iste’molchini ishontiradigan tegishli art - sertifikat beriladi.
Sertifikatlashtirish
tizimi atamasidan tashqari sertifikatlashtirish shemasi kiritilib, u quyidagicha
ta’riflanadi : muvofiqlikning sertifikatlashtirilishini o’tqazishdagi uchinchi tomon
hayatining tartibi va tarkibi. Sertifikatlashtirish tizimlarida qatnashuvchi uchta
tushuncha haqida to’xtalib o’tamiz: sertifikatlashtirish
tizimidan foydalanish,
sertifikatlashtirish tizimida qatnashuvchi va sertifikatlashtirish tizimi a’zosi.
Sertifikatlashtirish tizimidan foydalanish
deganda sertifikatlashtirish
tizimining qoidalariga muvofiq guvohnoma turiga berilgan sertifikatlashtirishdan
foydalanish imkoniyati tushuniladi.
Sertifikatlashtirish tizimida qatnashuvchi
deb
ushbu tizimning tartibiga
binoan faoliyat ko’rsatadigan, lekin tizimni boshqarish faoliyatiga ega bo’lmagan
sertifikatlashtirish idorasi tushuniladi.
Sertifikatlashtirish tizimi a’zosi
deganda ushbu tizimning tartibiga binoan
faoliyat ko’rsatadigan va tizimni boshqarishda qatnashadigan sertifikatlashtirish
idorasi tushuniladi. Sertifikatlashtirish ikki xil bo’ladi: majburiy va ihtiyoriy.
Mahsulotni u yoki bu sertifikatlashtirishga oidligi,
uni tashqi muhitga inson
salomatliligiga ta’siri asosiy mezon hisoblanadi. Ihtiyoriy sertifikatlashtirish
deganda ishlab chiqaruvchi, sotuvchi yoki iste’molchi tashabbusi bilan ixtiyoriy
tarzda o’tkaziladigan sertifikatlashtirish tushuniladi.
Mahsulotlarni ishlab chiqarilishini rejalashtirish doimo bozor asosida
iste’molshilarni talabini o’rganib borishni davlat asosida amalga oshirish kerak.
Ishlab chiqdrish tovarlarga iste’mochining talabi bo’lmasa bu tovarlarni yaratish
ularni ishlab chiqarishga tadbiq etmaslik, yangi tovarlarni sifat ko’rsatkichlarini
yaxshilash to’g’risidagi ilmiy g’oya va ishlab chiqarish tamoyillarini bir vaqtda
amalga oshirish kerak. Hozirda xalqaro mehnat bozorida resurslar taqsimoti
va ko’p rivojlangan davlatlarda ishlab chiqarish
tovarlarni yuqori sifat
ko’rsatkichlariga ega ekanligi bu dunyo miqyosida texnika texnologiyani rivojiga
yangi-yangi uskunalarni yaratishga ishlab chiqarish tovarlarni raqobatini oshirishga
olib bormoqda. Ilmiy borada rivojlangan mamlakatlar zamonaviy uskunalar bilan
o’zlarining ishlab chiqarish korxonalarining yangidan ta’min etilish shu davlatlarda
mahsulotlarni ishlab chiqarish potensiali oshib borishiga olib kelmoqda.
Normativ texnik hujjatlarda GOST mahsulotlari sifat ko’rsatkichlarni
boshqarish deb ishlab chiqarishda texnika texnologiya bilan ta’min etilishi.
Mahsulotlarni sifat ko’rsatkichlari ishlab chiqarishga kiritishda, ishlab chiqarish
davrida ish uskunalarini ekspluatastiya potensiali ta’min etishdagi iste’molchilar
talabini doimo qondirishda sifat ko’rsatkichlarini boshqarish ma’lum tomonga
yo’naltirish uchun qilinadigan barcha ishlar va ishlab chiqarish uchun ta’sir
etadigan barcha faktorlar mahsulotlarni sifat ko’rsatkichlarini ta’minlashda asosiy
omil hisoblanadi. Ishlab chiqarish potensialini boshqarishda sifatli mahsulotlarni
yaratishda 4 ta faktor kata rol’ o’ynaydi:
1. Ishlab chiqarishdan oldingi davrni proektlash ya’ni loyihalash davri
deyiladi;
2. Mahsulotlarni ishlab
chiqarish davri;
3. Mahsulotlarni etkazish davri;
4. Mahsulotlardan foydalanish yani iste’mol davri.
207
Ishlab chiqarishga kerak bo’lgan mahsulotlarni rejalashtirish davrida shunga
o’xshash mahsulotlarni o’rganish orqali yangi mahsulotlarni sifat ko’rsatkichlarini
yuqori darajaga etkazishni ta’minlovchi omillarni o’ylab topish lozim.
Bozor iqtisodiyotining asosiy qonuni esa talab va taklif bo’lgani uchun har bir
ishlab chiqarilgan tovarga iste’molchilarni qo’ygan talabi katta ahamiyatga ega.
Shuning uchun bozor sharoitida iste’molchilarni talabi davriga nisbatan ishlab
chiqarish korxonalariga doimo yangi taklif beriladi. Shu sababli tovarlarning sifat
ko’rsatgichlari doimo yaxshilanib borishligi va
ularning bozor sharoitida
raqobatdoshligi oshib boradi. Shuning uchun xalq xojaligida Yangi turdagi
sigmentlar bunyod etiladi. Ishlab chiqarilayotgan tovarlarning sifatlari yaxshilanib
ularga bo’lgan talab ortadi. Shuning uchun bozor sharoitida ishlab chiqarish
strukturasi bilan iste’molchilar orasida doimo raqobat sodir bo’ladi. Shuning
uchun bozor sharoitida ishlab chiqarishdagi korxonalarga
mahsulotni ishlab
chiqarish davrida ularning sifatiga qo’yiladigan talablar doimo o’zgaruvshan
bo’ladi. Shuning uchun tayyorlangan mahsulotning sifatini har tomonlama tahlil
qilib ularning iqtisodiy barqarorligini chiqarilayotgan mahsulotning miqdori,
ularning potensialiga ya’ni korxona uskunalariga, quvvatiga, xom-ashyo sifatiga
bog’liq. Shuning uchun mahsulotlarning sifatini boshqarish yangi assortimentidagi
mahsulotlarini
yaratish, ishlab chiqarishni
rivojlantirishga texnologiyalarni
yaratishga asosiy omil bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
