Ҳamid Шоdiev, Иbроҳim Ҳabibуllaev

 
15.4.3. Davlat boshqaruv idoralari sektori birlamchi daromadlar 
taqsimoti schyoti.
Davlat boshqaruv idoralari sektoriga mamlakat aholisiga 
kollektiv va individual nobozor xizmatlar ko‘rsatuvchi birliklar kiradi. Bu birliklar 
bir tomondan boshqaruv, mudofaa, militsiya xizmati va qonun bilan belgilangan 
tartibda davlat zimmasiga olgan boshqa xizmatlarni amalga oshiradilar. 
Bu birliklar faoliyati MXT ishlab chiqarish kontseptsiyasiga asosan ishlab 
chiqarish faoliyati deb tan olingani uchun, bu birliklar daromad yaratishda 
qatnashadilar. Ular o‘z mahsulotlarini bozorda sotmaganliklari uchun, ularning 
faoliyati natijalari xarajatlar usulida hisoblanadi va ular birlamchi daromad sifatida 
amalda 
sof foyda
olmaydilar. Lekin, bu sektorning birliklari shartli foyda olishlari 
mumkin. 
Shartli foyda - ushbu sektorga kiruvchi va o‘zlariga qarashli (egalik 
qilayotgan) ishlab chiqarish binolarida faoliyat qo‘rsatgan birliklarning 
shartli 
ijara haqi
sifatida hisoblanib, bu sektorning yalpi ishlab chiqarish ko‘rsatkichi 

---

390 
tarkibiga kiritilgan bo‘ladi. Bunday hollarda, bu sektorning daromadlarni 
shakllanishi schyotida muvozanatlashtiruvchi ko‘rsatkich - 
shartli foyda
qo‘rsatkichi yuzaga keladi. O‘z navbatida, bu ko‘rsatkich birlamchi daromadlar 
taqsimoti schyotining resurs qismiga o‘tadi.
Bundan tashqari, davlat boshqaruv idoralari sektoriga tegishli birliklar o‘z 
mulklarini boshqa birliklarga bergani uchun mulk uchun daromad sifatida 
birlamchi daromad oladilar. Shu bilan birga, ular boshqalar mulkidan 
foydalanganliklari uchun ularga mulk uchun daromad to‘laydilar. Olgan va bergan 
birlamchi daromadlari o‘rtasidagi farq, sektorning birlamchi daromadlar saldosi, 
yoki haqiqatda ega bo‘lgan daromadi hisoblanadi. Bu daromad miqdori, Xiks 
daromad kontseptsiyasiga ko‘ra sektorning hisobot davrida boshqa birliklardan 
qarz bo‘lmasdan maksimal ishlatishi mumkin bo‘lgan qiymatdan iboratdir. Bu 
holat schyot ko‘rinishida quyidagicha ifodalanadi:
Davlat boshqaruv idoralari sektori birlamchi daromadlar taqsimoti schyoti