Karlibaeva R. H., Tashhodjaev M. M., Axunjonov U. M. Korporatsiyalar moliyаsi oliy ta'limning 340000 «Biznes va boshqaruv»

10.4. Valyuta almashtirish kurslari nazariyasining asosiy konstepstiyasi 
Xalqaro moliyalashtirish sohasidagi juda ko’p xarajatlar valyuta almashtirish 
kurslarining kelgusidagi noaniqliklari oqibatida kelib chiqadigan valyuta xavf – 
xatarlari bilan bog’liq bo’ladi. Bu mavzuda biz «
Almashtirish kursi
» 
tushunchasining uchta qoidasini o’rganishga harakat qilamiz. Bu qoidalar o’zaro 
bir-birini inkor qilmaydi, aksincha bir-birini to’ldiradi, shuning uchun ularning har 
biri almashtirish kurslarining mohiyati, hamda ulardan qanday foydalanish 
to’g’risida etarlicha aniq tushunchalarga ega. «
Almashtirish kurslari
» 
tushunchasini chuqur o’rganish keyingi mavzular ustida ishlashda katta yordam 
beradi. 
Valyutalar almashtirish ko’rsatkichlari
. 
Almashtirish kurslarining eng sodda 
qoidasi – bu valyutalar miqdorining almashtirish vaqtidagi nisbatidir. Agar sizda 
100 ingliz funt sterlingi bo’lsa, bank sizga uni 160 Amerika dollariga almashtiradi, 
unda:
 
(160 dollar)/(100 funt sterling) = (1,60 dol./ang. funt)
Bu holda almashtirish kursi quyidagicha kotirovka qilinadi: 1 angliya funti 
uchun 1,60 dollar. Demak, almashtirish kursi – bu siz almashtirayotgan valyuta 
miqdorini almashtirgandan keyingi valyuta miqdoriga bo’lish natijasidir 
(nisbatidir). 
Sonli ko’rsatkichlar
. 
Demak, almashtirish kursi – bu bir valyutani boshqa 
valyutaning ma’lum bir miqdoriga almashtirish natijasida bo’lgan valyuta 
miqdoridir. Faraz qilaylik, 1 Rossiya rublining almashtirish kursi 0,026 dollarga 
teng. 200 rublni Amerika dollaridagi qiymatini aniqlash kerak bo’lsin, oddiy
hisoblash turi bilan quyidagiga ega bo’lamiz. 
(rubl)х (dollar х rubl) = (dollar) 
Bizning misolimizda 200 rublimiz bor va dollarni rublga nisbati 0,026 ga 
teng. Sonlarni formulaga qo’ysak, quyidagiga ega bo’lamiz: 

---

93 
(200) 
* 
(0,026) = (5,2) 
Bundan 200 rubl 5,2 dollarga teng ekanligini xulosa qilish mumkin. Xuddi 
shu yo’l bilan hohlagan miqdordagi hohlagan chet el valyutasining dollardagi 
qiymatini aniqlash mumkin. Faqat bunda biz dollarda aks etgan valyuta kursi, bu 
chet el valyutasini bir birligi uchun ekanligini bilishimiz kerak.