Тиббиёт институтлари талабалари учун уцув адабиёти

К а м к о н л и к тана ёки о р г а н н и н г у ё к и б у к ,и с м и га е т а р ли -
ча к,он к е л м а й к,олиили н а т и ж а с и д а б о ш л а н а д и , у трк;ималар
к и с л о р о д б и л а н етарли т а ъ м и н л а н м а с л и г и ( г и п о к с и я г а ) ё к и
б у т у н л а й к и с л о р о д к е л м а й к ,о л и ш и г а ( а н о к с и я г а ) о л и б б о р а ­
ди.
К а м к о н л и к к а
( и ш е м и я г а )
у ч р а г а н
ж о й
р а н г и
учиб,
х а р о р а т и п а с а й и ш и , к о н с и с т е н ц и я с и б у ш а ш и б к о л и ш и б и л а н
т а ъ р и ф л а н а д и . Б и р д а н б о ш л а н г а н , я ъ н и
р т к и р к а м к , о н л и к д а
т у к и м а ва о р г а н л а р д а д и с т р о ф и к в а н е к р о т и к у з г а р и ш л а р
ю з а г а к е ла д и .
С у р у н к а л и к а м к , о н л и к д а
а т р о ф и к в а с к л е р о т и к
ж а р а ё н л а р б о ш л а н а д и . К а м к о н л и к т у л а к о н л и к к а т е с к а р и
ж а р а ё н д и р , у т а б и а т а н у м у м и й в а м а х а л л и й б у л и ш и м у м к и н .
У ш б у
б у л и м д а
м а х а л л и й
к а м к о н л и к
к у з д а н
к е ч и р и б
ч и к и л а д и .
И ш е м и я а с о с и д а х а р х ил о м и л л а р ё т а д и . К е л и б ч и к и ш с а -
б а б л а р и в а а в ж о л и б б о р и ш ш а р о и т л а р и г а к а р а б и ш е м и я -
нинг к у й и д а г и т у р л а р и т а ф о в у т к и л и н а д и :
1
) а н г и о с п а с т и к
( р е ф л е к т о р ) , 2) о б т у р а ц и о н , 3) к о м п р е с с и о н , 4 ) к о н к а й т а
т а к с и м л а н и ш и т у ф а й л и п а й д о б у л а д и г а н к а м к о н л и к .
А н г и о с п а с т и к к а м к о н л и к
а с о с а н т о м и р л а р н и н г т о р а й и ш и ,
я ъ н и с п а з м г а у ч р а ш и н а т и ж а с и д а п а й д о б у л а д и , а н г и о н е в р о ­
т и к к р и з л а р д а , Р е й н о к а с а л л и г и д а , о р г а н и з м г а т о м и р л а р н и
т о р а й т и р у в ч и д о р и п р е п а р а т л а р ю б о р и л г а н и д а , о д а м ш и к а с т -
л а н г а н м а х а л л а р д а т о м и р л а р й у л и т о р а й и б , б е к и л и б х а м
к о л а д и . О д а м г а ш и к а е т е т г а н м а х а л л а р д а т о м и р л а р с п а з м и
а к с а р и т а б иа т а ' н т а р к о к б у л и б , б у н и н г н а т и ж а с и д а ш и к а с т -
л а н г а н ж о й д а н о л и с д а г и о р г а н л а р д а х а м и ш е м и я б о ш л а н и ш и
м у м к и н . Б о ш ми я ш и к а с т л а н г а н и д а м е ъ д а в а ун и к к и б а р м о к
и ч а к д а я р а п а й д о б у л и ш и х а м а с о с а н а н а ш у н д а й м е х а н и з м -
га б о г л и к . Т о м и р л а р т о р а й и ш и , я ъ н и а н г и о с п а з м т у к и м а л а р
и ш е м и я с и г а с а б а б б у л и б г и н а к о л м а с д а н , б а л к и т о м и р л а р де- 
в о р и н и н г у з и д а х а м ч ук у р с т р у к т у р а у з г а р и ш л а р и г а о л и б бо- 
р и ши ни айтиб ут иш к е р а к , бу у з г а р и ш л а р а к с а р и с и л л и к мус- 
к у л л а р н е кр о б и о з и , и н т и м а , э л а с т и к м е м б р а н а л а р н и н г у зи -
л иш и , ё р и л и ш и к у р и н и ш и д а б у л а д и . Ш у н д а й к и л и б , а н г и о ­
с п а с т и к х о д и с а л а р а н г и о п а р а л и т и к в а а н г и о н е к р о т и к х о д и с а -
л а р г а а й л а н и б к е т и ш и м у м к и н . А н г и о п а р а л и т и к ж а р а ё н л а р

