Тупроқни ким таҳлил. Ас ўзг

 

---

141 
LABORATORIYA MASHG‘ULOTLARINI TASHKIL ETISH 
BO‘YICHA TAVSIYA VA KO‘RSATMALAR 
1.
Tuproq gigroskopik namligini aniqlash. 
Kerakli reaktiv va 
kimyoviy idishlar tayyorlanadi. Tuproqdan namuna olinadi. Gigroskopik 
namlikni termostatda parlatiladi. Yo
ʿ
qolgan namlikning miqdori tarozida 
tortish yo‘li bilan aniqlanadi. Gigroskopik namlikni hisoblab topish. 
Olingan natijalarni jadvalda umumlashtirish.
2.
Kuydirish jarayonida tuproq mineral qismining yo‘qolishi. 
Kuydirish jarayonida tuproq tarkibidagi suv, gumus, karbonatlar, yutilgan 
gazlar, xloridlar yo‘qoladi. Tuproq namuna olinib, 900
0
da mufel pechda 
kuydiriladi. Tigellar og‘irligi tarozida tortish yo‘li bilan aniqlanadi. 
Olingan natija hisoblanib, umumiy jadval tuziladi.
3.
Gumus miqdorini M.V.Tyurin uslubi bilan aniqlash.
Tuproq 
tarkibidagi uglerodni xromat angidrid bilan oksidlash va ortib qolganini 
Mor tuzi bilan titrlashga asoslangan. Tuproq namunasi termostatda 0.4 n 
kaliy bixromat bilan 150
o
da 20 min. qaynatiladi va Mor tuzi bilan 
titrlanadi. 
4.
Tuproqdagi gipsni suvda va 0,2 n HCl da aniqlash. 
Kerakli 
reaktiv va kimyoviy idishlar tayyorlanadi. Tuproq namunasi olinib gips 
aniqlanadi. Gips tarkibidagi kalsiyni aniqlash, HSO
3
aniqlanadi, SO
4
-2
hajmiy usul bilan aniqlanadi va titrlash yo‘li bilan aniqlangan kation va 
anionlar gipsga aylantiriladi va jadval tuziladi.
5.
Karbonatli tuproqlarda almashinuvchi kalsiy va magniy 
kationlarini A.A.Shmuk usuli bilan aniqlash. 
Karbonatli tuproqlarda 
tuproq namunasida almashinuvchi kalsiy va magniyni tuz eritmasi bilan 
siqib chiqarish. Ca ning miqdorini Trilon-B usuli bilan titrlar orqali 
aniqlash. Mg ni miqdorini Trilon-B usuli bilan titrlar orqali aniqlash. 
Olingan natijalarni formula orqali hisoblab jadval tuzish.
6.