Academic Research in Educational Sciences Vol. 1 No. 2, 2020 issn 2181-1385



Download 271,33 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/9
Sana07.04.2022
Hajmi271,33 Kb.
#533951
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
pp. 142-150

 
KIRISH
Komillik – bugungi kun insonlari uchun qadrli va kerakli bo‘lgan tushuncha. Har 
bir inson umri davomida erishgan tajribalari, bilimlari, ko‘nikmalari asnosida hayot 
kechiradi. U o‘z hayot yo‘lini va bu yo‘lda sodir etgan barcha a’mollarini o‘zicha 
baholaydi. O‘zga insonlarning bildirgan ijobiy fikrlari yoqimli, albatta, lekin tanqid 
hamisha ham hammaga yoqavermaydi. Inson hayoti davomida goho bilib, goho 
bilmay, juda ko‘p xato va gunoh ishlarni sodir etadi. Bu esa ayrim hollarda jiddiy 


Academic Research in Educational Sciences
Vol. 1 No. 2, 2020 
ISSN 2181-1385 
 
Academic Research, Uzbekistan 

Page 143
 www.ares.uz


muammolarga sabab bo‘lishi mumkin. Bunday vaziyatlardan saqlanish uchun 
komillikka erishish lozim. 
Xalq hamisha komillikka intilib, yaxshi niyatlar bilan yashaydi. El-yurtga naf 
keltirishni oilasini mustahkam, o‘z turmushini obod qilishdan boshlaydi. Bu ezgu 
yo‘lda milliy qarashlar va an’analarga suyanadi, bobomeros qudratdan kuch oladi. 
 
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Tarixiy yondashuv, tizimlilik, vorisiylik va qiyosiy tipologik tahlil tadqiqotning 
metodologik asosini tashkil etadi. Komillik, komil inson g`oyalarining dastlabki 
kurtaklari tasavvuf tariqatlariga borib taqaladi.Unga ko‘ra inson shariat, ma’rifat, 
tariqat va haqiqat orqali komillikka erishadi. 
Tasavvuf tariqatlari insonlarni ruhan poklanishga, halolikka, haqiqat yo‘lidan 
yurishga, undovchi insoniy, axloqiy tamoyillarni shakllantiruvchi yo‘ldir. Tarixdan 
ma’lumki, ushbu yo‘l asosida yashagan, insonlarni to‘g`ri yashashga chorlagan, 
insonlar hayotini, faoliyatini, yengillashtirgan, ularga naf keltirgan ne-ne buyuk 
siymolar mavjud. Ularning hayot faoliyati ibrat maktabi vazifasini o‘taydi. 
Bu kabi ajdodlarga misol qilib buyuk sarkarda, Temuriylar davlati asoschisi – 
Amir Temur xazratlarini, o‘z davrida valiy darajasida ulug`langan xazrat Xoja 
Ubaydulloh Axrorni, g`azal mulkining sultoni Mir Alisher Navoiy hazratlarini 
keltirish mumkin. Tasavvuf tariqatlari tarixiga nazar solinsa, undagi g`oyalar, 
ta’limotlar necha asrlar davomida axloq singari zamon o‘zgargani sayin u ham 
sayqallanib, takomillashib borgan. Quyida ushbu tarixiy jarayonga qisqacha to‘xtalib 
o‘tiladi. 
Zamoni saodatda va undan keying dastlabki vaqtlarda aqoid, fiqh kabi islomiy 
ilmlar qatori tasavvuf ham alohida ajralib chiqmagan edi. U davrdagi musulmonlar 
Rasululoh sallohu alayhi vasallamning hayotlik chog‘larida barcha narsada u zotning 
o‘zlariga ergashar edilar. Keyinchalik esa sahobalar o‘zlari Qur’on va sunnatdan 
kerakli xulosalarni olib, amal qilib yurdilar. O‘sha paytda ruhiy kamolotga, zikr va 
zohidlikka moyil zotlar turli oyat va va hadislardan o‘zlari uchun dalil topib, mazkur 
ishlarni o‘z hayotlariga tatbiq qildilar. 
Bu borada sahobai kiromlar ichida to‘rt roshid xalifa, Abu Zar G‘ifforiy, 
Abdulloh ibn Amr, Abu Dardo, Abdulloh ibn Abbos, Abdulloh ibn Umar, Salmon 
Forsiy, as’hobi suffa roziyallohu anhum va boshqalar ko‘zga ko‘ringan edilar. 
Tobeinlar avlodi esa boshqa barcha ilmlar qatori, ruhiy tarbiya va nafsni jilovlash 
ilmini ham sahobalardan qabul qilib oldilar[1]. Ular orasidan tasavvuf yo‘nalishini 
belgilashda va uning ilm sifatida shakllanishiga o‘zlarining katta hissalarini qo‘shgan 
zotlar yetishib chiqadilar. Bulardan Uvays Qa’raniy, Hasan Basriy, Said Ibn 
Musayyab, Ja’far Sodiq va boshqa barchalarini e’tirof etib, zikr qiladilar. Ushbu 



Download 271,33 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish