Adabiyotshunoslik nazariyasi

 
+So’z san’ati, badiiy adabiyot
 
-Ijtimoiy hayot, adabiyot taraqqiyoti.
 
-Tarixiy sharoit bilan birlikda olingan adabiy mahsulot va uning yaratilish jarayoni.
 
-Buyuk yozuvchilarning fikrlari, adabiy tanqid, adabiyot tarixi. 
170.«Adabiyot tarixi» nimalarni o’rganadi?
+So’z san’atining vujudga kelishi va rivojlanish tarixini
-Adabiy tur va janrlarning o’ziga xosliklarini
-So’z san’atining nazariy, texnik qonunqoidalarini o’rganadi 
-Adabiy jarayon muammolarini, asarlarni tahlili bilan shug’ullanadi 
171.«Xarakter» terminining ma’nosi?

---

29 
+Xususiyat, belgi 
-Iz, nusxa
-Badiiy g’oya 
-Tamg’a, namuna 
172.Dono-nodon, qish-yoz, kecha-kunduz kabi antonimlarning turlarini toping?
+Antonimlar
-Chiroyli
-Leksik frazeologik antonimlar 
-Frazeologik antonymlar 
173.«Bulutning choklari so’kildi, Marvarid donlari to’kildi» she’rining turog’ini 
toping?
+3+3+3+9
-2+7+9
-3+6+9
-4+5+9
174.Bibliografiya fani nimalar bilan shug’ullanadi?
+Turli xil asarlarning tematik va xronologik ro’yxatini tuzish bilan
-Turoq, rukn, band
-Badiiy adabiyotning mohiyatini, o’ziga xosliklarini o’rganish bilan 
-Birinchi manba hisoblangan asarlar haqidagi ma’lumotlarni jamlash, mazmunini 
yoritish bilan
175.Poeziyaning oliy turi, san’atning tojiga qaysi janr kiradi?
+Drama
-Epopeya
-Tragediya 
-Insenirovka
176.She’r musiqiyligini yuzaga keltiruvchi yordamchi komponentlarni toping?
+Pauza, urg’u, stopa
-Turoq, rukn, band
-Bo’g’in, hijo, g’oya
-Poetik sintaksis, intonatsiya
177. Pauza, urg’u, stop anima? 
+She’r musiqiyligini yuzaga keltiruvchi yordamchi komponentlar 
-Poeziyaning oliy turi, san’atning toji 
-xil asarlarning tematik va xronologik ro’yxati 

---

30 
-Poetik sintaksis, intonatsiya
178.Farhod, Shirin, Bahrom, Dilorom, Layli, Majnun, Iskandar («Xamsa») 
obrazlarining turini aniqlang?
+Romantik obrazlar
-Mifologik obrazlar 
-Realistik obrazlar
-Xayoliy – fantastik obrazlar
179.San’at fandan qaysi jihati bilan farq qiladi?
+Hayotni obrazli tasvirlashi bilan
-Jamiyat qonunlarini ochish bilan
-Mantiqiy dalillarga asoslanishi bilan
-Tabiat hodisalarini o’rganish bilan 
180.Hayotni obrazli tasvirlash qaysi sohaning vazifasi? 
+San’atning 
-Tarizning 
-Kimyoning 
-Fizikaning 
181.Dramatik turga berilgan to’g’ri ta’rif belgilang. 
+Dramatik turda hayot va insonlar o’rtasidagi munosabatlar ifodasi tomoshabin 
ko’z o’ngida, muayyan sahna vaqti ichida harakatda sodir bo’ladi, shu sabab unda 
so’z va sahna san’ati birlashadi, birbutunlik kasb etadi. 
-Kishini mashg’ul etgan, to’lqinlatgan, shodlatgan, qayg’uga solgan, zavqlantirgan, 
hayajonlantirgan nima bo’lsa, qisqasi, subyektning ichiga nima kirsa, unda nima 
paydo bo’lsa, shularning barchasini lirika o’zining qonuniy boyligi kabi qabul 
qiladi. 
-Epos, doston, ballada, masal, ertak, hikoya, qissa, povest, roman, novella, poema, 
ocherk, felyeton, pamflet, esse, mif, rivoyat, afsona, sayohatnoma, muhabbatnoma, 
safarnoma, cho’pchak, marsiya, madhiya, matal, aforizm kabi janrlar uning mulki 
sanaladi. 
-Barcha javoblar to’g’ri. 
182.Rivoyatlar, qo’shiqlar majmui bu… 
+Epopeya hisoblanadi. 
-Drama hisoblanadi. 
-Lirika hisoblanadi. 
-Roman hisoblanadi. 

