Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

 
Hayotiy faoliyat xavfsizligining uchta o’zaro bog’liq masalasi 
HFX - uchta o’zaro bog’liq masalani xal etadi: 
1. Xavflarni birday (umumlashtirish) deb hisoblash, ya’ni ularning qiyofasiga 
qarab, koordinati va miqdoriy xususiyatlarini ko’rsatish. 
2. Sarf harajatlari va foydasini solishtirish asosida xavflardan himoya qilish. 
3. Paydo bo’lishi mumkin bo’lgan salbiy (xavfning qoldiq deformatsiyasidan 
kelib chiqqan) xavflarni yo’qotish. 
HFX masalalari bilan qadim zamonlardan beri ko’p ulug’ allomalar 
shug’ullanib kelishgan. Masalan, Gippokrat eramizdan avvalgi 460-377 yillar, 
Aristotel eramizdan avvalgi 384-322 yillar, nemis tabibi, olimi va muhandisi Agrikola 
1494-1555 y. Mehnat muxofazasidan risola yozgan, italyan tabibi Ramatssini (1633 -
1714) tozalik gigiyenasiga asos solgan. M.V. Lomonosov (1711-1765) tog’ konlarida 
mehnat muxofazasi to’g’risida monografiya yozgan. XIX asrning ikkinchi yarmidan 
boshlab sanoatda texnika rivojlanishi munosabati bilan,bir guruh olimlar xavfsizlik 
muammosi bilan shug’ullanganlar: Kirpichev V.L. (1855-1913), PressAA (1857-1930), 
Nikolskiy D.P. (1855 - 1918), Levitskiy V.A. (1867-1936), Skochinskiy A.A. (1874-
1960), Kaplun (1897-1943) va boshqalar. 
Ulug’ o’zbek haqimi Abu Ali Ibn Sino (980-1087) o’z ishlari bilan bundan 1000 
yil muqaddam gigiyena faniga asos solgan. Texnosferani rivojlanishiga xavfsizlik 
muammosi rivojlanishiga akad. Legasov V.A. o’z ilmiy ishlarini bag’ishlagan. 
HFX - o’z nazariya va metodologiya usullariga ega. Shunga qaramay HFX - 
muhandislik, ruhiy xolatiga (psixologiyasiga), inson fiziologiyasiga, mehnat 
muxofazasiga, ekologiya, ergonomika, iqtisod va boshqa fanlarning yutuqlariga 
1
Faoliyat
– insongagina xos, ong bilan boshqariladigan ehtiyojlar tufayli paydo bo`ladigan va tasqi olam bilan kishining o`z – 
o`zini bilishga, uni qayta qurishga yo`naltirilgan faoliyat.
2
Model
– (fr. modele, lot. modulus – namuna) – ilmiy tadqiqotlarni tuzish, ishga tadbiq etish, idrok etishga qaratilgan tuzilma.

---

5