Fanidan barcha bakalavriat ta’lim yo

joylashadi. 
Motor maydoni ham 3 ta zonadan iborat: juda tez foydalaniladigan (bir 
minutda kamida 2 marta) va optimal yeta oladigan juda muhim: boshqarish qismlari 
joylashgan - birinchi zona; tez ishlatiladigan boshqarish qismlari (1 soatda 2 
martadan ko’pj va yengil eta oladigan kam muhim vositalar joylashgan - ikkinchi 
zona; kam ishlatiladigan (1 soatda 2 martadan kam) vositalar joylashgan - uchinchi 
zonalardan iborat. 
Ish joyining asosiy qismlaridan biri operatorning kreslosi (o’rindig’i) 
hisoblanadi. U operatorga fiziologik jihatidan mehnat harakteri va sharoitiga binoan 
ratsional ishchi xolat (poza)ni ta’minlash va funksional shinamlikni ta’minlash 
mezoni bo’lishi lozim. Kreslo o’z ichiga o’tirgich, suyanchiq va tirsak qo’ygichlar 
hamda qo’shimcha elementlar - bosh qo’ygich va oyoq qo’ygichlardan iborat bo’ladi. 
Kresloning hamma qismlari vertikal va gorizontal tekislikda, hamda ma’lum 
burchakka sozlanadigan bo’lishi kerak. Yana u polga nisbatan fiksatsiyalanadigan 

---

16 
moslama, hamda zarur bo’lgan xollarda vertikal o’q bo’yicha 180-360° buraladigan 
moslamaga ega bo’lishi lozim. Harakatlanadigan texnikada kreslo xavfsizlik tasmasi 
bilan jixozlanishi lozim. 
Ish joyida odamning kompleks harakatlarini loyihalashda quyidagi qoida va 
nizomlarni bilish foydali: 
-
harakat trayektoriyasi va sonini minimumgacha ; 
-
harakatning oddiy va ritmik bo’lishi; 
- har bir harakat keyingi harakatni boshlash uchun qulay xolda tugashi; 
- o’tgan va bo’lajak harakatlar bir-biri bilan tekis bog’langan bo’lishi; 
- harakatni boshlash va tugatish uchun zarur bo’lgan vaqt taxminan doimiy va 
yo’l uzunligiga bog’liq bo’lmasligi;