Umumiy kimyo

 
 
 

---

Ergashev Husniddin 
Telegram: @ICC
_
KIMYO 
51 
3-Mavzu: 6-7-dars + 2-darajali masalalar + 3-darajali murakkab masalalar. 
6-dars. Kimyoning asosiy qonunlari. 
1.
Tarkibning doimiylik qonuni kim tomonidan taklif etilgan va u qanday ta’riflanadi? 
2.
Tarkibning doimiylik qonuniga bo’ysinadigan (o’zgarmas tarkibli) moddalar qanday ataladi va 
ularga 7 ta misol keltiring. 
3.
Tarkibning doimiylik qonuniga bo’ysinmaydigan (o’zgaruvchan tarkibli) moddalar qanday 
ataladi va ularga 7 ta misol keltiring. 
4.
1803-yilda J. Dalton karrali nisbatlar qonunini kashf qildi. Bu qonun qanday ta’riflanadi? 
5.
Massaning saqlanish qonuni kim tomonidan taklif etilgan va u qanday ta’riflanadi? 
6.
Massaning saqlanish qonuniga bo’ysinmaydigan jarayonlar mavjudmi? 
7.
Ekvivalent tushunchasini birinchi bo’lib fanga kim kiritgan? 
8.
Elementning ekvivalentligi deb nimaga aytiladi? 
9. 
Quyidagi oksidlarning ekvivalentligini toping: Na
2
O, CaO, N
2
O, NO, SO, SiO, Al
2
O
3
, Cl
2
O
7
, 
SO
3
, P
2
O
5
, SiO
2
, CO
2
, Cl
2
O
3
, Cl
2
O
5
, Br
2
O, As
2
O
5
, NO
2
, N
2
O
5
, Fe
2
O
3
, FeO, ZnO, CO, CdO, 
Ag
2
O, Au
2
O
3
, SrO, Rb
2
O, MgO, Li
2
O. 
10.
Quyidagi asoslarning ekvivalentligini toping: Be(OH)
2
, Ca(OH)
2
, Al(OH)
3
, Mn(OH)
2
, 
Pb(OH)
4
, RbOH, Sn(OH)
4
, CsOH, AgOH, FrOH , Sr(OH)
2
, Ba(OH)
2
, Cu(OH)
2
, TlOH, 
Cu(OH)
2
, Fe(OH)
2
, Au(OH)
3
, Zn(OH)
2
11. 
Quyidagi kislotalarning ekvivalentligini toping: HCl, H
2
SO
4
, HCN, HPO
3
, H
3
PO
2
, HNO
3
, 
HNO
2
, H
2
SO
3
, H
3
PO
3
, H
4
P
2
O
7
, H
3
AsO
4
, H
3
AsO
3
, HBr, HJ, HJO
3
, HJO
2
, HBrO
4
, HBrO
3
, H
2
CO
3 
12. 
Quyidagi tuzlarning ekvivalentligini toping: Na
2
SO
4
, CuCl
2
, Al(CN)
3
, KNO
3
, Li
2
CO
3
, 
Fe
2
(SO
4
)
3
, Mg
2
P
2
O
7
, AlAsO
4
. 
13. 
Quyidagi kislotalarning markaziy atomlarining ekvivalentligini aniqlang: HCl, H
2
SO
4
, HCN, 
HPO
3
, H
3
PO
2
, HNO
3
, HNO
2
, H
2
SO
3
, H
3
PO
3
, H
4
P
2
O
7
, H
3
AsO
4
, H
3
AsO
3
, HBr, HJ, HJO
3
, HJO
2
, 
HBrO
4
, HBrO
3
, H
2
CO
3
. 
14. 
Quyidagi berilgan moddalarni ekvivalentini toping: Fe, Al
2
O
3
, Cr(OH)
3
, H
4
P
2
O
7
, Fe
2
(SO
4
)
3
, 
(FeOH)
3
(PO
4
)
2
, K
2
HPO
4
. 
15. 
Kaliy gidroksid bilan fosfat kislota reaksiyasidan kaliy gidrofosfat hosil bo’lgan. Kislotani 
ekvivalentini toping. 
16. 
Bariy gidroksid bilan fosfat kislota reaksiyaga kirishgan. Bunda kislotaning ekvivalenti 49 ga 
teng bo’lsa, qanday tuz hosil bo’lgan? 
17. 
Alyuminiy gidroksid bilan sulfat kislota reaksiyaga kirishgan. Bunda asosning ekvivalenti 39 
ga teng bo’lgan bo’lsa, qnday tuz hosil bo’lgan? 
18. 
Ekvivalentlik qonuni qanday ta’riflanadi? 
19. 
Ekvivalentlik qonunidan foydalanib quyidagi masalani yeching. 4,2 g noma’lum metall 
kislorod bilan oksidlanib 6 g oksid hosil qilgan bo’lsa, metallni aniqlang. 
20. 
37,6 g noma’lum metall nitratga ishqor qo’shilgan 19,6 g metall gidroksid olingan. Metallni 
aniqlang. 
21. 
8,1 g metall xlorid kislotada eritilganda 10,08 l (n.sh) gaz ajralgan. Metallni aniqlang. 
22. 
2.4 gr metall oksidlanganda 4 gr oksid hosil qilsa, bu qaysi metall. 
23. 
12 gr metall oksidlanganda 16.8 gr oksid hosil qilsa, bu qaysi metall. 
24. 
10 gr metall oksidlanganda 18.9 gr oksid hosil qilsa, bu qaysi metall. 
25. 
4.6 gr metall oksidlanganda 6.2 gr oksid hosil qilsa, bu qaysi metall. 
26. 
15.6 gr metall oksidlanganda 18.8 gr oksid hosil qilsa, bu qaysi metall. 
27. 
2,45 gr kislotani neytrallash uchun 2 gr natriy gidroksid sarflandi. Kislotaning ekvivalent 
molyar massaini toping. 
28. 
Agar 2,69 gr metal xloriddan 1,95 gr metal gidroksid olingan bo`lsa, metallning ekvivalent 
massasini aniqlang.