---

31 
183.“Roman – bu miniatyuradagi olam”. Ushbu ta’rifni kim aytgan? 
+V. Belinskiy 
-M.Gorkiy 
-A.Qahhor 
-H.Umurov 
184.“Xon qiziga loyiq bir yigit”. Ushbu nom bilan qaysi o’zbek romanining bir 
bobi nomlangan? 
+“O’tkan kunlar” 
-“Ulug’bek xazinasi” 
-“Mehrobdan chayon” 
-“Kecha va kunduz” 
185. “Zamonamizning epopeyasi ...dir. Eposning hamma asosi, muhim 
xususiyatlari …da bordir, faqat ayirmasi shundaki, …da boshqa elementlar, boshqa 
manzara hukm suradi” (V.Belinskiy) nuqtalar o’rniga munosib so’zni belgilang. 
+Roman 
-Qissa 
-Doston 
-Hikoya. 
186.“Roman – bu olam va tarixga, jamiyat va bashariyatga, uning muammo va 
tashvishlariga, urush va sulhlariga, siyosiy va sinfiy jang-jadallariga, qo’zg’olon va 
inqiloblariga, ulkan va kichik voqealariga ochiq qaratilgan adabiy – badiiy sistema, 
yirik badiiy shakl. Faqat roman emas, romanda tasvirlangan bosh qahramon ham, 
uning qalb va fikri olamga, koinotga qaratilgan”. Ushbu ta’rifni kim aytgan? 
+E.Karimov 
-V. Belinskiy 
-M.Gorkiy 
-A.Qahhor 
187. 1989 yilgacha nechta o’zbek romani yaratilgan? 
+219 ta
-300 ta 
-200 ta 
-150 ta. 
188. Ye. E. Bertels kimni “oltinchi romanchilik maktabini yaratib berdi, deb e’tirof 
etadi? 
+A.Qodiriyni 

---

32 
-Cho’lponni 
-Hamzani 
-A.Qahhorni 
189.“Farang, rus, ingliz, olmon, hind maktablaridan keyingi oltinchi maktabni A. 
Qodiriy yaratib berdi”. Bu e’tirofni kim aytgan? 
+Ye. E. Bertels 
-E.Karimov 
-V. Belinskiy 
-M.Gorkiy 
190.Romandagi epik xarakterlar tasviri ikki kitobda nihoya topsa … deb ataladi. 
Nuqtalar o’rniga mos so’zni belgilang. 
+Dialogiya 
-Trilogiya
-Tetrologiya 
-Pentologiya
191.Romandagi epik xarakterlar tasviri uch kitobda tugallansa … deb ataladi. 
Nuqtalar o’rniga mos so’zni belgilang. 
+Trilogiya
-Dialogiya 
-Tetrologiya 
-Pentologiya
192.Romandagi epik xarakterlar tasviri to’rt kitobga sig’sa … deb ataladi. Nuqtalar 
o’rniga mos so’zni belgilang. 
+Tetrologiya 
-Trilogiya
-Dialogiya 
-Pentologiya
193.Romandagi epik xarakterlar tasviri besh kitobga yetsa … deb ataladi. Nuqtalar 
o’rniga mos so’zni belgilang. 
+Pentologiya
-Tetrologiya 
-Trilogiya
-Dialogiya 

