Индивидуал ривожланиш биологияси фанидан

Онтогенезнинг даврлари. 
Онтогенез жараёни икки даврга бўлинади: 
1. Пренатал (туғилишдан олдин) 
2. Постнатал (туғилишдан кейин)
 
Пренатал давр ўз навбатида иккига бўлинади: 
1.
Проэмбрионал (прогенез) жинсий ҳужайралар ва уларнинг ривожланиши 
(гаметогенез)даври; 
2.
Эмбрионал - жинсий ҳужайралар уруғланиб зигота ҳосил бўлишидан 
бошлаб то янги авлоднинг пайдо бўлиши даври. 
Одамларда онтогенезнинг пренатал (туғилгунга), перинатал (ҳомила 
ривожланишининг 28 ҳафтасидан туғилгандан кейинги 7-кунигача), неонатал 
(туғилгандан кейинги 28- кунгача) ва постнатал даврлари тафовут қилинади. 
Шу билан бирга, репродукцияда (насл қолдиришда)қатнашиш даражасига 
қараб онтогенезнинг қуйидаги даврлари мавжуд: 
1.
Репродукциядан олдинги давр- бу давр дефинитив фенотип ривожланиши 
даври ҳам дейилади ва ўз ичига эмбрионал ривожланиш ва ювенил 
онтогенезни олади. 
2.
Репродуктиветукликдаври 
3.
Пострепродуктив - бу давр менопаузадан бошланиб, репродуктив хусусият 
сусайиб бориши билан боради. 
 
Проэмбрионал ривожланиш 
Бу даврда гаметогенез (жинсий ҳужайраларнинг етилиши) жараёни 
кузатилади. Гаметогенез жараёнида бирламчи жинсий ҳужайралардан жинсий 
ҳужайралар - гаметалар ҳосил бўлади, ва онтогенезнинг ҳар хил босқичларини 
бошқарувчи қуйидаги жараёнлар юзага келади: 
1.
1 Генлар амплификацияси—ДНКнинг миқдор жиҳатдан ошиши; 
2.
р-РНК генлари нусхасининг сон жиҳатидан ошиши; 
3.
Цитоплазмада озуқа моддалар тўпланиши ва бу моддаларнинг ҳар хил 
тақсимланиши; 
4.
Цитоплазманинг дифференцияланиши (фарқланиши)бундан ташқари 
цитоплазмада ооплазматик 
сегрегация 
– моддаларнинг цитоплазмада 
танлаб тарқалиши юзага келади, тухум ҳужайра вегетатив ва анимал 
қутбларга эга бўлади. 

---