Айзек азимов коинот оқимлари

Айзек Азимов. Коинот оқимлари (роман) 
пишиқ, ишонаверинг. У биздан уруш талаб қилар экан, ҳужумни 
қандай қилиб тўхтатади? Йўқ. У Флоринанинг ҳалокати ҳақида 
сўз юритар экан, сиёсий инқироз эмас, табиий фалокат 
тўғрисида гапираётганга ўхшайди. 
— 
Бу ғирт телбалик, - деди Стин. 
— 
Ростданми? — эътироз билдирди Файф. — Демак, сиз 
охирги икки ҳафта мобайнидаги воқеалар мағзини чақолмабсиз! 
— 
Қандай воқеалар? — сўради Борт. 
— 
Бир коинот тадқиқотчиси йўқолган. Бундан ҳамманинг 
хабари бор. Сиз, унинг йўқолиб қолиши олдидан Саркдаги 
базага юборган хабарини ўқидингизми? 
— 
Менга кўрсатишганди. Аҳамият бермадим. 
— 
Бошқалар-чи? — Файф навбатма-навбат ўтирганларга 
нигоҳ ташлади. — Бир ҳафта илгариги хат-хабарларни эслай 
оласизми? 
— 
Мен ўқидим, — деди Руне. — Менинг эсимда. Ҳақиқатан 
ҳам, хабарда ҳалокат ҳақида сўз юритилганди. Сиз шуни кўзда 
тутяпсизми? 
— 
Менга қаранг, — чинқираёзди Стин, — у ерда турли 
нохуш шамалар кўп, маъно эса умуман йўқ. Бу ҳақда гаплашиш 
асло шарт эмас. 
— 
Иложимиз йўқ, Стин, — деди Файф. — Биз бу ҳақда яна 
гаплашишимиз лозим. Коинот тадқиқотчиси Флоринанинг 
ҳалокати тўғрисида хабар қилган. У йўқолган заҳотиёқ, биз яна 
Флоринага хавф солинаётганлиги ҳақидаги мактубни олдик. 
Наҳотки, бу тасодиф бўлса? 
— 
Сиз, коинот тадқиқотчиси дўқ-пўписали хатлар юборган 
демоқчимисиз? —шивирлади қария Балле. 
— 
Эҳтимоли кам. Нега энди у аввалига ўз номини очиқ 
кўрсатди-ю, кейин яширди? 
— 
Аввалига, — жавоб берди Балле, — у бизлар билан эмас, 
маҳаллий бошлиқлар билан мулоқотда бўлган. 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
83

---

Айзек Азимов. Коинот оқимлари (роман) 
— 
Шундай ҳам бўлсин. Бироқ, товламачи фақат ўз қурбони 
билангина музокарага киришади. 
— 
Хўш, у ҳолда нима? 
— 
У йўқолди. Коинот тадқиқотчисини софдил деб 
ҳисоблайлик. У юборган хавфли маълумотлар ярамас 
кимсаларнинг қўлига тушиб қолган, ана ўшалар бизга дўқ-
пўписа қилиб, қўрқитмоқчи бўлишди. 
— 
Хўш, улар ким? 
Файф оромкурсига суяниб маъюслашди-да, сезилар-сезилмас 
сўз қотди. 
— 
Сиз жиддий савол бераяпсизми? Бу ахир кундай 
равшанку. У — Трантор! 
— 
Трантор! 
— 
Нега ажабланасиз? Флоринага эга чиқишга бундан 
яхшироқ усул борми? Трантор ташқи сиёсатининг асосий 
мақсадларидан бири шу-ку. Бирон уруш-пурушсиз ниятга етиш, 
айни муддао эмасми? Агар биз ушбу пўписа таъсирига тушсак, 
Флоринадан ажраламиз. Улар бизга бирон нарса қолдиришга 
ваъда беришмоқда, бироқ уни қанча вақт асрашга қурбимиз 
етаркин? Бошқа томондан, хатга эътибор қилмадик дейлик, айни 
пайтда бундан бошқа иложимиз йўқ. У ҳолда, Трантор 
флориналиклар орасида қиёмат қойим яқинлиги тўғрисида миш-
миш тарқатади. Натижа маълум — одамлар ваҳимага тушишади, 
бунинг орқасидан эса ҳалокат югуриб келади! Эртага қиёмат 
қойим бўлади, деб ишонган кимсани қайси куч ишлашга мажбур 
эта олади? Кирт терилмайди. Хирмонлар бўшайди. Трантор эса 
кун-уззукун Флоринада тўполон чиқишини пойлаяпти. Агар 
Сарк кирт етказиб туришни эплолмас экан, улар ўзларича тартиб 
деб атайдиган ҳолатни сақлаш учун бор кучларини 
ташлайдилар. Галактиканинг бошқа озод дунёлари эса кирт 
туфайли тил тишлаб тураберадилар. Айниқса, Трантор киртга 
бўлган яккаҳокимликни тугатишга, баҳони пасайтиришга қарор 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
84