---

33 
194.“Muayyan payg’ambar yoki avliyo, dono shaxs yoki tengsiz pahlavonlar 
obrazlarining ibratomuz xatti-harakatlari misolida butun xalqning tarixini 
ideallashtirib ko’rsatish” qaysi janrga xos? 
+Qissa 
-Roman 
-Doston 
-Epopeya
195.Xalq kitoblari nomi bilan chop qilingan asarlar to’g’ri ko’rsatilgan qatorni 
belgilang? 
+“Ibrohim Adham qissasi”, “Amiri Axtam qissasi”, “Bobo Ravshan qissasi”, 
“Qissasi Rabg’uziy” 
-“Hazrati Ali haqida o’n to’rt qissa”, “O’tkan kunlar”, Uch ildiz”, “Qutlug’ qon” 
-“Ibrohim Adham qissasi”, “Amiri Axtam qissasi”, “Qutlug’ qon”, “Bobo Ravshan 
qissasi” 
-Javoblar barchasi to’g’ri. 
196. “...da epika va lirika birlashib, yaxlit liro-epik oqimni vujudga keltirib hayotiy 
voqea-hodisalarning va qahramon xarakteridagi kuchning ruhi(qalbi)ni ochadi, 
tahlil qiladi, hayajonli ifodalaydi”. Nuqtalar o’rniga mos so’zni belgilang. 
+Poema 
-Qissa 
-Roman 
-Doston 
197.Masal janri haqida berilgan to’g’ri ta’rifni belgilang. 
+voqyelikni allegorik (kinoyaviy) va simvolik (ramziy) obrazlar yordamida 
ifodalovchi, real turmush va odamlarning ko’rinishlari, xarakter qirralarini kinoya, 
kesatish, kulgu, g’azab kabi xususiyatlar vositasida ochuvchi, “qissadan hissa” 
(bevosita yoki bilvosita) chiqaruvchi epik janrdir. 
-janridagi bosh xislat – kutilmagan syujet (voqea)ning kutilmagan final (xotima) 
bilan tugashiga, qahramon qalb kechinmalari va ruhiyatining dramatik izhoriga 
bag’ishlangan asardir. 
-epika va lirika birlashib, yaxlit liro-epik oqimni vujudga keltirib hayotiy voqea-
hodisalarning va qahramon xarakteridagi kuchning ruhi (qalbi)ni ochadi, tahlil 
qiladi, hayajonli ifodalaydi. 
-eng qadimgi janrlardan biri bo’lib, unda, asosan ishqiy mazmun yetakchilik qiladi. 
198.Latifa janri haqida berilgan to’g’ri ta’rifni belgilang. 
+xalqning o’tkir mushohadasi asosiga qurilgan yoqimli va nozik kulguli eng kichik 
va nodir “hikoya” (“zarifa”, “ajiba”) sidir. 

---

34 
-janridagi bosh xislat – kutilmagan syujet (voqea)ning kutilmagan final (xotima) 
bilan tugashiga, qahramon qalb kechinmalari va ruhiyatining dramatik izhoriga 
bag’ishlangan asardir. 
-epika va lirika birlashib, yaxlit liro-epik oqimni vujudga keltirib hayotiy voqea-
hodisalarning va qahramon xarakteridagi kuchning ruhi (qalbi)ni ochadi, tahlil 
qiladi, hayajonli ifodalaydi. 
-eng qadimgi janrlardan biri bo’lib, unda, asosan ishqiy mazmun yetakchilik qiladi. 
199.Latifaning eng kichik ko’rinishi matbuotda qanday nomlanadi? 
+Xanda 
-Kulgu 
-Tabassum 
-Latif
200.Ko’pincha xat, ocherk, felyeton janrlari qanday nomlanadi?
+badiiy publisistika deb yuritiladi. 
-epik turning maxsus janrlari deb yuritiladi. 
-fikr poeziyasidir deb yuritiladi. 
-To’g’ri javob berilmagan. 
201.To`laqonli 
adabiyotshunos, mutaxassis bo`lib yеtishishning muhim 
shartlarinibelgilang. 
+Adabiyotshunoslik ilmidagi, bugungi adabiy jarayondagi yangiliklar bilan, 
yaratilayotgan yangi badiiy asarlar bilan muntazam tanishib borish. 
-Yangi badiiy asarlar yaratish. 
-Badiiy publisistika bilan shug’ullanish. 
-To’g’ri javob berilmagan. 
202.Adabiyotning kеlib chiqishi, rivojlanish qonuniyatlari, ijtimoiy aloqalarini har 
jihatdan va atroflicha o`rganish... 
+Adabiyotshunoslikning o`rganish sohasi. 
-Badiiy adabiyotning predmeti. 
-Ilmiy muammolarni o’rganish sohasi. 
-To’g’ri javob berilmagan. 
203.Adabiyot nazariyasi, adabiyot tarixi va adabiy tanqid bu – … 
+Adabiyotshunoslikning tarkibiy qismlari 
-Adabiyotshunoslikning yordamchi sohalari 
-Adabiyotshunoslikning ob’yekti. 
-Adabiyotshunoslikning sub’yekti. 

---

35 
204.Adabiy matnlarni o`rganish va nashrga tayyorlash… 
+matnshunoslikning vazifasidir. 
-manbashunoslikning vazifasidir. 
-adabiyotshunoslikning vazifasidir. 
-To’g’ri javob berilmagan. 
205.Manbashunoslik nimalar bilan shug’ullanadi? 
+Adabiyot tarixi, adabiyot nazariyasiga oid manbalarni izlab topish, tasniflash, 
ro`yxatga olish kabi amaliy vazifalarni bajarish, shuningdеk, manbalarni qidirish va 
o`rganish yo`llarini ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 
-Adabiy matnlarni o`rganish va nashrga tayyorlash bilan shug`ullanadi. 
-Ijtimoiy aloqalarini atroflicha o`rganish bilan shug`ullanadi. 
-Badiiy asarlarni tahlil qilish tamoyillari, baholash mеzonlari, tahlil mеtodlarini 
ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 
206.Matnshunoslik nimalar bilan shug’ullanadi? 
+adabiy matnlarni o`rganish va nashrga tayyorlash bilan shug`ullanadi. 
-adabiyot tarixi, adabiyot nazariyasiga oid manbalarni izlab topish, tasniflash, 
ro`yxatga olish kabi amaliy vazifalarni bajarish, shuningdеk, manbalarni qidirish va 
o`rganish yo`llarini ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 
-Ijtimoiy aloqalarini atroflicha o`rganish bilan shug`ullanadi. 
-badiiy asarlarni tahlil qilish tamoyillari, baholash mеzonlari, tahlil mеtodlarini 
ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 
207.Bibliografiya nimalar bilan shug’ullanadi? 
+adabiyotshunoslikka oid ilmiy asarlar, maqolalar, shuningdеk, badiiy asarlar 
ro`yxatini, bibliografik qo`llanma, ko`rsatkichlar tuzish bilan shug`ullanadi. 
-adabiyot tarixi, adabiyot nazariyasiga oid manbalarni izlab topish, tasniflash, 
ro`yxatga olish kabi amaliy vazifalarni bajarish, shuningdеk, manbalarni qidirish va 
o`rganish yo`llarini ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 
-Ijtimoiy aloqalarini atroflicha o`rganish bilan shug`ullanadi. 
-badiiy asarlarni tahlil qilish tamoyillari, baholash mеzonlari, tahlil mеtodlarini 
ishlab chiqish bilan shug`ullanadi. 
208. “Atrofimda yotar g`arib bir viqor, Bilmam, nеga o`chdi qalbim safosi. Nima 
ham qilardim, na ilojim bor, Bahor kunlarida kuzning havosi”. Ushbu she’rda 
qanday manzara va kayfiyat tasvirlangan? 
+Shе'rda tabiat manzarasi tasvirlanadi va shu asosda mahzunlik kayfiyati 
ifodalanadi. 
-She’rda hayotiy voqea asosida sevgi tasvirlanadi. 
-She’rda faqat tabiat manzarasi tasvirlanadi. 

