‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi q. S. Abdurashidov, B. A. Hobilov

bunday binolarda asosiy vertikal transport vositasi liftlar hisoblanadi. Biroq
achinarli yen shundaki, zilzilaviy hududlarda qo'llaniladigan lift
konstruksiyalari zilzilasiz zonalarda qo'llaniladigan liftlardan yaqin-
yaqinlaigacha farq qilmay keldi. MDH davlatlari va respublikamizda 80-
yillarga qadar lift uskunalarining zilzilabardoshligi to'g'risida ilmiy-tadqiqot
va konstruktorlik ishlari olib borilmagan. Hattoki, sodir bo'lgan zilzila
oqibatlarini tahlil qilishga bag'ishlangan ishlarda ham liftlar holati e’tibordan
chetda qolib kelgan. Kuchli zilzila oqibatlarini tahlil etishga bag'ishlangan
a) 
b)
2.3-rasm. Statik va dinamik sinovlarda qo'llanilgan asboblar:
a
— 
lift sinovlarida kabina tomiga о 'matilgan VBP asbobi;
b
— 
vibratsion sinovlarning boshqaruv pulti.
adabiyotlarda (AQSH, Yaponiya) lift uskunalarining zilzila ta’siriga bardoshsiz
ekanligi ta’kidlanadi. Bunday holat 1986-yilgi Karpat va 1988-yilgi
armaniston zilzilalarida o'z tasdiqini topdi. Shunga ko'ra lift uskunalarining
zilzilabardoshligini ta’minlashga bag'ishlangan ilmiy tadqiqotlar dolzarb
masalaga aylandi. O'sha yillar Toshkent arxitektura-qurilish institutining
Qurilish mexanikasi va inshootlar zilzilabardoshligi kafedrasida lift
uskunalarining zilzilabardoshligi yo'nalishida bir qator nazariy va
eksperimental ishlar olib borildi, olingan natijalar asosida tavsiyanomalar
yaratildi va amaliyotga tatbiq etildi (2.3-rasm).
Mazkur kafedrada yana bir dolzarb yo'nalish bo'yicha keng ko'lamda
ilmiy eksperimental ishlar olib borildi. Bu — ijodkor xalqimiz tomonidan
bunyod etilgan ko'p asrlik tarixiy va me’moriy yodgorliklami tiklash, ta’mirlash