---

ж у м л а с и г а т о м и р л а р д е в о р и г а к он к у й и л и б к о л и ш и , п л а з -
м о р р а г и я в а г е м о р р а г и я х о д и с а л а р и к и р а д и .
О б т у р а ц и о н к а м ц о н л и к
а р т е р и я й у л и н и н г т р о м б , э м б о л
ё к и а т е р о с к л е р о т и к п и л а к ч а ( с т е н о з л о в ч и а т е р о с к л е р о з д а )
б и л а н б е к и л и б к о л и ш и н а т и ж а с и д а б о ш л а н и ш и му мк ин .
К о м п р е с с и о н к а м ц о н л и к
а р т е р и я у с м а, э к с с у д а т , ж г у т , л и ­
г а т у р а б и л а н б о с и л и б к о л г а н и д а б о ш л а н а д и .
К,он кбайта т ак,сим ланиш и нат иж асидаги к а м к , о н л и к
, м а с а ­
л а н , к о р и н б у ш л и г и д а т у п л а н и б к о л г а н с у ю к л и к ( а с ц и т ) тез 
ч и к а р и б т а ш л а н г а н и д а б о ш м и я д а к у з а т и л а д и .
И. В. Д а в и д о в с к и й ( 1 96 9) к о н о к и м и с е к и н л а ш и б к ол г а ни -
г а 
а л о к а д о р
д и м л а н и ш
г и п о к с и я с и
в а 
х а в о д а
к и сл о р о д
м и к д о р и к а м а й и б к о л и ш и н а т и ж а с и д а , п н е в м о н и я х а м д а э м ­
ф и з е м а м а х а л л а р и д а к о н н и н г к и с л о р о д г а е т а р л и ч а т у й и н м а й
к о л и ш и д а н
ю з а г а
к е л а д и г а н
г и п о к с е м и к г и п о к с и я
д е г а н
Х о д и с а л а р н и х а м т а ф о в у т к и л а д и .
А н е м и к г и п о к с и я
к о н д а г и г е м о г л о б и н м и к д о р и к а м а й и б
к е т г а н и г а ёк и, м а с а л а н , о д а м а р с е н и т в о д о р о д д а н з а х а р -
л а н г а н и д а г е м о г л о б и н у з г а р и б , м е т г е м о г л о б и н г а ё к и ис гази- 
д а н з а х а р л а н г а н и д а к а р б о к с и г е м о г л о б и н г а а й л а н и б к о л г а н и -
г а б о г л и к б у л а д и . М а н а ш у с а б а б д а н х а м а н е м и я , л е й к о з л а р
б и л а н о г р и г а н к а с а л л а р н и н г т у к и м а л а р и д а , м а с а л а н , ю р а к
м у с к у л и д а к у п и н ч а д и с т р о ф и к у з г а р и ш л а р рУй б е р а д и .
Г и п о к с и я н и н г бу т у р л а р и н и
троима г и п о к с и я с и д а н
ф а р к
к и л и ш к е р а к , т у к и м а г и п о к с и я с и д а к о н о д а т д а г и ч а к е л и б 
т у р г а н и в а у н д а к и с л о р о д е т а р л и ч а б у л г а н и х о л д а н а ф а с
ф е р м е н т л а р и д е н а т у р а ц и я л а н и б к о л г а н и т у ф а й л и т у к и м а л а р
о к с и д л а н и ш ж а р а ё н л а р и н и ю з а г а ч и к а р а о л м а й д и .
И ш е м и я а в ж о л и б б о р и ш и д а о р г а н б а ж а р а ё т г а н иш б и л а н
у н и н г к о н т а ъ м и н о т и У р т а с и д а ф у н к ц и о н а л ж и х а т д а н носоз- 
л и к б у л и ш и к а т т а а х а м и я т г а э г а д и р , о р г а н н и н г у з и б а ж а р а ­
ё т г а н и ш и г а я р а ш а к о н б и л а н е т а р л и т а ъ м и н л а н м а й к о л и ш и
к у п и н ч а , а й н и к с а , с т е н о з л о в ч и к о р о н а р а т е р о с к л е р о з бор м а ­
х а л л а р д а и н ф а р к т б о ш л а н и ш и г а с а б а б б у л а д и . М а с а л а н ,
с п о р т ч и л а р ж и с м о н и й ж и х а т д а н о р т и к ч а з у р и к к а н м а х а л ­
л а р и д а а н а ш у н д а й и н ф а р к т л а р б о ш л а н и б к о л г а н и т а с в и р ­
л а н г а н ( м и о к а р д н и н г с п о р т г а а л о к а д о р н е к р о з л а р и ) .