O'quv qo'llanma. 3Ds max

4.5. Ilgakni qurish 
Bir ob’yektning dublikatini, boshqa ob’yekt yuzasiga taqsimlash 
imkoniyatini beruvchi standart geometriya va Scatter (taqsimlangan) 
buyrug‘udan foydalanib, ilgakni quramiz. 
1.
Ilgakning tagligini quramiz. Create (yaratish) buyruqlar panelidagi 
Geometry (geometriya) tugmasiga bosing, ro‘yxatdan Standard Primitives 

---

65 
(standart primitivlar) variantini ko‘rsating, keyin Cone (konus) tugmasini bosing 
va kesik konus quring. 
2.
Masshtablash panelini ochib, 
Выб
e
рите
кнопку
Select and Squash 
(belgilash va siqish) tugmasini tanlang va konusni siqing. 
Konusni transformatsiya qilish natijasi 4.13 rasmda ko‘rsatilgan. 
4.13 rasmda. Ilgak uchun taglik. 
3.
O‘sha yerda standart primitivlar bo‘limida, Cylinder (Silindr) tugmasiga 
bosing va ilgakning asosini quring. 
4.
Agar ilgakning asosi belgilanib qolgan bo‘lsa, u holda asboblar panelidan 
Align (tekislash) tugmasini faollashtiring va paydo bo‘lgan kursor bilan 
ilgakning tagligini ajrating. 
5.
Paydo bo‘lgan muloqot oynasidan Align Position (holatni tekislash) va 
Center (markaz), Current Object (dastlabki ob’yekt) va Target Object 
(tayanch ob’yekt) guruhlaridagi X va Y koordinatlarini belgilang. 
Ilgak asosi taglik markazida joylashadi (4.14 rasm). 
6.
Yana bir silindr qurib, uni belgilangan holatda qoldiring. 
Eslatma
Eslatib o‘tamiz, ob’yekt belgilangan holatda turganda parametrlar tizimidagi 
hisoblagichlar yordamida uning parametrlarini o‘zgartirish mumkin bo‘ladi. 
7.
Create (yaratish) buyruqlar panelidagi Object Type (ob’yekt turi) 
ro’yxatidan Compound Objects (tarkibli ob’yektlar) variantini tanlang va 
Scatter (taqsimlangan) tugmasini bosing. 
Bu tugma bir ob’yekt dublikatini boshqa ob’yekt yuzasi bo‘yicha 
joylashtiradi. U o‘tlar, daraxtdagi barglar va boshqalarni o‘xshatish uchun 

---

66 
ishlatilishi mumkin. Taqsimlangan ob’yekt manbai-ob’yekt deb nomlanadi, 
taqsimlangan dublikatlar joylashgan ob’yekt bazaviy ob’yekt deyiladi. 
Dublikatlarning taqsimoti tasodifiy sonlar generatori yordamida amalga 
oshiriladi. Dublikatlarning joylashuvini hisoblagichning sonli qiymatini 
o‘zgartirib, almashtirish mumkin. 
4.14 rasm. Ilgak asosi taglikka nisbatan tenglashtirilgan. 
8.