Konstruktsion materiallar texnologiyasi

Marten pechlarida po'lat eritishni afzalligi: 
Shartli yonilg’i sarfi esa 80 kg/g. jadal metodini asosi shixtani pech tubiga 
yaxshi to’ldirish va eritish vaqtlarini qisqatirish hisobiga. Po'lat eritish jarayonida 

---

havoni kislorod bilan to’ydirish ham ancha yaxshi natija beradi. Kislorod va tabiiy 
gazdan foydalanish hisobiga Marten pechlarini ish unumini 20-30 % ga oshirish 
mumkin. Har xil tarkibli cho'yanlarni va metall chiqindilarini qayta ishlash va 
ulardan belgilangan tarkibli po'lat olish mumkin. Bu usulda eritilgan po'lat gazlar va 
shlak kam bo'ladi, demak, konvertorlarda olingan po'latga nisbatan yuqori mexanik 
xossaga ega. Marten pechida ishga yaroqli po'lat 103 % gacha yetadi. 
Skrap jarayonining tehnologiyasi. 
Shixta tarkibida 60-80 % metall chiqindisi hamda 40-20 % M-1, M-2 markali 
cho’shka cho'yan. Pechga uning tubini mayda metall to'lguncha chiqindilari, ustidan 
metallomni bir qismi solinib, uni ustidan shlak hosil qiluvchi flyus solinadi. Vannada 
shixta materiallari biroz qizigach, birinchi porsiya cho’yan solinadi. Bir qancha vaqt 
o'tgach qolgan metall chiqindilari va cho'yanni qolgan qismi solinadi. Pechga 
solinadigan shixta materiallari juda tez suratlar bilan bajarish kerak, aks holda pech 
soviydi uni qizdirish uchun vaqt kerak bo'ladi, natijada pechning ish unumi pasayadi. 
Shixta bilan flyusni qatlam-qatlam solinsa shixtani tezroq erishini ta’minlaydi. 
Jarayonda qo’shimchalarni oksidlanishi huddi konvertor usulidek bo'ladi, ammo 
jarayon bu yerda sekinroq yuz beradi, chunki kislorod metalga shlak qatlami orqali 
ta’sir etadi.
 
Elеktr pеchlarda po'lat olish. 
Marten pechlarida olingan po'latlar yonilg’i tarkibidagi elementlar bilan 
to'yinib qoladilar. Shuning uchun yuqori sifatli po'lat olib bo'lmaydi. Hozirgi vaqtda 
elektr pechlarida legirlangan po'latlarni eritib olish sanoatimiz ehtiyoji uchun muhim 
ahamiyat kasb etadi.Elektr pechlarida oksidlovchi alanga bo'lmasligi va havoni 
kamligi pechning ichida sifatli po'lat olish uchun yaxshi atmosfera bo'lishini 
ta’minlaydi.