‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi q. S. Abdurashidov, B. A. Hobilov

I • / '
b)
o'z navbatida massa qurilish 
1 
^
konstruksiyasi 
yoki 
uning
fragmentida tebranish uyg'otadi.
Konstruksiyalami laboratoriya
sharoitida tadqiq etishda portlash
usulidan foydalaniladi. 3.16-rasmda
portlatish kamerasi aks ettirilgan
bo'lib, unda modelga beriladigan
1 Й Н г
3.17-rasm. Tebranishlami elektromagnit
uyg'otkichlari sxemalari.
39

---

qisqa muddatli kuch
trotil 
yoki 
boshqa
moddani (1) portlatish
yo'li bilan hosil qilinadi.
U ril ish 
to'lqini
zaryaddan uzoqlashgan
sari kameradagi bosim
tekislanib boradi va
sinalayotgan obyekt (3)
ga bir tekisda borib
yetadi. Vaqt birligida
o‘zgaruvchi bosim hosil
qilish 
uchun 
o ‘tib
borayotgan to‘lqin yo‘liga
diafragmalar qo'yiladi.
3.17-rasmda tebra­
nishlar uyg'otadigan ikkita elektromagnit uyg'otkichi sxemasi tasvirlangan?
a-sxemada magnit o'tkazgich (3) yo'lida qutblanish vujudga kelmaydigan
uyg'otish, b-sxemada esa qutblanish doimiy tokni obmotka (chulg'am)-
laming biridan o'tkazish orqali hosil qilinadigan uyg'otkich tasvirlangan.
Bu yerda 1 — ishlovchi massa, 2 — osmalar tizimi, 3 — magnit o'tkazgich.
3.18-rasm. Tebranishlami
elektrodinamik uyg'otkichi sxemasi.
3.19-rasm. Dinamik yuklar berish blok-sxemasi.
40

---

Elektromagnit uyg^otkichlardan farqli ravishda, elektrodinamik