---

Айзек Азимов. Коинот оқимлари (роман) 
қилса, лом-мим демайдилар. Кейинчалик, албатта ваъдалар 
унутилади, бироқ бу пайтда кеч бўлади. Ягона мантиқий хулоса 
шу: Трантор Флоринани эгаллаб олиши мумкин. Агар, улар 
бошқа йўлдан борсалар, яъни тўғридан-тўғри ҳужум 
уюштирсалар, Трантор тасарруфига ўтмаган бутун озод 
Галактика ўзларини келгусида сақлаш учун ҳам биз томонга 
ўтадилар. 
— 
Бу нарсаларга коинот тадқиқотчисининг қандай алоқаси 
бор? — сўради Руне. — Агар тахминингиз тўғри бўлса, сиз буни 
очиқроқ тушунтиришингиз лозим. 
— 
Тахминим тўғри. Коинот тадқиқотчилари одатда бетайин 
бўладилар, бу тадқиқотчи эса аҳмоқона хомхаёлини ўртага 
ташлаяпти. Трантор буни эълон қилолмайди, акс ҳолда Коинот 
Тадқиқоти Бюроси унинг дабдаласини чиқариши турган гап. 
Бироқ, агар улар тадқиқотчини ушлаб олиб, қандайдир 
тафсилотларни билиб олишган бўлса, бу нарса уларга — 
номутахассис кишиларга катта аҳамиятга молик ҳодисадек 
туюлган тахминни аниқлаш имконини беради. Улар ана шу 
уйдирмага ҳақиқат тўнини кийдириб, ундан фойдаланишади. 
Илмийнамо миш-мишлар тарқалгач, Бюронинг рад жавоблари 
бу ёлғонга қарши курашда етарли кучга эга бўлмай қолди. 
Лекин биз хавфдан ўз вақтида хабар топдик. Эплолсак, коинот 
тадқиқотчисини топамиз. Биз, барча ўзимиз билган Трантор 
жосусларини ўзларига сездирмай синчиклаб кузатиб боришимиз 
зарур. Шу йўл билан уларнинг мақсадларини аниқлаш мумкин. 
Флоринадаги сайёра ҳалокати тўғрисида пайдо бўлган ҳар 
қандай миш-мишни таг-туги билан қуритиш лозим. Биринчи 
шивир-шивирдаёқ биз кескин ҳаракат қилмоғимиз даркор. 
Ҳозирча, анавиларнинг кейинги юришини кузатамиз... 
***
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
85

---

Айзек Азимов. Коинот оқимлари (роман) 
Бу суҳбат бир йил аввал бўлиб ўтганди. Улар тарқалишди, 
шундан сўнг Сквайр Файф ҳаётида ҳеч вақт дуч келмаган сирли, 
кутилмаган муваффақиятсизлик рўй берди. 
Иккинчи юриш қилишмади. Ҳеч ким бошқа ҳеч қандай хат-
хабар олмади. Коинот тадқиқотчиси топилмади, Трантор эса 
сохта қидиришларини давом эттира берарди. Флоринада 
қиёмат-қойим яқинлиги тўғрисидаги миш-мишлардан асар ҳам 
йўқ эди. Кирт терими ва қайта ишланиши ҳар доимдагидек 
бекаму-кўст борарди. 
Файф яна мажлис чақирди. Сквайрлар ўз вақтида пайдо 
бўлдилар. Биринчи навбатда лаблари қимтилган, икки-уч кундан 
бери олинмаган соқолини бир чеккаси синган қалин тирноғи 
билан қашлаётган Борт етиб келди. Кейин, юзидаги упа-эликни 
ҳозиргина ювиб ташлаган, рангпар, касалвон Стин ўз ўрнини 
эгаллади. Сўнгра, вужудини чарчоқ ҳамда лоқайдлик қамраб, 
ияклари ичига ботган, ёстиққа суянган Балле косадаги сути 
билан бирга пайдо бўлди. Охирги навбатда, икки дақиқага 
кечикиб, нимадандир норози қиёфада лаблари нам Руне етиб 
келди. Файф сўз бошлади: 
— 
Сквайрлар! Ўтган гал мен сирли ва узоқ келажакда рўй 
бериши мумкин бўлган хавф тўғрисида гапиргандим. Мен 
янглишган эканман. Хавф мавжуд, лекин у биздан узоқ эмас 
экан. У жуда, жуда ҳам яқин. Мен нима ҳақда сўзлаётганимдан 
ҳар бирингиз хабардорсиз. Қолганлар ҳам тез орада буни 
биладилар. 
— 
Сиз нима тўғрисвда гапиряпсиз ўзи? — кескин сўради 
Борт. 
— 
Давлат миқёсидаги хиёнат ҳақида!