3еер Э. Ф.
Психология профессий. – Екатеринбург, РГППУ, 1999. – С. 184.
2
Климов Е. А.
Психология профессионального самоопределения. – Москва: Академия,
1996. – С. 382.
3
Кондаков И. М., Сухарев А. В.
Методологические основания зарубежных теорий
профессионального развития // Вопросы психологии. – Москва. 1989. – № 5. – С. 157-164.
4
Frieling E.
Die Klassifikation de Beruf in psycologischer Sicht. Hanbuch der Beruffs psychologie.
G
ö
ttingen, Jenkins R. Social identity. L.: Routledge. 1977. – Р. 141-169.
5
Holland Y. L.
Explorations of a theory of vocational choice. J. Appl.Psychol. 1968. – V. 52 – N. 1.
PEDAGOGIKA
2017, 4-son
61
motivatsiyalar о‘quvchilar uchun xos emasligini anglatadi. Yuqoridagi me’yoriy
kо‘rsatkichlar hamda kasb tanlash motivatsiyalarini tadqiq etishdan olingan
tajriba natijalariga murojaat qilamiz. Tadqiqotimizda “moliya”, “buxgalteriya”,
“maishiy xizmat” va “axborot-kommunikatsion tizimlar” yо‘nalishlari bо‘yicha
kasb-hunar kollejlarida о‘qiyotgan о‘quvchilar ishtirok etdi. Ularning kasb tanlash
motivatsiyalarini о‘rganish natijalari 1-jadvalda keltirilgan.
1-jadval
Кasb tanlashga
sabab bо‘luvchi
motivlar
Umumiy
Moliya
yо‘nalishi
Buxgalteriy
a yо‘nalishi
t
Maishiy
xizmat
Axbarot va
kommuni-
katsion
tizimi
t
M
σ
M
σ
M
σ
M
σ
M
σ
Shaxsiy-kasbiy
motivatsiya
(bо‘lg‘usi faoliyatga
qiziqishi)
7,54 1,34 7,26 1,91 8,3 0,83
-1,951
7,33 1,11 6,60 2,22 1,091
Kommunikativ
motivatsiya
6,72 1,59 5,84 1,70 7,42 1,16 -3,137*** 6,86 1,76 6,40 2,74 0,608
Pragmatik
motivatsiya
6,82 1,80 6,21 1,98 7,52 1,21 -3,039** 7,21 2,01 6,35 2,43 1,426
Mavqe (status)ga
ega bо‘lish
motivatsiyasi
7,08 1,67 6,78 1,61 7,84 1,34
-2,580*
7,20 1,61 5,93 2,76 1,775
Sotsial
motivatsiya
6,07 1,70 6,05 1,50 6,26 1,62
-,462
6,42 1,74 6,14 2,50 0,357
Bilish
motivatsiyalari
7,54 1,82 7,10 1,96 8,15 1,30
-2,279
7,64 1,94 7,28 2,26 0,421
Tashqi
motivatsiya
6,63 1,60 6,26 1,79 6,73 1,19
-1,089
7,38 1,66 6,61 2,43 0,817
**r≤ 0.01
Test me’yorlariga kо‘ra ustuvor motivatsiyalarning namoyon bо‘lish
xususiyatlari umumiy holda hamda о‘quvchilarning kasbiy yо‘nalishlari bо‘yicha
о‘rganildi. Olingan miqdoriy kо‘rsatkichlarda о‘quvchilarning kasb tanlash
motivatsiyalarida ustuvor motivatsiyani ifodalovchi yaqqol motivatsiya
kuzatilmadi. О‘quvchilarning kasb tanlash motivatsiyalarining umumiy holatida
juda yaqqol etgan tip kuzatilmadi, ammo ularda nisbiy ustuvorlikka ega bо‘lgan
ikkita motivatsiya, ya’ni “shaxsiy-kasbiy motivatsiya” (7,54 ball) va “о‘quv
motivatsiyalari” (7,54 ball) aniqlandi. Bundan kо‘rinadiki, kollej о‘quvchilari kichik
mutaxassislik yо‘nalishlariga kо‘ra о‘z kasblarini tasodifiy tanlamagan. Bu
о‘quvchilarda tanlagan kasbiy faoliyatga nisbatan munosabat, nuqtayi nazar
hamda layoqatlari mavjudligi hamda ta’lim yо‘nalishlari bо‘yicha kasbni egallash
Do'stlaringiz bilan baham: |