---

36 
-She’rda Vatan mavzusi tasvirlangan. 
209.Kеng ma'noda badiiy asar dеyilganda… 
+musiqa asari ham, haykal yoki rangtasvir ham, film yoki spеktakl ham — bari 
badiiy asar sanaladi, ularning bariga nisbatan "badiiy asar" atamasini qo`llash 
to`g`ri bo`ladi.
-badiiy adabiyotga mansub bo`lgan har qanday asarni tushunamiz. Ya'ni, "badiiy 
asar" dеganda biz "adabiy badiiy asarni" nazarda tutamiz. 
-San’atga aloqasi bo’lmagan kitoblar tushuniladi. 
-To’g’ri javob berilmagan. 
210.Tor ma'noda badiiy asar dеyilganda… 
+badiiy adabiyotga mansub bo`lgan har qanday asarni tushunamiz. Ya'ni, "badiiy 
asar" dеganda biz "adabiy badiiy asarni" nazarda tutamiz. 
-musiqa asari ham, haykal yoki rangtasvir ham, film yoki spеktakl ham — bari 
badiiy asar sanaladi, ularning bariga nisbatan "badiiy asar" atamasini qo`llash 
to`g`ri bo`ladi.
-San’atga aloqasi bo’lmagan kitoblar tushuniladi. 
-To’g’ri javob berilmagan. 
211.Badiiy asarda shakl va mazmun to’g’risidagi qaysi hukm to’g’ri? 
+Barcha javoblar to’g’ri. 
-Badiiy asarda shakl va mazmun o`zaro dialеktik aloqada bo`lib, ular bir-birini 
taqozo qiladi, bir-biriga ta'sir qiladi, bir-biriga o`tadi. 
-Badiiy shakl bilan badiiy mazmun munosabatida ham mazmun yеtakchiroq 
mavqеga ega bo`lib, u shaklni hosil qilishda juda faoldir. 
-Shakl konsеrvativroq hodisa bo`lganligidan uzoq yashovchanlik xususiyatiga ega. 
Mazmun esa o`zgaruvchanlikka moyil hodisa bo`lib, har bir badiiy asar mazmunan 
o`zicha originaldir. 
212.Mazmun unsurlarini belgilang.
+problеma, tеma, tеndеntsiya, g`oya 
-til, obrazlar sistеmasi 
-syujеt, konflikt, kompozitsiya 
-Barcha javoblar to’g’ri. 
213.Shakl unsurlarini belgilang.
+til, obrazlar sistеmasi, sujеt, konflikt, kompozitsiya, ritm
-problеma, tеma, tеndеntsiya, g`oya, kompozitsiya 
-til, obrazlar sistеmasi, problеma, tеma 
-Barcha javoblar to’g’ri. 

