Karlibaeva R. H., Tashhodjaev M. M., Axunjonov U. M. Korporatsiyalar moliyаsi oliy ta'limning 340000 «Biznes va boshqaruv»

1. 2. Korporastiyalar moliyasining o’ziga xos xususiyatlari 
Korporastiyalar moliyasining o’ziga xos xususiyatlari - korporastiyalar 
mulkchilik munosabatlari sharoitida passivlarni shakllantirish va aktivlarga 
investitsiya qilishning umumiy tamoyillaridagi farq bilan emas, balki ma’lum 
biznesda kapitallarni jamlanishi, ularni boshqarish strukturasi hamda aktivlarga 
investitsiya qilingan resurslar hisobiga olingan daromadni mulkdorlar o’rtasida 
taqsimlanish xususiyatlari bilan belgilanadi. Demak, bu bilan shuni ta’kidlashimiz 
mumkinki, korporastiyalar mulkchilik munosabatlari sharoitida ham byudjet bilan 
bo’ladigan o’zaro munosabatlar yoki boshqa xo’jalik sub’ektlari bilan bo’ladigan 
o’zaro moliyaviy munosabatlarda keskin farqli jihatlar amal qilmaydi. 
Korporastiyalar moliyasining xususiyatli jihatlari korporastiyalar mulkchilik 
sharoitida pul fondlarini shakllantirish va ulardan foydalanish jarayoni bilan 
bevosita bog’liqdir.
Xo’jalik sub’ektlari 
Xo’jalik 
sherikchi 
ligi 
Xo’jalik 
jamoalari 
Ishlab 
chiqarish 
kooperativ 
lari 
Davlat 
va 
unitar 
korxona
lar 
Korporastiyalar
strukturalari 
Xoldinglar 
MChJ 
HJ (OHJ, 
YoXJ) 
Korporastiyalar moliyasi - hissadorlashtirish yo’li bilan tashkil qilinadigan 
vertikal integrastiya tashkiliy tuzilmalar sharoitida pul fondlarini shakllantirish va 
ulardan foydalanish bilan bog’liq pul munosabatlari tizmini o’z ichiga oladi.
Taniqli iqtisodchi S.Rossning ta’kidlashicha, korporastiya - bu bitta yoki bir 
necha yuridik shaxslardan tashkil topgan alohida yuridik shaxsga asoslangan 
biznesdir. 
Korporastiyalar 
strukturalarning 
shakllantirish 
uchun 
asos 
bo’lib 
iqtisodiyotdagi kapitallar konstentrastiyasi va markazlashuv jarayoni hisoblanadi. 
Korporastiyalarning asosiy farqli jihatlari, ular o’zlarining mulkdorlaridan mustaqil 

---

13 
ravishda faoliyat yuritadi. Individual tadbirkorlik faoliyatining boshqalaridan 
korporastiyalarning afzallik tomonlari mas’uliyati cheklanganligidir.
Akstionerlik kompaniyalarining ustav kapitaliga sezilarli moliyaviy 
resurslarni jalb qilish imkoniyatlariga ega.