой да ла н иш мумкин:
^[х
М т г + ( г ё - П
 
<
4-4“>
М а х а лл и й к а р ш и л и к л а р д а г и босимнинг йукотилиши куйидаги 
тенг л ама оркаЛи топилади:
АЯМ
К = 2 | НК^
 
( 4 .4 1 )
бу ер д а £мк.— м а х а л л ий к а р ш и л и к коэффициенти (4.2- ж а д в а л г а
к а р ан г ) унинг киймати т а ж р и б а йули б ил ан а н и кл ан ад и .
80

---

4.2- ж а д в а л. М а\ал ли й карш илик коэффициентлари
М а х а л л и й к а р ш и л и к т у р л а р и
Мах,аллий к,арши- 
л и к коэф ф ициенти- 
нинг к и й м а т л а р и ,
Т р у б а г а кириш
0,5
Т р у б а д а н чикиш
1,0
К р а н
гула
очик б у л г а н д а
0,2
Т и р са к учун
1,1
Н о р м а л вен ти ль
4,5— 5,5
Т руба б ури ли ш и 90° б у р ч а к
ос тида бÿлca
0,14
Ички и ш к а ла н и ш ва м а х а л л и й к а р ш и л и к л а р н и енгиш учун 
умумий с а р ф булган босим ку й и да г иг а тенг:
Л Р = ( ^ 7 + 2 Ц ) ~ 1 “
<4 -4 2 >
4 . 14-§. С У Ю М И К Л А Р Н И Н Г Т Е Ш И К Л А Р ОРК. АЛ И ОК. ИБ Ч И К И Ш И
Ид ишд аги суюкликнинг пастки юпка девордаги д у м а л о к тешик 
о рк а ли окиб тушгандаги с а р ф л а н и ш миадорини а н и к л а ш н и кУриб 
ч ик ам и з (4.20- раем, 
а).
И д и ш д а идеал с у юк ли к булиб, унинг 
б ал а н д л и г и бир хил в а з и ят д а у з г ар м а с д а н туради. Идишнинг 
пастки кисмига п а ра л л е л булган 0— 0 текисликка нисбатан 1 — 1 ва
2— 2 ке си мл ар учун Бе р ну л ли тенглаМ'асини ёзамиз:
.