---

37 
214.Badiiy asardagi bir-biriga uzviy bog`liq holda kеchadigan, qahramonlarning 
xatti-harakatlaridan tarkib topuvchi voqеalar tizimi nima deb ataladi? 
+Sujet 
-Kompozitsiya 
-Shakl 
-G’oya 
215.“Sujеt u yoki bu xaraktеrning, tipning tarixiy rivojlanishi, tashkil topib 
borishidir". Ushbu fikr muallifini belgilang. 
+M.Gorkiy 
-L.Timofееv 
-V.Gulyaеv 
-Shеpilova 
216.Sujet haqidagi qaysi hukm to’g’ri? 
+Sujеt badiiy asardagi birbiriga uzviy bog`liq holda kеchadigan, qahramonlarning 
xatti-harakatlaridan tarkib topuvchi voqеalar tizimini anglatadi. 
-Barcha turdagi badiiy asarlarda sujеt mavjud emas. 
-Sujet mazmun unsure hisoblanadi. 
-To’g’ri javob berilmagan. 
217.Yechim haqidagi qaysi hukm to’g’ri? 
+Barcha javoblar to’g’ri. 
-Yechim sujеt voqеalari rivojining yakuni, ularning nihoyasida qahramonlar 
ruhiyatida, taqdirida yuzaga kеlgan holatdir.
-Yechimda konfliktli holat, qahramonlar orasidagi ziddiyatlar o`zining badiiy 
yеchimini topadi.
-Yеchim ko`proq makon va zamonda chеklangan sujеtlarga(dramatik asarlar, 
shuningdеk, konsеntriklik darajasi yuqori bo`lgan epik asarlar) xosdir.
218."Qadimda mеvalar yеtilgan paytda savob dеb yashagan qadim ajdodim musofir 
chanqog`in bossin dеb atay buzib qo`yar ekan bog`lar dеvorin" (Sh.Rahmon). 
Ushbu she’rda shoir “qadim ajdodim” birikmasida kimni nazarda tutgan? 
+Ajdodlarni. 
-Hech kimni. 
-Zamonni. 
-Podshohni. 

---

38 
219.“Oppoq edi boshda bu dunyo, Ko`cha oppoq, kеchalar oppoq. Qanday yaxshi 
ekan bolalik, Oppoq ranglar bilan yashamoq”.Ushbu bandda oppoq so’zi necha 
marta takrorlangan? 
+4 marta 
-5 marta 
-2 marta 
-6 marta 
220.Hozirgi o`zbеk shе'riyatining yеtakchi shе'r tizimi qaysi? 
+Barmoq 
-Aruz 
-Sarbast 
-Oq she’r 
221."Milliy vaznimizda asos so`z bo`g`imlarining sanog`idir. Bir baytning birinchi 
misra'i nеcha bo`g`im esa, ikkinchi misra'i ham shuncha bo`g`im bo`ladir. 
Bo`g`imlarning harf, cho`zg`i sonlariga esa ahamiyat bеrilmaydir". Barmoq vazni 
haqidagi ushbu fikr kimga tegishli? 
+Fitratga 
-Cho’lponga 
-Avloniyga 
-Qahhorga 
222.Folklorshunos olimlarni belgilang. 
+Hodi Zarif, Muzayyana Alaviya, Bahodir Sarimsoqov, To‘ra Mirzayev 
-Bahodir Sarimsoqov, To‘ra Mirzayev, H.Umurov, T.Boboyev 
-Hodi Zarif, Muzayyana Alaviya, L.Qayumov, T.Boboyev 
-D.Quronov, T.Mirzayev, Hodi Zarif, Muzayyana Alaviya 
223.«Adabiyot qoidalari» (1926) asari muallifini toping. 
+A.Fitrat 
-B.Sarimsoqov 
-T.Mirzayev 
-H.Umurov 
224.«Predmet tarixisiz predmetning nazariyasi bo'lishi mumkin emas; shu bilan 
birga predmet nazariyasisiz adabiyotning tarixi haqida hatto fikr bo'lishi ham 
mumkin emasligi». Ushbu fikr muallifini toping. 
+N. G. Chemishevskiy 
-B.Sarimsoqov 
-T.Mirzayev 

