14
100 китоб тўплами
кўпайтириш мумкин.
ДОРИВОР АСОРУН - ВАЛЕРИАНА
ЛЕКАРСТВЕННАЯ -
VALERIANA OFFICINALIS
L
Ўсимликнинг тарқалиши.
Бу ўсимлик географик тарқа-
лиши бўйича циркумбореал (Европанинг ўрта қисми ва
шарқий ареаллари) ва Шарқий Осиё (Узоқ Шарқ) флористик
воҳаларига мансуб. Ўзбекистонда доривор асорун интроду-
цент ўсимлик ҳисобланади.
Агротехник тадбирлар.
Уруғ
эрта баҳорда экилади,
бунда
туп роқни тайёрлаб экишнинг
кечикишига йўл қўймаслик ке-
рак. Кузда,
ноябрь охирларида,
уруғнинг унишига монелик қи-
ладиган барқарор совуқ тушиши
олдидан экилади.
Асорун экиш учун бегона ўтлардан халос бўлган, текис,
сув билан яхши таъминланган жой танланади. Экиш олди-
дан гектарига 30-40 кг гўнг ва 35-45 кг донадор суперфосфат
солинади. Асосий шудгор ноябрь ойида 30 см чуқурликда
ўтқазилади. Экишдан олдин уруққа ишлов беришнинг ҳожа-
ти йўқ. Гектарига 8 кг сарфланади. Уруғ 1-1,5 см чуқурликка
экилади. 3-4 та барг чиқарганидан кейин 45-60 см масофада
эгат олинади.
Ўсимлик ўсиши ва ривожланиши даврида 1-2 марта ўтоқ
қилинади, ер 4-5 марта юмшатилади ва 9-10 марта суғори-
лади (апрель-1, май-2, июнь-июль-2-3, август-сентябрь-2).
Tyпpoқ таркиби ва ернинг бегона ўт босганлик даражасига
15
Доривор ўсимликларни ўстириш ва етиштириш
41–
китоб
боғлиқ равишда ҳар икки марта суғорилганидан
кейин ер
юмшатилади. Май ойида гектар ҳисобига 60-70 кг дан амми-
акли селитра солинади.
Иккинчи йили экин майдонларида ерни юмшатиш ба-
робарида баҳорги қўшимча озуқа
берилади, бунда айниқ-
са гулдор пояни йўқотишга эътибор бериш керак. Бу тадбир
ялпи гуллаш даврида ўсимлик ер устки қисмини 10-15 см ба-
ландликда ўроқ машинада ўриш йўли билан амалга ошири-
лади.
Ҳосил октябрь ойида йиғиб олинади, зеро илдизлар-
нинг ўсиши бутун куз мобайнида давом этаверади. Ҳосилни
йиғиш-асорун йиғувчи ВК-03 комбайнида ёки янгидан уску-
наланган картошка йиғувчи комбайн ва картошка қазувчи
мосламада ўтказилади. Янгидан ускуналанган йиғув мосла-
маларида ҳосил йиғишдан олдин КИР-1,5 ёки БМ-6 машина-
лари ёрдамида ўсимликнинг ер устки қисми ўриб олинади.
Илдизлар барабанли ёки лаппакли ювувчи машиналарда
яхшилаб ювилади, кейин
яхши шамоллатиб туриладиган
хоналардаги махсус жавонларга 15-20 см қалинликда ёйиб
қўйилади ва паншахада вақти-вақти билан алмаштириб ту-
рилади. Ҳом ашёнинг барчаси хирмонга йиғилади, кирқил-
ган илдизлар эса қопларга жойланади.
Тойланган хомашёни caқлаш муддати 3 йил, тойланмага-
ниники эса 2 йил.
Асорун қуруқ илдизи ҳосилдорлиги гектар ҳисобига
15-20 центнерни ташкил этади.
Do'stlaringiz bilan baham: