Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

kislota va ishqoriar ta’sir qil-ganida kimyoviy moddalardan kuyish xodisasi ro’y 
beradi. Bunda kislota va ishqorlar ta’sir qilgan joyning o’zigina shikastlanib 
qolmasdan, umuman butun organizmning zaharlanishiga ham sabab bo’ladi. 
Badan terisi va to’qimalarning nechog’liq chuqur zararlanishiga qarab kuyishning 
to’rtta darajasi farq qilinadi: yengil (I), o’rtacha og’ir (II), og’ir (III) va juda og’ir 
(IV). Badanning 10-15% dan ko’proq qismini egallaydigan joylari II-III darajada 
kuygan paytda organizmning og’ir umumiy kasalligi - kuyish kasalligi paydo 
bo’ladi, bunday kasallik ko’pincha kuyish shoki boshlanishiga olib keladi. Kuyish 
shokining hususiyati uning uzoq davom etishidir. bunda shok 24-72 soatgacha 
cho’zilishi mumkin. Kuyish kasalligi o’tkir intoksikatsiya. Ya’ni organizmdagi suv-
tuzlar almashinuvi jarayonlarining buzilishi bilan harakterlanadi. Kuygan 
odamlarga birinchi tibbiy yordam ko’rsatishda darrov nimtatir qilib bir oz tuz 
qo’shilgan iliq suv ichiriladi. Kuygan odamlarga birinchi tibbiy yordam nechog’liq 
barvaqt ko’rsatilsa, asoratlar shu qadar kamroq bo’ladi. Yordam ko’rsatishda 
hammadan ilgari yonib turgan kiyimni o’chirish kerak, buning uchun 
shikastlangan odamning ustiga palto choyshab tashlanadi. Tananing kuygan qismi 

---

353 
kiyimdan xoli qilinadi. buning uchun kiyimning kuygan joyga yopishgan qismini 
qoldirib, g’ir aylantrib qirqib olinadi. Badandagi pufakchalarni yorish, kuygan 
joyga qo’l urish, yog’, mazli malham va boshqa moddalar surish yaramaydi. 
Tananing anchagina qismi kuyib, talaygina yuzasi zararlangan bo’lsa. 
shikastlangan odamni yaxshisi toza choyshabga o’rab. shokning oldini olishga doir 
barcha chora-tadbirlami ko’rish va tezda tibbiy muassasaga jo’natish maqsadga