---

39 
-H.Umurov 
225.Lirikaning o‘ynoqi, shoiming so‘z san’atini yaqqol ko‘rsatuvchi janr bu … 
+Tuyuqdir
-Sonetdir 
-Ruboiydir
-Musaddasdir. 
226.G'am yuki to qomatim yo qilmadi, Ohim o'tig'a falak yoqilmadi, Qilmadi rahmi 
mango, xud o'zgaga Bilmadimkim, qildimu yo qilmadi. Ushbu she’r qaysi janrga 
tegishli? 
+Tuyuqqa 
-Ruboiyga 
-Fardga 
-Janri keltirilmagan. 
227.Marsiya bu… 
+biror shaxsning vafoti munosabati bilan uning xotirasiga bag'ishlab yozilgan 
motam she’ridir. 
-asosan ishqmuhabbatni kuylovchi, muhabbat kabi judayam qadimiy, doimo yangi 
bo‘lgan lirik she’rdir. 
-lirikaning o‘ynoqi, shoirning so‘z san’atini yaqqol ko‘rsatuvchi janrdir 
-she’riy janr emas. 
228.G’azal bu … 
+asosan ishq-muhabbatni kuylovchi, muhabbat kabi judayam qadimiy, doimo yangi 
bo‘lgan lirik she’rdir. 
-biror shaxsning vafoti munosabati bilan uning xotirasiga bag'ishlab yozilgan 
motam she’ridir. 
-lirikaning o‘ynoqi, shoiming so‘z san’atini yaqqol ko‘rsatuvchi janrdir 
-she’riy janr emas. 
229.Tuyuq bu … 
+lirikaning o‘ynoqi, shoiming so‘z san’atini yaqqol ko‘rsatuvchi janrdir 
-biror shaxsning vafoti munosabati bilan uning xotirasiga bag'ishlab yozilgan 
motam she’ridir. 
-asosan ishq-muhabbatni kuylovchi, muhabbat kabi judayam qadimiy, doimo yangi 
bo‘lgan lirik she’rdir. 
-she’riy janr emas. 
230.Ruboiy haqidagi to’g’ri hukmni belgilang. 

---

40 
+barcha hukmlar to’g’ri. 
-ikki baytli she’r bo’lib, uning yuzaga kelishiga, xalq she’riyatidagi to‘rtliklar asos 
bo’lgan. 
-aruz hukmronlik qilgan davrlarda «hazaj bahrining «ahram» va «ahrab» 
shajaralaridagi 24 sho”bada yaratilgan. 
-agar u a-a-b-a tarzida qofiyalansa xosiy ruboiy, a-a-a-a tarzida qofiyalansa taronai 
ruboiy deb yuritiladi.
231.Quyidagi qaysi so’z arabcha so‘z bo'lib, yakka, yolg'iz, toq ma’nolarini beradi? 
+Fard 
-Tuyuq 
-G’azal 
-Ruboiy 
232.Ocherk haqidagi to’g’ri fikrni toping? 
+Hayotda yuz bergan muayyan voqea-hodisaning asosiy xususiyatlarini yoki 
kishilar xarakteridagi muhim belgilarni qisqa, ixcham, yaxlit tasvirlovchi badiiy 
publitsistik janrdir. 
-Hayotda haqiqatdan mavjud bo‘lgan illatlarni, shu illatlami o‘zida tashuvchi aniq 
kishilarning qusurlarini tadqiq etuvchi, uning ijtimoiy mohiyatini yorqin fosh 
etuvchi satirik janrdir. 
-aruz hukmronlik qilgan davrlarda «hazaj bahrining «ahram» va «ahrab» 
shajaralaridagi 24 sho”bada yaratilgan. 
-To’g’ri hukm yo’q. 
233.«Badiiy publitsistika gazeta janrlariga xos aktuallik, operativlikni o‘ziga 
singdirgan eng hoziijavob janr... u mantiqiy muhokama va obrazlar bilan ish 
ko‘ruvchi... fikr poeziyasidir». Ushbu fikr muallifini toping. 
+Ochil Tog'ayev 
-To’xta Boboyev 
-Hotam Umurov 
-Dilmurod Quronov 
234.“...Erkalanib yotadi U Vatan tuprog' ida. Yosh bola yotganiday Onaning 
quchoglida”. Ushbu parcha qaysi asardan olingan? 
+“Jangchi Tursun” 
-“Muqanna” 
-“Zaynab va Omon” 
-“Oygul bilan Baxtiyor” 

