Pedagogik takt.
1-ilova
O‘qituvchining pedagogik odob – axloqi, nazokati haqida tushuncha.
«Odob deganda
rasm – taomil, xulq – odatlar yigindisi, ijtimoiy – iktisodiy to‘zum takozosi bilan turmush
sharoitining aloxida tarzi, an’analari asosida odamlar urtasida paydo bo`lgan muomala
munosabatlarining xususiyatlari tushuniladi.
Demak, o‘qituvchi odobi umuminsoniy va milliy axloqning qonuniyatlari, talablari,
mezonlarini ta’lim – tarbiya jarayonida oydinlashtirib, muallimning o‘quvchilar, o‘z
kasbdoshlari, ota – onalar, maktab raxbarlari bilan muomala – munosabatlarida ifodalanadigan
axloqiy xususiyatdir.
O‘qituvchi odobining moxiyati, asosiy mazmuni pedagogik faoliyat uchun muxim bo`lgan
axloqiy sifatlarda ifodalanadi.
Axloq ijtimoiy ong shaqllaridan biri bo`lib, inson turmushining barcha soxalarida
kishining xulqi, xatti – Harakatlarini tartibga solib boshqarib turuvchi, Vatanga, mehnatga,
mulkka, odamlarga munosabatini bildiruvchi (yunaltiruvchi) qonun – koidalar, yul – yuriklar,
mezonlar, pand – nasixatlar yigindisidan iboratdir. Axloq umuminsoniy va milliy Harakterga ega
bo`lib, kishilarning tarixan karor topgan va Har bir odam egallashi lozim bo`lgan axloqiy
ideallari, orzu – umidlari to`g`risidagi tasavvurlari, tushunchalari, bilimlari, karashlarini o‘z
ichiga oladi.
Umuminsoniy axloq deganda turli davrlarda barcha Xalqlarda kishilarning turmushi,
xayot tarzida shaqllanib, insonlarning o‘zaro muomala – munosabatlarini tartibga solib turuvchi
umumiy tushunchalar, normalar va talablar, umumiy axloqiy sifatlar tushuniladi. Milliy axloq
esa umuminsoniy axloqka xos asosiy xususiyatlarni saqlagan xolda, ayni millat va elat
kishilarigagina xos bo`lgan ayrim axloqiy xususiyatlarni ham o‘zida mujassamlantiradi». ( Malla
Ochilov. «Muallim kalb me’mori». Toshkent. «O‘qituvchi». 2001 yil. 3 – 4 bet ).
O‘qituvchi umuminsoniy va milliy axloqiy fazilatlarni o‘zlashtirib olishi, tajribada
kullashi, o‘zining dunyoqarashi, axloqiy tajribasi bilan takkoslashi lozim. Fikrlash va xis etish,
Pedagogik takt
o’qituvchiga bolalar bilan ijobiy emotsional muloqotda bo’lishga
yordam beradi. Psixologik talablariga rioya qilgan o’qituvchi o’zida muloqotning
demokratik usulini ishlab chiqadi va haqiqiy muloqot madaniyatini egallaydi, madaniy
aloqaga erishadi. Pedagogik takt o’qituvchiga bolalar bilan muloqot jarayonida har
qanday nizolardan xoli bo’lishga va o’zaro munosabatlarni to’g’ri shakllantirishga
yordam beradi.
Takt
so’zi «to’qnashish» ma'nosini bildiradi. Takt - bu odamlarning o’zaro munosabatini
tartibga keltiruvchi axloqiy kategoriyadir. Xushmuomala nutq insonni hurmat qilishni
talab qiladi.
Pedagogik takt o’qituvchining prfessional sifati, uning pedagogik mahoratining bir
qismidir. Pedagogik takt o’quvchilarga nisbatan to’g’ri munosabatni tanlash
yo’llaridan biridir.
Do'stlaringiz bilan baham: |