---

41 
235.Hayot bir azim daryo boisa, epos shu azim daryoni butun koiami va salobati 
bilan qamrab olishga harakat etadi. Ushbu fikr muallifini toping. 
+Izzat Sulton 
-To’xta Boboyev 
-Hotam Umurov 
-Dilmurod Quronov 
236. “… erkin she’rda bo‘lgani kabi qofiyalanishga, oq she’rda bo‘lgani kabi 
misralardagi bo‘g‘inlar sonining teng bo‘lishiga asoslanmaydi”. Nuqtalar o’rniga 
mos so’zni toping. 
+Sarbast she’r 
-Oq she’r 
-To’rtlik 
-Barmoq 
237. “…ning asosiy alomati – misralardagi bo‘g‘inlar tartibi (xuddi 
barmoqdagidek) bir xil bo'ladi, turoqlanishi har xil boiadi, o‘zaro qofiyalanmaydi”. 
Nuqtalar o’rniga mos so’zni toping. 
+Oq she’r 
-Sarbast she’r 
-To’rtlik 
-Erkin she’r 
238.“Bu she’r tizimida misralarda bo‘g‘inlar miqdon tengligi (barmoq), hijolarning 
cho'ziq va qisqaligi (amz) kabi qonuniyatlai hukm surmaydi. Unda bo‘g‘inlar 
miqdori ham, turoqlar (ruknlar) tartibi ham, qofiyalanish va bandlar ham turli-
tuman bo‘ladi. Ushbu fikr qays she’r tizimiga tegishli? 
+Erkin she’r 
-Oq she’r 
-Sarbast she’r 
-To’rtlik 
239. Aruz she’r sistemasi kim tomonidan yaratilgan? 
+Xalil Ibn Ahmad 
-Alisher Navoiy 
-Mirzo Bobur 
-Xusrav Dehlaviy 
240.Kimki qozar oqibat ul tushgusi, Kimki yoqar oxir o'shalpishgusi. Bu yerda 
qaysi san’at qo’llanilgan? 
+Irsoli masal 

---

42 
-Tanosib 
-Talmeh 
-Tajnis 
241. “…da san’atkor yaratilayotgan asariga boshqa biror shoirning kuchli ta’sir 
qilgan misra yoki misralarini o‘zgartirishsiz kiritadi, faqat buning sharti bor: 
yaratilayotgan asardagi bosh g‘oyaga mos boMishi, uning mohiyatini chuqurroq va 
ta’sirchanroq ochishi lozim”. Nuqtalar o’rniga tegishli so’zni belgilang. 
+Tazmin 
-Tanosib 
-Talmeh 
-Tajnis 
 
242. //E, Masihodam begim, bir dam ila bergil shifo//, //Sheva birla ko‘zlaring 
jonimni bemor ayladi//. Bu yerda qaysi san’at qo’llanilgan? 
+Tazod 
-Tanosib 
-Talmeh 
-Tajnis 
 
243.«Layli, Layli! — debon chekib un El deb: «Majnundir, ushbu Majnun». Bu 
yerda qaysi san’at qo’llanilgan? 
+Takrir 
-Tazod 
-Tanosib 
-Talmeh 
 
244.“Xalqim deb yugurar hovuchlab jonin, Xalqiga bag‘ ish lar shavkatin-shonin. 
Lekin shu chopishda keta-ketguncha, Tozalab boradi xalqning hamyonin”. Bu 
yerda qaysi san’at qo’llanilgan? 
+Sifatlash 
-Tazod 
-Tanosib 
-Talmeh